به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، 10 روز مانده تا برگزاری کنگره گفت وگوهای ملی سوریه در شهر سوچی (نهم و دهم بهمن ماه)، ترکیه از عملیات قریب الوقوع در منطقه «عفرین» در شمال غربی سوریه خبر داده و بر اساس اعلام برخی رسانه ها روستاهای این شهر مرزی را گلوله باران کرده است.
تدارک ترکیه برای حمله به عفرین در واقع واکنشی به اعلان آمریکا برای ایجاد نیرویی مرزی متشکل از کُردهای سوری است. آنکارا البته پیش از این نگرانی خود از پیشروی نیروهای ارتش سوریه به سوی مواضع معارضان در استان ادلب را آشکار کرده بود.
به این ترتیب و از دید برخی ناظران، ترکیه با حمله به عفرین قصد دارد علاوه بر هشدار به واشنگتن، از گروه های نزدیک به آنکارا در سوریه حمایت کند؛ رخدادی که به موازات جدی تر کردن تقابل ترکیه با آمریکا می تواند سبب افزایش اختلافات میان ترکیه با روسیه و جمهوری اسلامی ایران شود.
در همین ارتباط، گروهی از رسانه های ترکیه از خروج ارتش سوریه و نیز نیروهای روسی از حوزه عملیات نظامی احتمالی ترکیه در شمال غربی سوریه خبر داده اند. این در حالی است که «سرگئی لاورف» روز شنبه سی ام دی ماه این گزارشات را رد و اعلام کرد این منطقه در دست نیروهای دولتی سوریه است و نظامیان روسی نیز از این ناحیه تخلیه نشده اند.
پافشاری ترکیه بر انجام عملیات نظامی در شمال سوریه زمانی صورت گرفت که سخنگوی ائتلاف بین‌المللی علیه داعش به رهبری آمریکا یک هفته پیش، از تشکیل یک «نیروی مرزبانی» جدید خبر داد؛ مرزبانی که قرار است با مشارکت نیروهای دموکراتیک سوریه متشکل از کُردها و سنی های تحت حمایت آمریکا تامین امنیت را در نواحی مرزی سوریه با عراق و ترکیه بر عهده بگیرد.
نیروهای دموکراتیک سوریه که در سال های گذشته یکی از جبهه های نظامی علیه داعش را گشودند موفق شدند مهرماه امسال شهر «الرقه» به عنوان پایتخت خودخوانده این گروه تروریستی را تصرف کرده و بخش های بزرگی را از شمال شرقی سوریه تحت سیطره خود درآوردند.
ترکیه اما قدرت یابی کُردها و تشکل های کُردی در سوریه را تهدیدی جدی برای امنیت خود انگاشته و مقامات آنکارا هشدار داده اند هرگونه اقدامی برای ایجاد تشکیلات مرزبانی مزبور را در نطفه خفه خواهد کرد.
رهبران ترکیه گروه های مسلح کُردی و نیروهای دموکراتیک سوریه را همسان گردان های مدافع خلق می خوانند؛ نیروهایی که از دید آنکارا به دلیل همکاری با «حزب کارگران کردستان ترکیه» (پ.ک.ک) تروریست محسوب می شوند اما از منظر آمریکایی ها متحد واشنگتن در مبارزه با داعش به شمار می آیند.
در برابرِ واکنش شدید آنکارا به ایجاد نیروی مرزی 30 هزارنفری با حضور کُردهای سوری، وزیر امور خارجه آمریکا گفت واشنگتن قصد ایجاد نیروی مرزی ترکیه- سوریه را ندارد و این موضوع که موجب نگرانی آنکارا شده به اشتباه به تصویر کشیده شده است.
ترکیه به جز تعارض اهداف و منافع با آمریکا در سوریه بر سر فعالیت نیروها و تشکل های کُردی، در روزهای گذشته از کشورهای حامی دمشق خواست تا جلو عملیات ارتش سوریه در استان ادلب را گرفته و مانع از حملات آن به مواضع ارتش آزاد (FSA) شوند.
بر اساس پاره ای از توافقات در نشست های آستانه میان ترکیه، روسیه و جمهوری اسلامی ایران، آنکارا به دلیل نفوذ میان عناصر و فرماندهان ارتش آزاد متعهد به حفظ آتش بس در استان ادلب شده و این در حالی است که برخی منابع روسی از همکاری نیروهای ارتش آزاد و ترکیه با گروه های مسلح وابسته به «هیات تحریر الشام» خبر داده اند؛ نیروهایی که سال ها در چارچوب «جبهه النصره» خاک سوریه را عرصه تاخت و تاز تروریستی خود قرار دادند.
به همین خاطر نیروهای دولتی سوریه با پوشش آتش نیروی هوایی روسیه و حمایت های مستشاری جمهوری اسلامی ایران در ادامه عملیات ضد تروریستی به سوی مواضع گروه های تکفیری مسلح پیشروی کرده و پاکسازی شاهراه حیاتی حلب- دمشق در ناحیه ادلب را هدف خود قرار دادند اند؛ روندی که نگرانی های ترکیه را برانگیخته و سبب شده تا آنکارا برای تقویت مواضع خود در ادلب و جلوگیری از تحرکات کُردها، حمله به عفرین را تدارک ببیند.
ورود ترکیه به عملیات گسترده نظامی به جز پیچیده تر کردن اوضاع سوریه و ایجاد واکنش های احتمالی از سوی گروه های کُردی و دیگر بازیگران بحران این کشور، در فاصله باقی مانده تا برگزاری کنگره گفت وگوهای ملی می تواند سبب ساز افزایش شکاف ها در این نشست شده و موفقیت گفت وگوهای دولت و گروه های معارض را به تعویق بیاندازد.

پژوهشم** 9279**1601** خبرنگار: سیدمحمد موسی کاظمی ** انتشار: شهناز حسنی
ایرنا پژوهش، کانالی برای انعکاس تازه ترین تحلیل ها، گزارش ها و مطالب پژوهشی ایران وجهان، با ما https://t.me/Irnaresearch همراه شوید.