به گزارش خبرنگار ایرنا، با شناسایی بیش از ۶۷ هزار بیمار دیابتی در استان هرمزگان، روند ابتلا به این بیماری غیرواگیر را در سال‌های اخیر رو به افزایش گذاشته است؛ به‌ویژه در شهرستان بندرعباس که بیش از ۲۱ هزار نفر از مبتلایان تحت مراقبت‌های بهداشتی و درمانی قرار دارند.

در واقع دیابت (در نوع یک و ۲) بیماری‌ است که با افزایش غیرطبیعی سطح قند خون مشخص می‌شود و در صورت عدم کنترل، می‌تواند عوارض جدی بر کلیه‌ها، چشم‌ها، اعصاب و دیگر اعضای بدن داشته باشد؛ دیابت در نوع یک بیشتر یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده واکنش نشان می‌دهد و این غده قادر به تولید انسولین نیست؛ انسولین هورمونی است که قند خون را وارد سلول‌ها می‌کند تا انرژی بدن تامین شود و نبود آن باعث می‌شود قند در خون باقی بماند و از طریق ادرار دفع شود. گرچه ژنتیک در این نوع دیابت بی‌تاثیر نیست، اما نمی‌توان آن را یک بیماری ژنتیکی صرف دانست.

اما دیابت در نوع ۲ بیشتر در افراد چاق مشاهده می‌شود و در اثر مقاومت بدن نسبت به انسولین ایجاد می‌شود؛ تجمع چربی‌ها باعث کاهش پاسخ سلول‌ها به انسولین و افزایش سطح قند خون می‌شود و علاوه بر این ۲ نوع شایع، دیابت انواع دیگری نیز دارد که شامل دیابت نوزادی و دیابت ناشی از برخی بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص می‌شود.

کارشناسان حوزه سلامت هرمزگان، افزایش سبک زندگی کم‌تحرک، مصرف غذاهای پرکالری و چاقی را از مهم‌ترین عوامل بروز دیابت نوع ۲ در میان ساکنان استان عنوان می‌کنند؛ به گفته متخصصان، تغییر عادات تغذیه‌ای و گسترش برنامه‌های غربالگری می‌تواند نقش موثری در کاهش موارد جدید ابتلا داشته باشد.

اقدامات مراقبتی شامل پایش مستمر قند خون، آموزش خودمراقبتی، مشاوره تغذیه و فعالیت بدنی منظم از جمله خدماتی است که به بیماران دیابتی در مراکز خدمات جامع سلامت هرمزگان ارائه می‌شود؛ البته مسئولان بهداشتی همچنین بر اهمیت تشخیص زودهنگام و درمان به‌موقع برای پیشگیری از عوارض قلبی، کلیوی و بینایی تاکید دارند.

برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه سلامت استان هرمزگان با هدف کاهش روند رشد دیابت و ارتقای کیفیت زندگی بیماران درحال اجراست و دستگاه‌های مرتبط تلاش دارند با افزایش آگاهی عمومی، گامی موثر در کنترل این بیماری بردارند.

۱۵ سال مبارزه با دیابت و تیروئید؛ زندگی با دارو و امید به درمان

یدالله غلامی‌زاده شمیلی یکی از بیماران دیابتی نوع یک و مبتلا به کم‌کاری تیروئید در استان هرمزگان، بیش از ۱۵ سال است با این بیماری‌ها دست و پنجه نرم می‌کند و تجربه‌های خود از درمان و مراقبت‌های پزشکی و مصرف دارو و مشکلات مرتبط با گرانی و در دستر نبودن دارو را با خبرنگار ایرنا در میان گذاشت.

وی که بیش از ۱۵ سال است با این بیماری‌ها زندگی می‌کند و تجربه‌ای طولانی از مصرف داروهای مختلف دارد؛ از داروی دیابزیت برای کنترل سطح قند خون (دیابت) و جلوگیری از بالارفتن آن، قرص روپیکسون ۵ میلی‌گرم برای کاهش کلسترول LDL و چربی خون و برای درمان کم کاری تیروئید از تیرومت -آی اچ ۵ استفاده می‌کند که می‌گوید در صورت عدم مصرف منظم، می‌تواند مشکلات متابولیک و انرژی بدنم را افزایش دهد و با وجود این بیماری‌ها و مصرف همزمان داورها، گاهی دچار فراموشی و حواس‌پرتی می‌شوم.

