به گزارش خبرنگار سیاسی خبرگزاری شبستان، مراسم اولین سالگرد درگذشت آیت الله موسوی اردبیلی در کانون توحید برگزار شد. در این مراسم، حجت الاسلام و المسلمین سیدحسن خمینی، علیرضا بهشتی فرزند شهید بهشتی، دانش‌آشتیانی وزیر سابق آموزش و پرورش، محسن هاشمی رییس شورای شهر تهران، حجت الاسلام دعائی مدیرعامل روزنامه اطلاعات، حجت‌الاسلام محمدعلی ابطحی از اعضای اصلی مجمع روحانیون مبارز، حجت‌الاسلام عبدالواحد موسوی‌لاری وزیر سابق کشور و از اعضای شاخص مجمع روحانیون مبارز، حجت‌الاسلام محسن رهامی دبیرکل انجمن مدرسین دانشگاه‌ها و جمعی از شخصیت‌های برجسته سیاسی در این مراسم حضور داشتند.

در ابتدا این مراسم نیز حجت‌الاسلام سید علی موسوی اردبیلی فرزند آیت‌الله موسوی اردبیلی با اشاره به تشکیل ستاد ارتحال آیت‌الله موسوی اردبیلی گفت: در این ستاد در حدود شش ماه فعالیت داشتیم و توانستیم اسناد ساواک، مصاحبه‌ها و زندگینامه ایشان را جمع‌آوری کنیم.

وی ادامه داد: در این زمان کوتاه مجموعه مقالات و نظرات ایشان با نظارت حجت‌الاسلام  فاضل میبدی نیز جمع‌آوری شده است.

فرزند آیت‌الله موسوی اردبیلی تاکید کرد: در فاصله زمانی ارتحال آیت الله موسوی اردبیلی تا به امروز چهار نشست تخصصی با 12 عنوان به همراه سخنرانی درباره آیت‌الله موسوی اردبیلی برگزار شده است.
وی یادآور شد: در هفته گذشته نیز دو مراسم بزرگداشت برای ایشان در قم برگزار شد.

فرزند آیت‌الله موسوی اردبیلی تصریح کرد: تصمیم داریم در آینده برنامه دوسالانه‌ای نیز برگزار شود و به برترین مقالاتی که درخصوص دغدغه‌های آیت الله موسوی اردبیلی نوشته می‌شود جایزه‌ای اهداء گردد.

در ادامه این مراسم یدالله دادگر، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی در بخشی از سخنان خود با اشاره به اینکه آیت الله موسوی اردبیلی همواره به نقدهای سازنده و کاملی را به نفع نظام می‌کردند، اظهار داشت: ایشان نسبت به هم لباسی‌های خود یک حساسیت خاصی را داشت و بیشترین ایراد را به آنها می‌گرفت.

وی ادامه داد: آیت الله موسوی اردبیلی هیچ نوع امتیازی برای خود قائل نبود و می‌توان گفت وی یک شخصیت کم‌نظیر در بین عالمان دینی به شمار می‌رفت، ایشان در کارهای خود همیشه بدنبال این بود که اقداماتش برای آیندگان سودی داشته باشد، تاسیس دانشگاه مفید یکی از آینده‌نگری‌های ایشان به شمار می‌رود، شاید این دانشگاه در بازده زمانی کم اثر چندانی نداشت اما می‌بینیم که در طول زمان تاثیرات بسیار زیادی را در جامعه داشته است.

عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی تاکید کرد: آیت الله موسوی اردبیلی جزء افرادی محسوب می‌شوند که خدمات زیادی را به قوه‌قضاییه کردند، ایشان درصدد بود که اقدامی را انجام دهد که طی آن دستگاه قضا بتواند مشکلات را در جامعه کم کند و بهترین خدمت‌ها را به مردم ارایه دهد.

بنابر گزارش شبستان، حسين مهرپور، رئیس دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی نیز در بخشی از سخنان خود در ادامه این مراسم با اشاره به موضوع شوراي عالي قضايي و اسلامي كردن قوانين و چالش هاي پيش رو آن گفت: يكي از مشكلاتي كه در سيستم قضايي ما وجود داشت موضوع تصويب قانون تعزيرات و مجازات بود، در واقع  براي بسياري از جرايم عرفي كه ما داريم در شرع مجازاتي بيان نشده است.

مهرپور يادآور شد: آيت الله موسوي اردبيلي قبل از تصويب قانون تعزيرات در مجلس نظر خود را بيان كرده بود، بعد از آن اين نظرات مورد بررسي قرار گرفت و بعد از كش مكش هاي متعدد بلاخره اين نظرات قالب شد.
وي افزود: ما بايد قدردان زحمات آيت الله موسوي اردبيلي در زمان حضور در دستگاه قضاء باشيم، ايشان زحمات زيادي را براي اين دستگاه كشيدن كه باعث شد موانع زيادي از سر راه دستگاه قضاء برداشته شود.

در ادامه این مراسم علیرضا بهشتی در بخشی از سخنان خود با ارائه مقاله اي با عنوان " زمان آگاهي در مرجعيت" اظهار داشت: شهيد بهشتي در يكسري سلسله برنامه ها براي دانشجويان هامبورگ آلمان در خصوص محيط پيراموني اسلام با رويكرد جديدي به تاريخ اسلام پرداختند و در اين رويكرد سعي شد محيط عربستان و پيرامون آن كشف شود.

