به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که تلاش‌های جهانی برای واکسیناسیون، باعث کاهش 88 درصدی مرگ‌ومیر ناشی از سرخک بین سال‌های 2000 تا 2024 شده است؛ بنا بر گزارش جدید سازمان جهانی بهداشت (WHO)، واکسن سرخک از سال 2000 تاکنون جان نزدیک به 59 میلیون نفر را نجات داده است.
با وجود کاهش مرگ‌ومیر، موارد ابتلا به سرخک در سراسر جهان رو به افزایش است و تخمین زده می‌شود در سال 2024 حدود 11 میلیون ابتلا ثبت شده باشد یعنی نزدیک به 800 هزار مورد بیشتر از سطح پیش از همه‌گیری در سال 2019.
دکتر تدروس آدهانوم، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت، گفت: «سرخک مسری‌ترین ویروس جهان است و این داده‌ها بار دیگر نشان می‌دهد چگونه از هر خلأ در دفاع جمعی ما سوءاستفاده می‌کند. سرخک مرزی نمی‌شناسد، اما وقتی همه کودکان در همه جوامع در برابر آن واکسینه شوند، می‌توان از شیوع‌های پرهزینه جلوگیری کرد، جان افراد را نجات داد و این بیماری را از کشورها برچید.»
موارد سرخک در سال 2024 نسبت به 2019 در منطقه مدیترانه شرقی WHO حدود 86 درصد، در منطقه اروپا 47 درصد و در منطقه آسیای جنوب‌شرقی 42 درصد افزایش یافت. منطقه آفریقا در همین دوره شاهد کاهش 40 درصدی در موارد ابتلا و 50 درصدی در مرگ‌ومیر بود، که بخشی از آن به دلیل افزایش پوشش واکسیناسیون است.
هرچند موج‌های اخیر سرخک در کشورها و مناطقی رخ می‌دهد که به دلیل تغذیه بهتر و دسترسی بیشتر به خدمات سلامت، احتمال مرگ کودکان کمتر است، اما مبتلایان همچنان در معرض خطر عوارض جدی و مادام‌العمر مانند کوری، ذات‌الریه و التهاب مغز (انسفالیت) قرار دارند.
پوشش ناکافی واکسیناسیون برای حفاظت از همه جوامع
طبق برآوردهای WHO و یونیسف، در سال 2024 حدود 84 درصد کودکان دوز اول واکسن سرخک و تنها 76 درصد دوز دوم را دریافت کردند. مطابق دستورالعمل WHO، برای توقف انتقال ویروس و محافظت از جوامع در برابر شیوع، دست‌کم 95 درصد پوشش واکسیناسیون با دو دوز ضروری است.
10 خوراکی که به درمان آنفلوآنزا کمک می‌کند
دفتر آموزش و ارتقای سلامت معاونت بهداشت وزارت بهداشت اعلام کرد: معمولا هنگام آنفلوآنزا اشتها کاهش می‌یابد، اما هر بار که غذا می‌خورید بهتر است خوراکی‌هایی انتخاب کنید که انرژی و مواد مغذی لازم برای بهبود شما را فراهم کنند.
1) نوشیدنی‌های مفید هنگام آنفلوآنزا
آبرسانی برای عملکرد صحیح بدن ضروری است. تب، عرق کردن و کاهش اشتها از علائم شایع آنفلوآنزا هستند و در نتیجه ممکن است بدن دچار کم‌آبی شود. بهترین نوشیدنی برای جبران آب بدن، همان آب است. آب علاوه بر تأمین مایعات، مانند یک سم‌زدای طبیعی برای بدن عمل می‌کند. اگر نوشیدنی طعم‌دارتر می‌خواهید، می‌توانید از موارد زیر نیز استفاده کنید:
• آبگوشت
• چای زنجبیل
• دمنوش گیاهی با عسل
• چای عسل و لیمو
• آبمیوه 100 درصد طبیعی بدون شکر افزوده
2) بهترین خوراکی‌ها هنگام آنفلوآنزا
غذاهای سبک، مغذی و تقویت‌کننده سیستم ایمنی:
1. آبگوشت: جلوگیری از کم‌آبی، تسکین گلودرد، کمک به کاهش گرفتگی بینی.
2. سوپ مرغ: مایعات و الکترولیت‌ها، پروتئین و روی، ویتامین‌های A و C از سبزیجات، آنتی‌اکسیدان از سبزیجات و ادویه‌ها.