این بیمار ۵۱ ساله می‌گوید: برای کنترل قندخونم، ابتدا از انسولین استفاده می‌کردم، اما به دلیل حساسیت به این دارو، پزشک درمانم آن را تغییر داد و اکنون قرص مصرف می‌کنم اما مصرف داروی قندخون با تیروئید به صورت همزمان، گاهی با یکدیگر تداخل دارند و مشکلاتی برایم ایجاد می‌کنند.

با شناسایی بیش از ۶۷ هزار بیمار دیابتی در هرمزگان، روند ابتلا به این بیماری غیرواگیر را در سال‌های اخیر رو به افزایش گذاشته است؛ به‌ویژه در بندرعباس که بیش از ۲۱ هزار نفر از مبتلایان تحت مراقبت‌های بهداشتی و درمانی قرار دارند.غلامی‌زاده که دارای چهار فرزند است، ادامه داد: هزینه ویزیت پزشک و آزمایش که هر ماه باید آن را انجام دهم بالا رفته و داروهای قندخون و دیابت نیز گران شده و گاهی اوقات به سختی پیدا می‌شود و همین مساله در کنار چهار سرعائله باعث می‌شود ادامه درمان کمی دشوار شود؛ از مصرف همزمان و مداوم داروها خسته شده‌ام، اما همچنان تحت نظر پزشک هستم و تلاش می‌کنم وضعیت سلامتی‌ام را مدیریت کنم.

این بیمار هرمزگانی با اشاره به اهمیت پایش مستمر و مراقبت‌های پزشکی افزود: اگرچه بیماری طولانی و خسته‌کننده است، اما مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌ها به من کمک می‌کند زندگی روزمره‌ام را تا حد ممکن طبیعی ادامه دهم.

وی تاکید کرد: آگاهی بیماران درباره تداخل داروها و پایش منظم، نقش مهمی در کنترل وضعیت سلامتی دارد و امیدوارم دسترسی به دارو برای همه آسان‌تر شود.

غربالگری و تشخیص زودهنگام؛ اولویت نظام سلامت

در این راستا معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان با تاکید بر اینکه غربالگری و تشخیص زودهنگام بیماری دیابت؛ اولویت نظام سلامت است، با اشاره به شناسایی ۶۷ هزار و ۳۰۵ بیمار دیابتی در استان، بر ارتقای شاخص‌های بیماری‌های غیرواگیر و آموزش مستمر کارکنان بهداشتی تاکید کرد و گفت: برای دستیابی به اهداف برنامه‌های سلامت و ارتقای شاخص‌ها، ضروری است کارکنان در سطوح مختلف خدمات‌رسانی از آخرین دستورالعمل‌های گروه بیماری‌های غیرواگیر مطلع بوده و آن‌ها را به‌درستی اجرا کنند.

دکتر یحیی میرزاده، در نشست بررسی شاخص‌های بیماری‌های غیرواگیر که اخیرا با حضور کارشناسان مسئول شهرستان‌های تابعه استان برگزار شد، اظهار کرد: از میان بیماران دیابتی شناسایی‌شده، ۲۱ هزار و ۴۷۶ نفر در شهرستان بندرعباس تحت مراقبت بهداشتی و درمانی قرار دارند.

وی افزود: برای دستیابی به اهداف برنامه‌های سلامت و ارتقای شاخص‌ها، ضروری است همکاران در سطوح مختلف خدمات‌رسانی از آخرین دستورالعمل‌های گروه بیماری‌های غیرواگیر مطلع بوده و آن‌ها را به‌درستی اجرا کنند.

