به گزارش خبرنگار آنا، صادق حسین‌زاده ملکی معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش در آغاز نشست خبری که با محوریت هفته کتاب و کتابخوانی برگزار شد، اظهار کرد: پیشاپیش ایام شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام‌الله‌علیها را تسلیت عرض می‌کنم و همین‌طور لازم می‌دانم روز و هفته کتاب، کتابخوانی و کتابدار را گرامی بداریم.
وی افزود: این نشست نیز به دلیل مجموعه‌ای از فعالیت‌های متنوع و وسیع در حوزه کتاب و کتابخوانی در آموزش و پرورش برگزار شده است و همچنین روز قهرمان ملی را به همه بزرگواران تبریک عرض می‌کنم.
ملکی با اشاره به مسئله قهرمانان ملی در کشور گفت: یکی از چالش‌های فرهنگی ما در ایران این است که شاید جزو معدود کشورهایی باشیم که این همه قهرمان داریم؛ زنان و مردانی که در موضوعات مختلف درخشیدند، اما تعداد بالا و قصه‌های پرماجرای آنان موجب شده که اصحاب فرهنگ و هنر نتوانند حق این قهرمانی‌ها را ادا کنند. امیدوارم این روز ملی کمک کند که بیش از گذشته قهرمانان ملی خود را بشناسیم. در همین سال ۴۰۴ قهرمان‌های ناشناخته‌ای شناخته و معرفی شدند و درخشیدند.
وی ادامه داد: خوب است در ابتدای جلسه عرض سلام و درود داشته باشیم به ارواح مطهر شهدای عزیز، شهدای انقلاب فرهنگی و به‌طور خاص شهدای اخیر که در جنگ ۱۲ روزه تقدیم ایران عزیز اسلامی شدند و همین‌طور امام شهیدان. همچنین آرزوی طول عمر با عزت و برکت برای رهبر معظم انقلاب داریم و امیدواریم برکت این باران در زندگی همه مردم بیش از گذشته جاری باشد.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به رویکرد دولت در حوزه تعلیم و تربیت بیان کرد: یکی از اصلی‌ترین اولویت‌های دولت این است که امر تعلیم و تربیت به اولویت نخست کشور تبدیل شود. مهم‌ترین مسئله، تحول است؛ یعنی باید تحولات اساسی رخ دهد. این مسئله هم دغدغه رئیس‌جمهور است و هم برآمده از نگاه عمیق و صادقانه ایشان به آموزش و پرورش و آینده فرزندان ایران.
وی افزود: دو محور اصلی وجود دارد: توسعه عدالت و ارتقای کیفیت برنامه‌های آموزشی. این‌ها نماد تحول واقعی و اساسی هستند که باید در مدرسه رقم بخورد. برخی از وجوه این تحول را عرض می‌کنم و کمی هم وارد گام‌هایی می‌شوم که در موضوع تحول برداشته‌ایم.
ملکی با اشاره به زمان‌بندی برنامه‌های تحولی تصریح کرد: طرح تحول پرورشی در چند بعد اساسی متمرکز است. میان‌مدت و بلندمدت طراحی شده اما حتی کارهای روزمره ما نیز به‌مرور جهت‌گیری تحولی پیدا کرده‌اند.
وی با بیان اینکه بسیاری از تحلیل‌ها در حوزه تحول تنها گذشته را با امروز مقایسه می‌کنند، گفت: اساساً عمده آینده‌نگاری ما بر مبنای روش‌های علمی است؛ اینکه ایران اسلامی در سال ۱۴۲۰ چگونه باشد. اکنون در فضای آموزش و پرورش همین نگاه دنبال می‌شود. مباحث مربوط به پیش‌بینی، آینده‌پژوهی و آینده‌نگاری بسیار مهم است.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به نقش مهارت‌های زندگی در تربیت دانش‌آموز گفت: فعالیت‌های پررونق و پرورشی ما کم نیست و اتفاقاً بسیار مؤثر و جذاب هم بوده‌اند، اما محدود بوده و معطوف به بخش کوچکی از دانش‌آموزان. بسیاری از مهارت‌های خوشبختی در کلاس درس آموزش داده می‌شود، در فضای خانواده و بیرون از مدرسه هم آگاهی‌بخشی وجود دارد، اما مشکل اساسی این است که فرصت «تمرین» مهارت‌ها کمتر فراهم شده است.
