به گزارش خبرنگار مهر، یکی از مهمترین مطالبات مطرح شده در فضای رسانه ای استان کرمانشاه، توجه و رسیدگی شرایط نا مطلوب آثار تاریخی و میراث فرهنگی این استان است.

از نم کشیدن تکیه مینیاتوری معاون الملک (اینجا و اینجا بخوانید) تا گزارش های متعددی از بی توجهی به اولین انیمیشن های سنگی دنیا در طاقبستان و بروز کپک و تَرَک در سنگ نگاره های آن (اینجا و اینجا بخوانید).

در حالی که تصور می شد پس از انتشار این گزارشها مجموعه متولی مدیریت میراث فرهنگی کرمانشاه با ورود منطقی و عالمانه برای توجه ویژه به این موضوع به رفع دغدغه های مردم کمک کند، اما اواخر هفته گذشته این مجموعه با تکذیب ریشه ای این تهدیدها برای آثار تاریخی کرمانشاه عملا نشان داد که برنامه ای برای بهبود شرایط ندارد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در حالی خبر وجود تارهای عنکبوت و کپک در کتیبه ها و سنگ نگاره های مجموعه تاریخی  طاقبستان را تکذیب کرد که تصاویر در اختیار خبرگزاری مهر وجود هر دو  آسیب در این مجموعه و خطرناک بودن آنها برای آینده این شناسنامه تاریخی کرمانشاه را تایید می کند.

جالب تر آنکه مدیریت میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه در اظهاراتی عجیب اعلام می کند مجموعه تاریخی طاقبستان نه تنها ترک برنداشته بلکه از سال ۶۰ تا کنون هم مرمت نشده است.

اظهاراتی که نه تنها حافظه کوتاه مدت مردم کرمانشاه بلکه تصاویر بازسازی و مرمت این آثار تاریخی در سالهای ۷۲ تا ۷۴ نیز آنها را رد می کند. برخی کارشناسان پس از این اظهارات، تکذیبهای نا آگاهانه و بی اطلاعی از پیشینه آثارتاریخی استان از سوی متولی اصلی حفاظت و مدیریت امورات میراث فرهنگی استان کرمانشاه را بیش از هر چیز دیگری برای آینده این سندهای هویتی مردم آسیب زا دانستند.

تصایری از مرمت آثار تاریخی طاقبستان در سال ۷۲  برخلاف اظهارات مسئولین میراث فرهنگی

عدم مدیریت مهار آفات بیولوژیکی در طاقبستان و تهدید جدی آثار

یک کارشناس ارشد باستان شناسی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: مبارزه با حشرات به خصوص قارچ ها در آثار و بناهای تاریخی از جمله راهکارهای حفاظت پیشگیرانه جهت جلوگیری از آسیب به بناها و آثار است.

شاهین یاوری افزود: این موضوع از موارد مهمی است که باید در فضاهای مختلف و بناهای تاریخی تحت نظارت قرار بگیرد، چون در صورتی که مدیریت مهار به درستی انجام نشود باعث می شود که قارچ ها دوباره جان بگیرند و حتی گسترش پیدا کنند و آثار تاریخی و هنری با تهدید مواجه شوند.

این  استاد دانشگاه گفت: در مورد طاقبستان ابتدایی ترین مبحثی که مشهود است وجود تارهای عنکبوت و موارد بیولوژیکی و کپک و کارسیب است که در این زمینه باید به صورت جدی به مهار کردن هجوم حشرات شامل کشتن حشرات و تارها و تخم حشرات پرداخته شود.

وی معتقد است ابتدایی ترین کاری که باید انجام شود بعد از سندسازی و مستندنگاری به دو روش توصیفی و ماکروسکوپی، انجام توموگرامی کامپیوتری برای یافتن منشاء اثر و رنگ دانه و ها و مواد تشکیل دهنده تارهای عنکبوت است.

یاوری، آسیب شناسی ثبت دقیق محل و برداشت کپک ها، ترک ها، کمبودها، مفقودها، چرکی ها و آفات بیولوژیکی به دو شیوه دیجیتالی و دستی و تدوین نقشه آسیب نگاری را از اقدامات بعدی در این خصوص عنوان کرد.

کارهایی که میراث فرهنگی باید انجام می داد و نداد!

این کارشناس ارشد باستان شناسی تصریح کرد: با توجه به وجود تعدد آسیب در آثار طاقبستان مشخص است که هیچ یک از این موارد در این مجموعه ارزشمند و تاریخی صورت نگرفته است.