تلاش برای ارتقای دانش همکاران و اجرای دقیق مراقبت‌های فصلی از بیماران دیابتی، از اولویت‌های حوزه بهداشت استان هرمزگان است.معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان همچنین با تاکید بر اهمیت آموزش مستمر کارکنان بهداشتی گفت: تلاش برای ارتقای دانش همکاران و اجرای دقیق مراقبت‌های فصلی از بیماران دیابتی، از اولویت‌های حوزه بهداشت استان است.

وی بر برنامه‌ریزی دقیق کارشناسان ستاد شهرستان‌ها برای دستیابی به سطح مطلوب شاخص‌ها تا پایان سال‌جاری تاکید و خاطرنشان کرد: تیم‌های سلامت باید علاوه بر آموزش تغذیه صحیح به مردم، نسبت به شناسایی فعال بیماران دیابتی و مبتلایان به فشار خون بالا اقدام کنند و مراقبت‌های دوره‌ای را در دستور کار خود قرار دهند.

دکتر میرزاده ادامه داد: انجام غربالگری‌های لازم برای تشخیص زودهنگام بیماری‌های غیرواگیر، از جمله فشار خون بالا و سرطان‌ها، نقش مهمی در ارتقای سلامت جامعه دارد.

وی با اشاره به اهمیت آزمایش غربالگری پاشنه پای نوزادان افزود: تاخیر در تشخیص و درمان کم‌کاری تیروئید نوزادان می‌تواند بر ضریب هوشی و سلامت آنان تأثیر منفی بگذارد؛ از این رو انجام به‌موقع این غربالگری ضروری است.

بیش از ۲۱ هزار بیمار دیابتی در بندرعباس تحت مراقبت

رییس مرکز بهداشت شهرستان بندرعباس نیز با اشاره به آغاز هفته ملی دیابت (۱۷ تا ۲۳ آبان‌ماه) با شعار جهانی دیابت در مراحل مختلف زندگی، دیابت و محیط کار گفت: هدف از این نام‌گذاری، برجسته‌سازی اهمیت پیشگیری، تشخیص به‌موقع و مدیریت موثر بیماری در تمام مراحل زندگی است.

دکتر اصغر زائری افزود: در شهرستان بندرعباس، ۲۱ هزار و ۴۷۶ بیمار دیابتی توسط تیم سلامت در مراکز خدمات جامع سلامت، پایگاه‌های سلامت و خانه‌های بهداشت شناسایی و تحت مراقبت قرار دارند که از این میان، بیش از ۱۳ هزار نفر را زنان تشکیل می‌دهند.

دکتر زائری اظهار کرد: از میان بیماران شناسایی‌شده، ۶۰۱ نفر زیر ۳۰ سال سن دارند که این آمار ضرورت توجه بیشتر به آموزش، اصلاح سبک زندگی و تشخیص زودهنگام را نشان می‌دهد.

وی تصریح کرد: ارتقای آگاهی عمومی درباره پیشگیری و کنترل دیابت، نقش مهمی در کاهش عوارض این بیماری و بهبود کیفیت زندگی بیماران دارد.

افزایش چاقی کودکان؛ زنگ خطر دیابت نوع ۲

همزمان با هفته ملی دیابت، دکتر حسینعلی خوارزمی فوق تخصص غدد و متابولیسم کودکان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان نیز نسبت به شیوع فزاینده دیابت در کودکان هشدار داد و بر ضرورت توجه والدین به علائم اولیه این بیماری و کنترل وزن و تغذیه سالم کودکان تاکید کرد.

دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد و متابولیسم در جهان است؛ برآوردها نشان می‌دهد حدود ۹ میلیون نفر در دنیا به دیابت نوع یک مبتلا هستند؛ یعنی از هر هزار نفر، یک نفر به این نوع دیابت دچار است.

وی گفت: دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌های غدد و متابولیسم در جهان است؛ برآوردها نشان می‌دهد حدود ۹ میلیون نفر در دنیا به دیابت نوع یک مبتلا هستند؛ یعنی از هر هزار نفر، یک نفر به این نوع دیابت دچار است.