وی تأکید کرد: اساساً ساحات تربیت باید این‌گونه باشد که دانش‌آموز فرصت تمرین داشته باشد، آن هم به صورت فراگیر و عادلانه، برای همه دانش‌آموزان، نه یک بخش کوچک.
ملکی محور دیگر تحول را محتوا و فناوری‌های فرهنگی دانست و گفت: شما مستحضرید که عالم فناوری تمام معادلات روز را تغییر داده و ما نمی‌توانیم چشم‌مان را بر این تغییرات ببندیم. فناوری فرصت تبدیل زیست‌بوم پرورشی است. ایران مملو از ظرفیت‌هایی برای تمرین مهارت‌های خوشبختی، آموزش فرهنگی، هنری، قرآنی، اهل‌بیتی و نماز است، اما بسیاری از این فعالیت‌ها به بیرون از مدرسه منتقل شده و این یکی از اشکالات اساسی است. باید آنها را به مدرسه بازگردانیم.
وی با اشاره مجدد به رویکرد جدید وزارتخانه اظهار داشت: بارها گفته‌ام دانش‌آموز تنها مخاطب نیست بلکه باید میدان‌دار، برنامه‌ریز، مدیر و مجری بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی و اجتماعی مدرسه باشد. ما معتقدیم چرخش راهبردی باید از «دانش‌آموز مخاطب» به «دانش‌آموز کنشگر» باشد و این باید اتفاق بیفتد.
ملکی در ادامه گفت: وقتی من و شما در سن دانش‌آموزی بودیم، فرصت‌های کنشگری بسیار بیشتری داشتیم نسبت به دانش‌آموز امروز. میدان را از مدرسه بیرون برده‌ایم و دانش‌آموز ناچار است در فضاهای بیرونی، که بسیاری از آنها متعلق به آموزش و پرورش نیست و حتی ناامن است، نقش‌آفرینی کند و به همین دلیل گرفتار برخی آسیب‌ها می‌شود.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش تأکید کرد: مجموعه اقدامات تحولی وزارتخانه ادامه‌دار است و بخش مهمی از آنها با مشارکت خود دانش‌آموزان پیش خواهد رفت.
تأکید معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش بر چرخش‌های راهبردی، مشارکت دانش‌آموزان و احیای زیست‌بوم تربیتی مدرسه
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: در کنار فعالیت‌های پرورشی تخصصی و جشنواره‌های فراگیر فرهنگی و هنری و قرآن، نباید از این نکته غافل شویم که آیا همه دانش‌آموزان از این فرصت‌ها بهره‌مند می‌شوند یا نه و ما باید به بحث تخصصی موضوع پایبند باشیم.
وی افزود: مرحله اول حرکت ما از تمرکز بر زیست‌بوم پرورشی درون مدرسه آغاز می‌شود و این زیست‌بوم بر پنج عنصر پیشران کلیدی بنا شده است که اجرای آنها نیز آغاز شده است.
وی گفت: اولین عنصر پیشران کلیدی، همکاران حوزه پرورشی هستند و عنصر بعدی مشارکت و مسئولیت دانش‌آموز است. حسین‌زاده ملکی افزود عنصر سوم فناوری‌های برتر فرهنگی است و عنصر چهارم محتوا و مهندسی پیام و توجه به سوالات و مسئله‌هایی است که دانش‌آموزان دارند و باید این سوالات را به رسمیت بشناسیم و قدرشان را بدانیم و به دانش‌آموز برای کشف و پاسخ آنها کمک کنیم.
معاون پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش گفت: در این رویکرد نوین، مدرسه باید به‌تدریج چهار نظام را ببیند و من خودم از جریان مطالبه‌گری شما شروع می‌کنم.