3. سیر: خاصیت ضدویروسی، تقویت سیستم ایمنی.
4. خوراکی‌های حاوی ویتامین D: سالمون، قزل‌آلا، روغن جگر ماهی، شیر و شیرهای گیاهی غنی‌شده که برای سلامت استخوان و ایمنی مهم است.
5. ماست پروبیوتیک: کمک به سلامت روده و ایمنی.
6. منابع ویتامین C: فلفل دلمه‌ای، پرتقال و آب پرتقال طبیعی، گریپ‌فروت، لیمو، کیوی و بروکلی.
7. سبزیجات برگ‌سبز: اسفناج، کلم‌پیچ و ... سرشار از ویتامین A ،C ،E ،K.
8. بروکلی: ویتامین C و E، کلسیم، فیبر و تقویت‌کننده ایمنی.
9. جو دوسر (اوت‌میل): مواد معدنی همچون آهن و روی، فیبر و پروتئین.
10. ادویه‌ها: زنجبیل و زردچوبه ضدالتهاب و کمک کننده به کاهش احتقان؛ فلفل تند و ترب‌کوهی کمک کننده به باز کردن سینوس‌ها
3) خوراکی‌هایی که باید هنگام آنفلوآنزا از مصرف آنها پرهیز کرد:
• غذاهای چرب و سنگین (فست‌فود، پیتزا، سرخ‌کردنی‌ها)
• قند ساده زیاد (آبمیوه شیرین‌شده، نوشابه، شیرینی) باعث تشدید اسهال می‌شود.
• لبنیات زیاد در برخی افراد باعث مشکل در هضم می‌شود.
• غذاهای بسیار فراوری‌شده ارزش غذایی کم دارد.
4) نکاتی برای کودکان
• در کودکان احتمال کم‌آبی بیشتر است.
• باید مرتب مایعات بنوشند.
• یخ‌در‌بهشت یا بستنی یخی طبیعی برای تسکین گلو مفید است.
5) تغذیه مناسب برای پیشگیری از آنفلوآنزا
مواد مغذی مهم:
• ویتامین C: موجود در پرتقال، فلفل
• ویتامین D: سالمون، قارچ، لبنیات غنی‌شده
• روی: صدف، گوشت قرمز، غلات غنی‌شده
• سلنیوم: غذاهای دریایی، تخم‌مرغ
• آهن: گوشت کم‌چرب، لوبیا سفید
• پروتئین: حبوبات، مغزها، مرغ
• پروبیوتیک: ماست، کفیر، شور تخمیری
• پری‌بیوتیک: سیر، پیاز، تره‌فرنگی
در نهایت باید گفت که استراحت، آب کافی و غذاهای مغذی کلید بهبودی از آنفلوآنزا هستند. معمولاً علائم طی 5 تا 7 روز کاهش می‌یابد. اگر علائم شدید شد یا ادامه یافت، مراجعه به پزشک ضروری است.
HIV دیگر پایان زندگی نیست
مینو محرز، استاد بیماری‌های عفونی دانشگاه علوم پزشکی تهران، در آستانه روز جهانی ایدز و در گفت‌وگویی صریح از چهار دهه تلاش برای آگاهی‌بخشی درباره HIV/AIDS، چالش‌های سنگین اجتماعی و پزشکی، و ضرورت شکستن انگ این بیماری سخن گفت؛ مسیری که از اوایل دهه 60 آغاز شد و امروز به درمان‌های مؤثر و زندگی عادی بیماران انجامیده است.
محرز با اشاره به نخستین سخنرانی خود درباره HIV در سال 1363 در کنگره بیماری‌های عفونی گفت: آن زمان حتی کلمه ایدز برای مردم ناآشنا بود. سالن مملو از جمعیت شده بود تا بدانند این بیماری چیست.
وی افزود: با مشاهده گسترش HIV در غرب، احساس کردم این موضوع به‌زودی به یک چالش جهانی و ملی تبدیل می‌شود و باید از همان ابتدا آگاهی‌بخشی در کشور آغاز شود.
به گفته این استاد عفونی، در سال‌های ابتدایی نه تست تشخیصی وجود داشت و نه شناختی عمومی از بیماری. با توزیع کیت‌های تشخیصی توسط سازمان جهانی بهداشت، تمرکز بر گروه‌های پرخطر آغاز شد و دریافت‌کنندگان فرآورده‌های خونی مانند بیماران هموفیلی، مصرف‌کنندگان مواد تزریقی با سرنگ مشترک و افرادی که خون دریافت کرده بودند تست شدند. درصد قابل توجهی از بیماران هموفیلی به دلیل واردات فاکتور 8 آلوده، مبتلا شده بودند؛ پدیده‌ای که در بسیاری از کشورهای جهان نیز رخ داد.