دکتر خوارزمی با اشاره به وضعیت ایران افزود: شیوع دیابت نوع یک در کشور بین ۳۵ تا ۵۰ هزار نفر برآورد می‌شود که حدود پنج صدم درصد جمعیت کشور را شامل می‌شود؛ میزان بروز سالانه این نوع دیابت در کودکان و نوجوانان زیر ۱۸ سال نیز بین ۸ تا ۱۲ نفر در هر ۱۰۰ هزار کودک گزارش شده است.

وی خاطرنشان کرد: افزایش چاقی در کودکان باعث رشد دیابت نوع ۲ در این گروه سنی شده و ضرورت دارد والدین نسبت به تغذیه و کنترل وزن فرزندان خود توجه بیشتری داشته باشند.

دکتر خوارزمی دیابت را به افزایش سطح قند خون تعریف کرد و گفت: قند خون ناشتای فرد باید کمتر از ۱۲۶ میلی‌گرم در دسی‌لیتر باشد، علائم کلاسیک دیابت شامل پرنوشی، پرخوری و پرادراری است و در صورت عدم تشخیص به موقع، کاهش وزن، تهوع، استفراغ، دل‌درد و کاهش سطح هوشیاری رخ می‌دهد که به آن کتواسیدوز دیابتی گفته می‌شود؛ وضعیتی اورژانسی و خطرناک است.

این پزشک متخصص ادامه داد: دیابت نوع یک بیشتر یک بیماری خودایمنی است که در آن لوزالمعده قادر به تولید انسولین نیست؛ انسولین هورمونی است که قند خون را وارد سلول‌ها می‌کند تا انرژی بدن تامین شود و نبود آن باعث می‌شود قند در خون باقی بماند و از طریق ادرار دفع شود. گرچه ژنتیک در این نوع دیابت بی‌تاثیر نیست، اما نمی‌توان آن را یک بیماری ژنتیکی صرف دانست.

وی تصریح کرد: دیابت نوع ۲ بیشتر در افراد چاق دیده می‌شود و در اثر مقاومت بدن نسبت به انسولین ایجاد می‌گردد؛ تجمع چربی‌ها باعث کاهش پاسخ سلول‌ها به انسولین و افزایش سطح قند خون می‌شود، علاوه بر این دو نوع شایع، دیابت نوزادی و دیابت ناشی از برخی بیماری‌ها یا مصرف داروهای خاص نیز وجود دارد.

دکتر خوارزمی هشدار داد: عدم تشخیص و درمان به موقع دیابت می‌تواند به عوارضی مانند درگیری کلیوی، چشمی و عصبی منجر شود.

وی تاکید کرد: درمان قطعی برای دیابت نوع یک وجود ندارد و بیماران باید مادام‌العمر انسولین دریافت کنند؛ انسولین در ۲ نوع سریع‌اثر و طولانی‌اثر وجود دارد و دوز مناسب آن باید با نظر پزشک تنظیم شود.

از ۱۷ تا ۲۳ آبان‌ماه به‌عنوان هفته ملی دیابت نام‌گذاری شده است و امسال برنامه‌های آموزشی و فرهنگی این هفته با شعار جهانی دیابت در مراحل مختلف زندگی؛ دیابت و محیط کار در سراسر کشور در حال اجراست؛ این شعار که از سوی سازمان جهانی بهداشت انتخاب شده، بر اهمیت پیشگیری، تشخیص زودهنگام و مدیریت صحیح بیماری در تمام سنین و موقعیت‌های زندگی تاکید دارد.

هفته ملی دیابت فرصتی است تا آگاهی عمومی درباره این بیماری خاموش افزایش یابد و جامعه بیش از پیش به نقش سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب و تحرک بدنی در کنترل و پیشگیری از آن توجه کند و مسئولان بهداشتی نیز با برگزاری کارگاه‌های آموزشی، غربالگری و مشاوره‌های تخصصی در محیط‌های کاری و مراکز خدمات سلامت، تلاش دارند فرهنگ خودمراقبتی و پایش منظم قندخون را در بین اقشار مختلف جامعه نهادینه کنند.