وی افزود: فرآیند استعدادیابی آموزشی باید وارد سبد استعدادیابی شود؛ استعدادیابی از جنس آگاهی‌بخشی، گفتگو و پاسخگویی که باید در فضای فرهنگی مدرسه و متناسب با نیازهای فکری و روحی دانش‌آموزان اتفاق بیفتد.
وی محور سوم را نقش‌آفرینی و مشارکت دانش‌آموزان دانست و گفت: حداقل مشارکت همان حضور در برنامه‌هاست اما مشارکت بهتر آن است که دانش‌آموز نقش داشته باشد. حسین‌زاده ملکی افزود وقتی برنامه صبحگاه برگزار می‌کنید، دانش‌آموز می‌تواند مجری باشد، مسئول قرآن باشد، یا در ماجرای اردو مسئول هماهنگی شود.
وی تأکید کرد: برخی از نقش‌های مدرسه به دانش‌آموز تفویض می‌شود و این که دانش‌آموز در حین مسئولیت اشتباه کند، به شکل‌گیری مسئولیت‌پذیری‌اش کمک می‌کند.
وی گفت: اگر کار گروهی در سنین دانش‌آموزی درست تمرین شود، بسیاری از تعارضات در زندگی خانوادگی و اجتماعی کاهش می‌یابد.
معاون وزیر ادامه داد: نظام مراقبت‌های اجتماعی دانش‌آموزان نیز اهمیت دارد و هرچقدر در استعدادیابی، آگاهی‌بخشی، پاسخگویی و نقش‌آفرینی و مشارکت دادن به دانش‌آموزان کم‌کاری کنیم، سبد آسیب‌های اجتماعی طبیعی بزرگ‌تر خواهد شد.
وی افزود: البته با تلاش گذشتگان، برنامه در این محور نسبتا پیشرو است.
حسین‌زاده ملکی با اشاره به هفته کتاب گفت: این جلسه به مناسبت این رویداد مهم تشکیل شده و چه بسا بزرگ‌ترین رویداد کتاب کودک و نوجوان، آن هم کتاب‌های غیردرسی، در آموزش و پرورش شکل می‌گیرد.
وی افزود: انتخاب این ایام برای نشست تخصصی با شما دلایل متعددی داشت؛ یکی از مسائل جدی ما، فراهم کردن فرصت و امکان مطالعه کتاب است و این موضوع بسیار مهم است.
وی گفت: اولین برنامه، طرح سفری کتاب است که بزرگ‌ترین رویداد کتاب کودکان و نوجوانان است. این طرح پیش از کرونا برگزار می‌شد و می‌توانستیم ۵۰ هزار نمایشگاه کتاب را در مدارس پشتیبانی کنیم و ناشران کتاب‌های متنوعی را به صورت امانی در اختیار مدارس قرار می‌دادند.
وی افزود: طرح چه بخوانیم و چگونه بخوانیم نیز وجود دارد که در آن بیش از ۳ هزار کتاب از منظر تربیتی مورد ارزیابی کارشناسان مردمی، فرهنگی و تربیتی قرار گرفته تا مشخص شود کدام یک برای استفاده مناسب است یا نیست.
حسین‌زاده ملکی گفت: طرح بعدی، کتاب در آن زندگی می‌کند، مربوط به کتابخانه‌های کلاسی است که با مشارکت بخش‌های مختلف جامعه و با همکاری وزارت ارشاد در حال پیگیری است و امسال فعال خواهد شد و کار آن آغاز شده است.
وی افزود: طرح طبیعت نیز که چند سالی است در حوزه پرورش شکل گرفته، یک طرح پیشرو و مهم است. در این طرح، دانش‌آموزان از میان کتاب‌هایی که دوست دارند مطالعه می‌کنند و در چالش‌هایی مرتبط با همان کتاب شرکت می‌کنند و یک تجربه شیرین از کتابخوانی در تعاملات مدرسه به دست می‌آورند.
وی گفت: سال گذشته این طرح بسیار جالب بود؛ ما فکر می‌کردیم دانش‌آموز مخاطب است، اما خودش به چالش ما آمد. ۷۰۴ هزار دانش‌آموز به صورت اختیاری شرکت کردند و ۱۴۲ هزار کتاب خریداری شد؛ از کتاب‌های غیردرسی و انواع مختلف.
