صاحب‌خبر - هشتمین کنفرانس بین‌المللی کشاورزی پایدار در محیط‌زیست، غذا، انرژی دیروز با حضور فرهاد رهبر رئیس دانشگاه آزاد اسلامی و جمعی از متخصصان و کارشناسان بین‌المللی برگزار شد. همایشی که هدف از برگزاری آن، ارائه آخرین دستاوردهای پژوهشگران و محققان بخش کشاورزی در راستای تامین امنیت غذایی، تولید غذای سالم و کاهش گرسنگی جهانی است. این کنفرانس تاکنون در کشورهای آلمان، دانمارک، چین، کانادا، ژاپن و مالزی با حضور بیش از ۲۰ کشور اروپایی و آسیایی در هفت دوره برپا و امسال برای اولین بار در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار شد. فرهاد رهبر، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در این مراسم طی سخنانی ابراز امیدواری کرد که این کنفرانس و جلسه کارشناسی، برای سیاستگذاران و برنامه‌ریزان کشور در همه دستگاه‌های اجرایی مفید باشد. رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تاکید بر اینکه محور توسعه پایدار، انسان خلاق است، گفت: «علم، دانایی و خرد انسان خلاق می‌تواند در جهت رسیدن به توسعه پایدار کمک کند.» فرهاد رهبر با بیان اینکه موضوع کنفرانس، کشاورزی پایدار در غذا، انرژی، صنعت و محیط‌زیست است، گفت: «منشأ برگزاری این کنفرانس، بحث توسعه پایدار است که در ذیل آن، کشاورزی پایدار، صنعت پایدار و استفاده از منابع پایدار جای می‌گیرد.» او با بیان اینکه توسعه‌یافتگی کلیدواژه‌ای بود که بنا داشت نجات‌بخش جوامع بشری باشد، گفت: «جهان سوم که قرار بود در نتیجه مراحل توسعه، به رشد، رفاه و آزادی نائل شود، آشفته‌تر از پیش گرفتار در فقر، نابرابری، بی‌عدالتی، عقب‌ماندگی و نابسامانی محیطی و اوضاع به مراتب نابسامان‌تر و شکننده‌تر از گذشته شد.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با تعریف توسعه پایدار ادامه داد: «توسعه پایدار نوعی از توسعه است که نیازهای نسل امروز را بدون به خطر انداختن فرصت‌های آن، برای رفع نیازهای نسل‌های آینده تامین کند. این به معنی یک عدالت نسلی در بهره‌برداری از منابع و امکانات امروز است.» او با تاکید بر اینکه دغدغه توسعه در پارادایم جدید خوشبختی چندجانبه نسل‌های آینده بشر را هدف قرار داده، گفت: «از این رو امروز ادبیات توسعه با گذر از توجه صرف به سرمایه‌های فیزیکی، دیگر سرمایه‌های تاثیرگذار در فرآیند توسعه از جمله سرمایه‌های طبیعی (مادی)، سرمایه‌های انسانی و سرمایه‌های اجتماعی را نیز مورد توجه قرار داده است.» فرهاد رهبر گفت: «درواقع در پارادایم جدید هیچ کدام از سرمایه‌ها نمی‌توانند جای خالی دیگری را پر کنند و استفاده مطلوب، بهینه و هماهنگ از تمام سرمایه‌ها و توجه به بهره‌برداری از آنها مورد توجه قرار گیرد. اگر در این پارادایم، به همه سرمایه‌ها توجه نشود با یک توسعه فقرزا مواجه خواهیم بود.» توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط‌زیست است او در ادامه با بیان اینکه پایداری می‌تواند چهار جنبه داشته باشد، گفت: «پایداری در منابع طبیعی، پایداری سیاسی، پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی جنبه‌های پایداری هستند و در حقیقت توسعه پایدار تنها بر جنبه زیست‌محیطی اتفاقی تمرکز ندارد. در واقع توسعه پایدار محل تلاقی جامعه، اقتصاد و محیط‌زیست است.» او با اشاره به عاملان و مولفه‌های توسعه پایدار گفت: «دولت‌ها، سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای غیردولتی عاملان توسعه پایدار هستند. در کنار اینها، توسعه فرهنگی، محیط‌زیست و توسعه پایدار، ارتقای کیفیت سطح زندگی، امنیت ملی، امنیت انسانی و اجتماعی، رشد مستمر و پایدار و... ازجمله مولفه‌های توسعه پایدار ملی به شمار می‌روند.» رهبر با بیان اینکه اقتصاد در توسعه فناوری چهار مرحله اقتصاد تولیدمحور، اقتصاد صنعت‌محور، اقتصاد دانش‌محور و اقتصاد معرفت‌محور را طی می‌کند، گفت: «سطح سوم اقتصاد، دانش‌محور است. کشورها با گذر از اقتصاد صنعت‌محور به