به گزارش سرویس بین الملل خبرگزاری صدا و سیما از کوالالامپور، درگیریهای مرزی بین تایلند و کامبوج یکی از قدیمیترین اختلافات ارضی در جنوبشرق آسیاست؛ اختلافی که بیشتر از هر چیز، یادگار دوران استعمار است، نه نتیجه دشمنی مستقیم بین دو کشور. ریشه این تنشها به بیش از صد سال پیش برمیگردد؛ زمانی که قدرتهای اروپایی مرزهای منطقه را روی نقشه و بدون توجه به واقعیتهای محلی مشخص کردند.
در قرن نوزدهم، کامبوج تحت استعمار فرانسه بود، اما تایلند – که اون زمان «سیام» نام داشت – توانست استقلالش را حفظ کند. فرانسه برای تثبیت نفوذ و منافع خودش در منطقه، نقشههایی را طراحی کرد که بیشتر سیاسی بودن تا جغرافیایی. این مرزبندیهای عجولانه و یکطرفه، پایه اختلافاتی را گذاشت که تا امروز ادامه پیدا کرده است.
در قرن نوزدهم، کامبوج تحت استعمار فرانسه بود، اما تایلند – که اون زمان «سیام» نام داشت – توانست استقلالش را حفظ کند. فرانسه برای تثبیت نفوذ و منافع خودش در منطقه، نقشههایی را طراحی کرد که بیشتر سیاسی بودن تا جغرافیایی. این مرزبندیهای عجولانه و یکطرفه، پایه اختلافاتی را گذاشت که تا امروز ادامه پیدا کرده است.
مهمترین نماد این اختلاف، معبد تاریخی پرهآه ویهاره؛ بنایی هزار ساله که روی یک صخره بلند، درست در نزدیکی مرز دو کشور قرار دارد. موقعیت خاص این معبد باعث شده دسترسی زمینی به آن بیشتر از سمت تایلند باشد، در حالی که از نظر حقوقی، مالکیتش به کامبوج نسبت داده میشود.
در دهه ۱۹۵۰، هر دو کشور ادعای مالکیت معبد را مطرح کردند. کامبوج با استناد به نقشههایی که از دوران استعمار فرانسه باقی مونده بود، موضوع را به دیوان بینالمللی دادگستری کشاند. دیوان هم بر اساس همان اسناد رأی داد که مالکیت معبد متعلق به کامبوج است. تایلند این رأی را پذیرفت، اما مشکل اصلی، یعنی مرز دقیق زمینهای اطراف معبد، همچنان حلنشده باقی ماند.
در سالهای بعد، بهدلیل جنگ داخلی کامبوج، حضور خِمرهای سرخ و بیثباتی شدید منطقه، این اختلافات برای مدتی به حاشیه رفت.
از اوایل دهه ۲۰۰۰، هر دو کشور بهتدریج حضور نظامی خودشان را در مناطق مرزی افزایش دادند. پاسگاههای مرزی، گشتهای نظامی و استقرار توپخانه سبک در اطراف معبد، کمکم به بخشی از واقعیت میدانی منطقه تبدیل شد.
در سال ۲۰۰۸، با ثبت معبد پریا ویهیه ر بهعنوان میراث جهانی یونسکو، تنشها به اوج رسید. تایلند این اقدام را تلاش کامبوج برای تثبیت عملی حاکمیتش بر منطقه دانست. در پی این موضوع، نیروهای دو طرف در چند نقطه مرزی روبهروی هم قرار گرفتند و درگیریهای پراکندهای رخ داد. این درگیریها اگرچه محدود بودند، اما باعث کشته و زخمی شدن سربازها و آوارگی ساکنان روستاهای مرزی شد.
این پرونده نمونه روشنی است از اینکه تصمیمهای استعمارگران در گذشته، چطور هنوز هم بر روی نقشهها، مرزها و حتی زندگی مردم عادی تأثیر میگذارد؛ تأثیری که بعد از گذشت یک قرن، هنوز بهطور کامل از بین نرفته است.
در دهه ۱۹۵۰، هر دو کشور ادعای مالکیت معبد را مطرح کردند. کامبوج با استناد به نقشههایی که از دوران استعمار فرانسه باقی مونده بود، موضوع را به دیوان بینالمللی دادگستری کشاند. دیوان هم بر اساس همان اسناد رأی داد که مالکیت معبد متعلق به کامبوج است. تایلند این رأی را پذیرفت، اما مشکل اصلی، یعنی مرز دقیق زمینهای اطراف معبد، همچنان حلنشده باقی ماند.
در سالهای بعد، بهدلیل جنگ داخلی کامبوج، حضور خِمرهای سرخ و بیثباتی شدید منطقه، این اختلافات برای مدتی به حاشیه رفت.
از اوایل دهه ۲۰۰۰، هر دو کشور بهتدریج حضور نظامی خودشان را در مناطق مرزی افزایش دادند. پاسگاههای مرزی، گشتهای نظامی و استقرار توپخانه سبک در اطراف معبد، کمکم به بخشی از واقعیت میدانی منطقه تبدیل شد.
در سال ۲۰۰۸، با ثبت معبد پریا ویهیه ر بهعنوان میراث جهانی یونسکو، تنشها به اوج رسید. تایلند این اقدام را تلاش کامبوج برای تثبیت عملی حاکمیتش بر منطقه دانست. در پی این موضوع، نیروهای دو طرف در چند نقطه مرزی روبهروی هم قرار گرفتند و درگیریهای پراکندهای رخ داد. این درگیریها اگرچه محدود بودند، اما باعث کشته و زخمی شدن سربازها و آوارگی ساکنان روستاهای مرزی شد.
این پرونده نمونه روشنی است از اینکه تصمیمهای استعمارگران در گذشته، چطور هنوز هم بر روی نقشهها، مرزها و حتی زندگی مردم عادی تأثیر میگذارد؛ تأثیری که بعد از گذشت یک قرن، هنوز بهطور کامل از بین نرفته است.