حسین‌زاده ملکی گفت: این اتفاقات نشان می‌دهد که اگر در هر موضوع دانش‌آموز را به رسمیت بشناسیم و افکار و روحیات او را جدی بگیریم، بسیاری از مسائل بهتر حل خواهد شد.
رویکرد آموزش و پرورش این است که تمامی مدارس کشور باید نمازخانه استاندارد داشته باشند
حسین‌زاده‌ملکی در پاسخ به پرسش خبرنگار آنا درباره وضعیت نمازخانه‌ها در مدارس گفت: رویکرد وزارت آموزش و پرورش بر این است که تمامی مدارس کشور باید نمازخانه استاندارد داشته باشند.
وی بیان کرد: در مدارس نوساز این موضوع به‌طور کامل رعایت می‌شود، اما در برخی مدارس قدیمی ممکن است فضای نمازخانه با فضای آموزشی تلفیق شده باشد.
وی تأکید کرد: وزیر آموزش و پرورش نیز بر اقامه نماز در مدارس تأکید ویژه دارد و تلاش بر این است که همه مدارس به‌طور کامل دارای نمازخانه مجزا باشند.
پیش ثبت نام اعتکاف دانش آموزی در سامانه نورینو
معاون پرورشی وزارت آموزش و پرورش اظهار کرد: سال گذشته در طرح اعتکاف، 600 هزار دانش آموز مشارکت کردند اما امسال تدبیراتی با مرکز امتحانات داشتیم تا دانش آموزان به راحتی در ایام اعتکاف مشارکت کنند. قرار است در این باره زمانی (یکی رو روز بعد از اعتکاف) امتحانی در مدارس نداشته باشیم.
وی بیان کرد: پیش ثبت نام دانش آموزی در سامانه نورینو انجام خواهد شد تا آنان بتوانند در این مراسم مذهبی مشارکت کنند. امسال قرار است تا اعتکاف دانش آموزی به صورت دانش آموزی، پسر و پدر و دختر و مادر نیز انجام شود.
ارائه بسته آموزشی فانوس و رویکرد توسعه تدریجی فعالیت‌های پرورشی
حسین‌زاده‌ملکی با اشاره به بسته آموزشی فانوس اعلام کرد: این درسنامه ویژه مربیان، پاسخ نزدیک به ۱۰۰ پرسش دانش‌آموزی را در بر دارد و ابزارهای لازم برای فعالیت‌های چهره‌به‌چهره و تعامل مستقیم با دانش‌آموزان را در اختیار آنان قرار می‌دهد.
وی گفت: هدف وزارت آموزش و پرورش ایجاد تحولات شتاب‌زده یا نمایشی نیست، بلکه توسعه تدریجی، علمی و واقع‌گرایانه فعالیت‌های پرورشی دنبال می‌شود.
برنامه نقش‌آفرینی دانش‌آموزان در مدارس
وی درباره برنامه‌ریزی برای افزایش مشارکت دانش‌آموزان در مدرسه توضیح داد: این طرح در سه مرحله اجرا می‌شود. مرحله نخست فعال‌سازی تمامی تشکل‌های دانش‌آموزی از جمله پیشتازان، انجمن اسلامی، بسیج، شوراهای دانش‌آموزی، کانون‌های ورزشی و سفیران سلامت است تا فرصت نقش‌آفرینی متناسب با علاقه دانش‌آموزان فراهم شود.
در مرحله دوم، نقش‌های متنوعی در مدرسه تعریف می‌شود و دانش‌آموزان پس از انتخاب و تأیید مربی، مسئولیت آن را برعهده می‌گیرند.
مرحله سوم نیز طراحی مسابقات و رویدادهای جذاب درون‌مدرسه‌ای است که به گسترش سبد مشارکت دانش‌آموزی کمک می‌کند.
وی تأکید کرد: طرح نقشینه در سال‌های آینده توسعه خواهد یافت تا فضای پرورشی مدارس به‌تدریج متفاوت شود؛ فضایی که در آن دانش‌آموزان نقش‌آفرینی واقعی داشته باشند و دغدغه‌های مربیان و مدیران نیز مورد توجه قرار گیرد.