عضو هئيت علمي دانشگاه تهران با بيان اينكه آيت الله موسوي اردبيلي شخصيت شوخ طبع و منعطف داشت، خاطرنشان كرد: آيت الله موسوي اردبيلي افق نگاهش بلندتر از برخي از فقهاء بود، او هميشه ظرايفي را در نظر مي گرفت و اين درحالي بود كه ما در جهان كنوني زندگي مي كنيم كه بسياري از مسائل پيچيده در آن وجود دارد، گاهي انقدر دچار بي مساله اي شده ايم كه رو به مساله هاي فرضي مي آوريم  در حالي كه اين همه مساله براي بررسي وجود دارد و نيازمند كمي توجه است.

بهشتي ابراز داشت: در جلسه شوراي اقتصاد در دهه٦٠ آيت الله موسوي اردبيلي و آيت الله هاشمي به صورت منسجم حضور پيدا مي كردند، در اين جلسه اعضاي هيات دولت حضور داشتند، اما نكته مهم در اين جلسه ها بيان اختلاف نظرها بوده است، در واقع مساله زمان آگاهي يك موضوع مهم در فقهات بوده است و اين جلسات نشان مي داد كه ديدگاه آيت الله موسوي اردبيلي كاملا با برخي از علماء در قم و ساير جاها كاملا متفاوت بوده است.

در پایان این مراسم حجت الاسلام و المسلمین سید حسن خمینی یادگار امام راحل نیز در بخشی از سخنان خود با بيان اينكه رويه آيت الله موسوي اردبيلي در دستگاه قضاء اين بود كه ابتداء آيين دادرسي اعمال بشود، خاطرنشان كرد: در اين خصوص بايد به يك خاطره اشاره كنم، يكي از نقاط مثبت زندگي امام راحل سندي است كه هيچگاه منتشر نشده است، يك قاضي به خدمت امام مي رسند و مي گويند ما شخصي را شنود كرده ايم كه براساس آن يك سري اطلاعات بدست آورده ايم، در نوار جوان روبه امام مي گويد اي امام ما پاسدار خون شهدا هستيم شما هم پاسدار خون شهداء باشيد، امام راحل در اين جلسه مي فرمايند" اين اطلاعات تنها يك صوت در نوار است و شما نمي دانيد او در چه شرايطي اين موضوع را گفته و درست نيست در زندگي شخصي ديگران رصد كنيد".

يادگار امام راحل ابراز داشت: وحدت رويه قضايي و آيين دادرسي به ما كمك مي كند كه بدانيم چه عملي را انجام بدهيم مجرم هستيم و چه اقدامي جرم نمي باشد، در وهله بعد قانون بايد به ما كمك كند كه ما بدانيم كه عدالت برقرار شده است يا خير، اقناع جامعه يكي از وظايف مهم دستگاه قضاوت در دنيا ما است و اين امر در رويه آيت الله موسوي اردبيلي وجود داشت، براي مثال در خصوص پرونده بني صدر ايشان چندين خطبه را مي خوانند به گونه اي كه جريان مقابل هم مي پذيرند.

حجت الاسلام و المسلمين خميني بيان كرد: آنچه ما به عنوان درس از مرحوم آيت الله موسوي اردبيلي بايد ياد بگيريم اين است كه دستگاه قضايي بايد در كنار اجراي عدالت به اقناع جامعه مبني بر اجراي عدالت بپردازد.

وي در ادامه تصريح كرد: نكته ديگر در زندگي آيت الله موسوي اردبيلي اين است كه ايشان معتقد بودند دستگاه قضاء حاكم بين طرفين دعوا است حتي اگر يك طرف آن حكومت باشد، يعني حتي در دعواي بين مردم و بخش بزرگي از حكومت بايد دستگاه قضاء حاكم طرفين باشد، براي نمونه در يكي از دعواي زمان جنگ يكي از اهالي خرمشهر از امام راحل شكايت كردند با اين طرح دعوا كه امام شما به ما گفتيد كه در خرمشهر بمانيد و ما مانديم و خانه و كاشانه ما از بين رفت و ما ضرر كرديم، امام راحل در خصوص اين شكايت مبلغي را به طرف مقابل براي رضايت دادند، پس اين نشان مي دهد كه دستگاه قضاء بايد حاكم بين طرفين دعوا باشد.

توليت آستان مطهر امام خميني(ره) توضيح داد: احساس من از دوره مسئوليت آيت الله موسوي اردبيلي اين است كه ايشان يك قوه قضاييه اي مي خواست كه بين طرفين حكم باشد و ابزار كنترلي در آن وجود نداشته باشد، ايشان تلاش مي كرد در حال اجراي قانون؛ مردم را هم براي اجراي عدالت قانع كنند.

 لازم به ذکر است در پایان این مراسم باحضور یادگار امام راحل از سه کتاب «آیت الله العظمی موسوی اردبیلی از نگاه دیگران» که شامل مصاحبه های بزرگان در خصوص این مرجع تقلید است، کتاب «اسناد ساواک» در خصوص مرحوم آیت الله العظمی موسوی اردبیلی و نیز کتاب زندگینامه این عالم برجسته، رونمایی شد.