اقتصاد دانش‌محور می‌رسند که در این نوع اقتصاد، دانش مهم‌ترین عامل توسعه است.» اقتصاد دانش‌محور بر پایه خلاقیت و بهره‌برداری از دانش شکل گرفته است رهبر گفت: «اقتصاد دانش‌محور بر پایه خلاقیت، انتشار و بهره‌برداری از دانش شکل گرفته است و آنچه از سوی کشورهای دانش‌محور به کشورهای جهان سوم منتقل می‌شود، حداکثر در مرحله صنعت است. مرحله بالاتر از اقتصاد دانش‌محور، مرحله معرفت و دانایی است که می‌توانیم به آن حکمت نیز بگوییم.» او با تاکید بر اینکه ناپایداری توسعه در سطح ملی و بین‌المللی دارای علل و مصادیقی است، گفت: «علت عام و در عین حال اصلی ناپایداری توسعه، فقدان بینش و نگرش آینده‌نگر به اصل توسعه، کمبود دانش و خردمندی درباره تعیین راهبردهاست.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی ادامه داد: «امروزه مفهوم توسعه پایدار تقریبا یک معنای ضمنی و صرفا زیست‌محیطی پیدا کرده حال آنکه سازمان ملل یک رشته کنفرانس‌ها و اجلاس‌هایی را ترتیب داده که در آنها عباراتی نظیر «توسعه پایدار زیست‌محیطی»، «توسعه پایدار اجتماعی»، «توسعه پایدار فرهنگی»، «توسعه پایدار کشاورزی»، «توسعه پایدار اقتصادی» و «توسعه پایدار سیاسی» به کار برده شد‌ه است.» فرهاد رهبر با تاکید بر اینکه آموزش و پژوهش از مهم‌ترین نهادهای اجتماعی محسوب می‌شوند، گفت: «کیفیت سایر نهادهای اجتماعی تا اندازه زیادی به چگونگی عملکرد آن بستگی دارد. این نهادهای اجتماعی در پروراندن اذهان و استعدادهای یک کشور نقش اساسی دارند.» او با بیان اینکه از آنجا که علت اساسی ناپایداری فرآیندهای توسعه، نادانی و بی‌خردی نوع بشر در مورد چگونگی زندگی سعادتمندانه است، گفت: «آموزش و پژوهش با تربیت نیروی انسانی خلاق می‌تواند کمک شایانی برای پایداری توسعه باشد. در توسعه پایدار انسان خلاق‌، محور است.» منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملت‌ها را تشکیل می‌دهند رئیس دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه منابع انسانی پایه اصلی ثروت ملت‌ها را تشکیل می‌دهند، گفت: «سرمایه و منابع طبیعی عوامل تبعی تولیدند، در حالی که انسان‌ها عوامل فعالی هستند که سرمایه‌ها را متراکم می‌سازند، از منابع طبیعی بهره‌برداری اصولی می‌کنند، سازمان‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی را می‌سازند و توسعه ملی را به جلو می‌برند.» او با تاکید بر اینکه مساله توسعه یافتگی به‌شدت به فناوری و دانایی ارتباط دارد، تصریح کرد: «پیشرفت علم و دانش مزیت نسبی را تغییر داده است. کشورهای توسعه‌یافته چاره‌ای جز تقویت بنیان‌های دانایی ندارند و باید راه را برای تولید و مبادله سریع علم و دانش باز کنند.» سرمایه‌گذاری در توسعه انسانی رکن اصلی تثبیت و تداوم هرگونه توسعه است رهبر تاکید کرد: «توسعه پایدار و همه‌جانبه، الزاما باید از بستر نیروی انسانی بگذرد و پیش‌شرط توفیق، تثبیت و تداوم هرگونه توسعه و تحولی، سرمایه‌گذاری در توسعه انسانی به منزله رکن اصلی آن است.» رئیس دانشگاه آزاد اسلامی در ادامه با اشاره به الگوی توسعه پایدار ایران در افق 1404 گفت: «در این الگو، مبانی اجتماعی (عدالت اجتماعی، مردم‌سالاری دینی، کرامت و حقوق و آزادی‌های مشروع)، مقتضیات (جغرافیا، فرهنگ، تاریخ) و ارزش‌ها (اسلام، انقلابی، اخلاق و ملی) مورد توجه قرار گرفته است.» او آرمان‌های کلان جمهوری اسلامی ایران در رابطه با توسعه را توسعه انسانی، توسعه اجتماعی، توسعه اقتصادی و خودکفایی و علم و فناوری برشمرد و افزود: «در چشم‌انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404، ایران کشوری توسعه‌یافته، با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام‌بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین‌الملل است.» فرهاد رهبر در پایان تاکید کرد: «محور توسعه پایدار، انسان خلاق است و علم، دانایی و خرد انسان خلاق می‌تواند به رسیدن به توسعه پایدار کمک کند.»∎​