وی اعلام کرد که امسال بخش مسابقات این طرح محدود به متوسطه اول است و از هر منطقه یک مدرسه دخترانه و یک مدرسه پسرانه به مراحل استانی و سپس ملی راه می‌یابند.
اقدامات پیشگیرانه در حوزه سلامت روان و خودکشی دانش‌آموزان
حسین‌زاده‌ملکی با اشاره به اهمیت سلامت روان دانش‌آموزان گفت: در جهان، میزان خودکشی در میان دختران بیشتر است و در ایران نیز هرچند آمار بسیار پایین‌تر از میانگین جهانی است، اما حتی یک مورد هم قابل قبول نیست.
وی افزود: دوره دانش‌آموزی با هیجانات عاطفی و روانی همراه است و به همین دلیل اقدامات پیشگیرانه، شناسایی تهدیدها و حضور فعال مشاوران اهمیت زیادی دارد.
وی فداکاری مشاوران مدارس را در این حوزه قابل تقدیر دانست و تأکید کرد: هر مورد نیازمند پیگیری دقیق است.
وی ادامه داد: برنامه‌های آموزش و پرورش با همکاری دستگاه‌های مختلف در زمینه شناسایی، پیشگیری و مدیریت سریع تهدیدات روانی پیشرفت داشته، اما هنوز تا وضعیت مطلوب فاصله باقی است. هدف این مجموعه ایجاد فضایی امن و حمایتی برای رشد دینی، فرهنگی و روانی دانش‌آموزان است.
راه‌اندازی سامانه اردویی و ارتقای ایمنی سفرهای دانش‌آموزی
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش درباره ایمن‌سازی اردوهای دانش‌آموزی اظهار کرد: سامانه‌ای ویژه برای مدیریت و رصد برنامه‌های اردویی در سراسر کشور طراحی شده و به‌زودی در اختیار همه استان‌ها قرار می‌گیرد. این سامانه امکان بررسی مسیرها، مجوزها و نقاط حادثه‌خیز را فراهم و به کاهش خطرات احتمالی کمک می‌کند.
وی گفت: در کنار این سامانه، آموزش‌های ویژه‌ای برای معلمان و مربیان تدارک دیده شده و نظارت دقیقی بر تجهیزات اردویی، حمل‌ونقل و مقصد اردوها انجام می‌شود تا سلامت و امنیت دانش‌آموزان تضمین شود.
اهمیت حفظ نشاط در کنار ایمنی اردوهای دانش‌آموزی
حسین‌زاده‌ملکی با اشاره به سختگیری‌های ۲۰ سال گذشته در برگزاری اردوها گفت: این محدودیت‌های گسترده باعث ایجاد دلهره در مدیران و مربیان شده است. هرچند این سختگیری‌ها به افزایش ایمنی کمک کرده، اما نباید موجب کاهش شور و نشاط دانش‌آموزان شود.
وی تأکید کرد: اردوها یکی از مؤثرترین قالب‌های تربیتی هستند و کاهش یا حذف آنها می‌تواند پیامدهایی برای رشد اجتماعی و پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی داشته باشد.
وی افزود: ارتباط صمیمانه‌ای که در اردو میان دانش‌آموزان، مربیان و مشاوران شکل می‌گیرد، تجربه‌های گروهی و خاطرات ماندگاری ایجاد می‌کند که خود نقش مهمی در کاهش آسیب‌های اجتماعی دارد. بنابراین توسعه کمی و کیفی اردوها باید همراه با توجه به امنیت، سلامت و جذابیت آنها دنبال شود.
بهبودهای اخیر در کیفیت و مدیریت اردوها
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: طی سال گذشته اقدامات مهمی در حوزه اردوها صورت گرفته است؛ از بهبود مدیریت مسیرها و مجوزها تا ارتقای ایمنی اردوگاه‌ها و ارائه آموزش‌های تخصصی به مربیان. وی گفت تمامی این اقدامات با هدف فراهم‌سازی اردوهایی ایمن، هدفمند و جذاب برای دانش‌آموزان انجام شده است.
انتهای پیام/