تصایری از مرمت آثار تاریخی طاقبستان در سال ۷۲  برخلاف اظهارات مسئولین میراث فرهنگی

وی بیان داشت: ابتدا باید شناسایی کافی داشته باشیم، بعد مطالعاتی که باید در دستور کار کارشناسان مرمت قرار بگیرد و سپس به سراغ تشخیص برویم که در بحث تشخیص در حفاظت و مرمت باید مطالعه و بررسی عمیق از گونه ها داشته باشیم و منشا و علل و مکانیزم ها را پیدا کنیم.

این محقق و باستانشناس افزود: در موضوعیت ساختارشناسی آن علاوه بر اینکه موضوعیت پیشینه تاریخی آن باید از اهمیت بسزایی برخوردار باشد باید شرایط زیست محیطی آن را بررسی کنیم و در نهایت به دنبال این باشیم که چه می خواهیم انجام دهیم.

به گفته این کارشناس ارشد باستان شناسی، بعد از تشخیص، نمونه برداری و آزمایش جهت شناسایی نمک ها باید انجام شود تا مشخص گردد که این کارسیب های سفیدرنگ به ویژه در نقش شاپور شامل کلراید، سولفات، فسفات یا کربنات است.

وی خاطرنشان کرد: به عبارتی دیگر در ادامه باید بررسی های ساختارشناسی، توموگرامی، فازشناسی  و شناخت ساختار شیمیایی انجام دهیم و در نمونه برداری بدانیم منشاء این فضا از کجا شکل می گیرد.

این کاوشگر میدانی آثارباستانی تصریح کرد: برای آزمایش های مکانیکی چگالی سنجی، درصد آب، سختی سنجی، نفوذپذیری، مویینگی و مقاومت ها باید ارزیابی شود و در نهایت در خصوص چرکی و لکه ها که می تواند آسیب وارد کند هر کدام باید بررسی های خاصی انجام گیرد.

اصول اولیه محافظت آثار سنگی در مورد طاقبستان انجام نمی شود

این متخصص امور باستانشناسی با بیان اینکه در حفاظت از این آثار اول باید تمیزکاری آنها به صورت روزانه انجام شود که کاملا مشهود است این اتفاق در مورد طاقبستان نیفتاده است، گفت: در طول تاریخ در این زمینه اتفاقات ویژه ای داشته ایم، از میانه قرن نوزدهم شیوه های مختلفی شکل گرفت برخی اوقات برای مبارزه با حشرات از نفوذ، پوشش، تزریق، گندزدایی به وسیله دود و بخار، تحت اشعه گاما و... صورت گرفته و حتی در زمانی از محلول آب و نمک استفاده می شد که موجب ایجاد محلول سمی و شوره زدن می شد که کنار گذاشته شد.

وی اظهار داشت: برای این کار انعطاف خاصی لازم است و با انواع نرم های حفاظتی از جمله به روش های خشک و تر، تمیزکاری شیمیایی و مکانیکی، روش خمیری، آب پاشی گرم و بخار و کار لیزری انجام می گیرد که این روش ها در دنیا در حال انجام است.

این کارشناس ارشد باستان شناسی عنوان کرد: در مورد اثری مثل طاقبستان که شبه جهانی است و سند کرمانشاه است حداقل کاری که میراث فرهنگی می تواند انجام دهد ورود به این موضوع است.

آفات بیولوژیکی در طاقبستان جولان می دهند

یاوری با بیان اینکه آفات بیولوژیکی در طاقبستان جانانه جولان می دهند، افزود: وجود گلسنگ ها و خزه ها در این اثر تاریخی مشهود است، جلبک و قارچ ها در این سنگ نگاره ایجاد شده و کپک  در آن وجود دارد و از طرفی گیاه در بین خلل و فرج و درز سنگ ها ایجاد شده است.

وی تصریح کرد: این گلسنگ ها، خزه ها، کپک ها و گیاهان همگی ریشه دارند و ریشه های آنها فشار سنگین و با شدتی را به این اثر سنگی وارد می کند و سنگ نگاره طاقبستان تحت فشار ویژه ای قرار دارد.

وی با بیان اینکه چربی ها و لکه ها و فضولات جانوری هم مشهود است چون موارد بیولوژیکی داریم، افزود: در تعمیرات گذشته هر روز باید دقت شود آنها به بازسازی نیاز دارند، برخی اتصالاتی که غیر اصولی و مخرب بودند باید بررسی شوند.

این کارشناس ارشد باستان شناسی خاطرنشان کرد: نمک زارهایی که در چرتی ها وجود دارد کاملا محتوای درونی اثر را درگیر می کند و موارد حفاظتی نیاز دارد که این موضوعات را میراث فرهنگی  باید پیگیری کند.

این استاد دانشگاه در پایان اظهار داشت: در بحث استحکام و پوشش بخشی طاقبستان نیز هیچ اتفاقی نیفتاده که نیازمند دقت نظر است و جای کار دارد.