وی از روزهایی گفت که هیچ مرکز درمانی حاضر به پذیرش بیماران نبود: با صحبت‌های فراوان توانستیم بیماران را در بخش عفونی بیمارستان امام بستری کنیم. درمانی وجود نداشت و اغلب، جوانان زیر چشم ما به مرحله ایدز می‌رسیدند و از دنیا می‌رفتند.
او از طرد اجتماعی شدید بیماران و حتی خانواده‌هایشان سخن گفت؛ تا جایی که گاه خانواده درجه‌یک نیز در مراسم سوگواری حضور نمی‌یافتند. دکتر محرز تصریح کرد: «در بسیاری از موارد فقط من برای تسلیت نزد پدر و مادرها می‌رفتم.
محرز با اشاره به نبود درمان و بروز اختلالات عصبی و روانی در مراحل پیشرفته بیماری، از تهدید جانی خود توسط یکی از بیماران سخن گفت که با سلاح به مطب آمده بود. او این رخدادها را نتیجه مستقیم ناامیدی، انگ اجتماعی و نبود حمایت دانست و تأکید کرد بسیاری از مشکلات بیماران، فراتر از حوزه پزشکی و نیازمند مداخله اجتماعی و روانی بود.
به گفته این استاد، از سال 1996 میلادی و با ورود داروهای ضدویروسی، ایران بلافاصله این درمان‌ها را برای بیماران فراهم و به‌صورت رایگان توزیع کرد. امروز با وجود بیش از 200 مرکز مشاوره بیماری‌های رفتاری در سراسر کشور، بیماران پس از مشاوره، تست و تشخیص، تحت درمان قرار می‌گیرند و می‌توانند زندگی عادی، ازدواج و حتی فرزندآوری ایمن داشته باشند.
محرز با اشاره به بیمارانِ کودک مبتلا از بدو تولد که امروز تحصیل‌کرده و شاغل‌اند، تأکید کرد: HIV دیگر پایان زندگی نیست، اگر زود تشخیص داده شود.
این استاد دانشگاه با انتقاد از کم‌توجهی رسانه‌ها گفت: در کشورهایی مثل استرالیا، رسانه‌ها به‌طور مداوم درباره HIV اطلاع‌رسانی می‌کنند، اما در ایران سکوت وجود دارد؛ در حالی که مردم پرسش و نیاز به آگاهی دارند. او بر نقش صداوسیما و رسانه‌ها در تشویق افراد با رفتار پرخطر به تست و درمان تأکید کرد.
محرز پویش‌هایی مانند «من هم تست می‌دهم» و استفاده از اتوبوس‌های سیار تست را مؤثر دانست و گفت: غربالگری عمومی برای HIV کارآمد نیست و باید افرادِ دارای رفتار پرخطر داوطلبانه تست بدهند. به گفته او، تشخیص زودهنگام مساوی است با زندگی نرمال و پیشگیری از انتقال.
وی با اشاره به تحقیقات جهانی و تلاش دانشمندان برجسته، از امیدها برای درمان قطعی HIV سخن گفت و اظهار کرد: هرچند برخی پروژه‌ها به دلیل همه‌گیری کرونا متوقف یا کند شدند. همان‌طور که هپاتیت C درمان قطعی یافت، HIV نیز در مسیر درمان نهایی قرار دارد.
محرز تصریح کرد: در سلامت عمومی، حقیقت نباید قربانی مصلحت شود. هنوز HIV در جامعه و حتی در میان کادر درمان با انگ بالایی مواجه است؛ موضوعی که در پژوهش‌ها نیز تأیید شده و مانع ارائه خدماتی مانند جراحی، زایمان و دندانپزشکی می‌شود، در حالی که بیمارانِ تحت درمان و با بار ویروسی صفر، مسری نیستند.
این استاد بیماری های عفونی در پایان تأکید کرد: آگاهی مستمر، نگرش مثبت و تغییر رفتار را در پی دارد. HIV از راه تماس عادی یا تنفس منتقل نمی‌شود؛ رعایت شیوه نامه های استاندارد برای همه بیماران کافی است. تنها با آموزش، می‌توان از جوانان محافظت کرد و کرامت بیماران را حفظ کرد.
انتهای پیام/