گروه فرهنگ و هنر| «يك سال از درگذشت ابوالحسن نجفي گذشته است و ما هنوز متوجه نشده‌ايم كه چه شخصيت
با ارزشي را از دست داده‌ايم.»
اين بخشي از سخنان عبدالعلي عظيمي شاعر است كه روز يكشنبه 3 بهمن ماه در نخستين سالگرد درگذشت ابوالحسن نجفي درباره اين مترجم بيان كرد.
همزمان با نخستين سالگرد درگذشت ابوالحسن نجفي، مترجم و منتقد ادبي، مراسمي در خانه كتاب برگزار شد و چهره‌هايي مانند عبدالعلي عظيمي، محمدمهدي مرزي و اميد طبيب‌زاده حضور داشتند.
اين چهره‌ها روز يكشنبه 3 بهمن ماه در سراي اهل قلم گرد هم آمدند و هر يك درباره بخشي از ويژگي‌هاي نجفي صحبت كردند.
عبدالعلي عظيمي، شاعر از عرق و علاقه نجفي به زبان فارسي گفت: «نجفي دلش براي زبان و هويت ايران مي‌سوخت و زماني كه ديد، زبان از طريق برخي افراد بي‌مسووليت در حال نابودي است، با تحقيق و پژوهش به حفظ آن پرداخت. از نظر من او گنجينه‌اي بود كه امروز ديگر در جمع ما نيست. »
او در ادامه سخنانش به جاي خالي نجفي اشاره كرد و افزود: « يك سال از درگذشت ابوالحسن نجفي گذشته است و ما هنوز متوجه نشده‌ايم كه چه شخصيت با ارزشي را از دست داده‌ايم. آن هم در زماني كه دوره ترجمه‌هاي گوگل ترنسليتي است و ۱۰ بار بايد يك خط از كتاب ترجمه شده را خواند تا شايد متوجه حرف مترجم شد.»
عظيمي در سخنان خود از وضعيت امروزين ترجمه هم ابراز تاسف كرد و از نجفي به عنوان مترجمي ياد كرد كه به زبان فارسي عشق مي‌ورزيد و حاضر نبود تحت هر شرايطي اثرش منتشر شود. اين در حالي است كه امروز ۴۰ صفحه از كتاب مترجمي حذف مي‌شود و او با اشتياق دوباره براي چاپ كتابش اقدام مي‌كند. متاسفانه شرايط رفته رفته تغيير كرده است و ما امروز به اين بيابان برهوت رسيده‌ايم.
عظيمي سپس از شوق نجفي براي معرفي نويسندگان ناشناخته سخن گفت؛ نويسندگاني كه گاه در كشور خودشان هم گمنام بودند اما نجفي با انگيزه‌هاي متفاوت خود مي‌كوشيد آنان را به جامعه ايراني معرفي كند:
« دغدغه‌هاي نجفي با ديگر اهالي ادبيات متفاوت بود؛ به خاطر دارم كه در سال‌هايي كه همه به دنبال ترجمه آثار نويسندگان كلاسيك و شناخته شده بودند، او به سراغ نويسنده‌اي مي‌رفت كه در كشورش هم شناخته شده نبود چراكه براي نجفي ملاك خلق زيبايي بود و با اسم‌ها كاري نداشت.»
محمدمهدي مرزي، ويراستار نيز ديگر سخنران اين برنامه بود.
او در آغاز صحبتش چگونگي آشنايي خود را با نجفي در كلاس ويراستاري يادآوري كرد و گفت: «آشنايي من با استاد نجفي به سال ۷۲ و برگزاري كارگاه‌هاي ويراستاري برمي‌گردد؛ كارگاه‌هايي كه نقش بسيار مهمي در توسعه صنعت ويراستاري در ايران داشت چراكه قبل از آن، كلاسي تحت عنوان آموزش ويراستاري وجود نداشت و اگر كسي علاقه‌مند به ويراستاري بود بايد به شيوه استاد و شاگردي آن را مي‌آموخت.»
او از ديگر استادان اين كارگاه‌ها نيز ياد كرد؛ استاداني مانند دكتر محمدرضا باطني، هوشنگ گلشيري، احمد سميعي‌گيلاني و علي صلح‌جو.
مرزي سپس شيوه تدريس نجفي را تشريح كرد: «معمولا كسي در دوره آموزش ويراستاري، زبان‌شناسي، وزن شعر و عروض درس نمي‌دهد اما مرحوم نجفي اين كار را انجام مي‌داد. او در اين دوره‌ها بارها مي‌گفت ضعف‌هاي شخصي در ترجمه را به پاي ضعف‌هاي زبان فارسي نگذاريم و اگر واژه معادل ندارد، جست‌وجو كنيد تا واژه‌اي مناسب براي آن انتخاب كنيد. معتقد بود اگر در ترجمه، به كتاب‌ لغت اكتفا كنيم، تنها ۵۰ درصد معني را منتقل كرده‌ايم و نيمي از آن در دل نسخه اصلي باقي‌مانده است».
اميد طبيب‌زاده، زبان‌شناس نيز از معروف‌ترين اثر نجفي با عنوان «غلط ننويسيم» سخن گفت: كتابي كه چاپ نخست آن ‌در سال‌هاي جنگ و بمباران منتشر شد و كمتر كسي فكر مي‌كرد كه پرفروش شود اما در همان ماه‌هاي نخست چند هزار نسخه فروخت. به سرعت مورد نقد قرار گرفت و استادان زيادي مانند كريم امامي، محمدجواد شريعت و محمدرضا باطني درباره آن نقد نوشتند كه ويرايش دوم اين كتاب نشان داد كه مرحوم نجفي همه نقدها را خوانده و قسمت‌هايي را اصلاح كرده بود.
اما مهناز مقدسي، دبير انجمن ويراستاران و عضو انجمن دوستي ايران- تاجيكستان درباره ديگر ترجمه مشهور نجفي سخن گفت: «شازده كوچولو» كه به خط سيريليك منتشر شده است و اين يكي از كارهاي موثر نجفي است كه باعث مي‌شود مردم ديگر كشورها نيز با اين اثر آشنا شوند.
او هرچند از درگذشت استادش ابراز تاسف كرد اما به اين نكته نيز توجه كرد كه: «در يك سال اخير ۳ كتاب از مرحوم نجفي چاپ شده است و در روزهاي آينده نيز كتابي ديگر منتشر خواهد شد كه همه اينها باعث مي‌شود ما احساس كنيم استاد نجفي زنده است و در جمع ما حضور دارد.»