محمدعلی اشعری، مدیرکل پایش فضای مجازی ساترا با تاکید بر بکارگیری نظارت‌های پیشینی و پسینی در ساترا گفت: بخشی از تخلفات محتوایی سکو‌های صوت و تصویر فراگیر، شبکه نمایش خانگی و رسانه‌های کاربر محور، انتشار «محتوای مجرمانه» است. محتوای مجرمانه به محتوا‌هایی اطلاق می‌شود که مطابق با قانون جرایم رایانه‌ای، مصادیق مجرمانه شناخته شده‌اند.

وی افزود: کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای که مسئول شناسایی و اعلام این موارد است، کارگروهی تشکیل داده که اعضای آن شامل رئیس ساترا به نمایندگی از سازمان صداوسیما و سایر مراجع ذی‌ربط است. این کمیته با همکاری دادستانی، مصادیق محتوای مجرمانه را اعلام کرده و آنها را در سایت دادستانی کل کشور منتشر کرده است.

اشعری تأکید کرد: محتوای مجرمانه به محتوایی گفته می‌شود که با این مصادیق اعلام‌شده تطابق داشته باشد. بنابراین، هر محتوایی که به نظر ما مجرمانه می‌آید لزوما مشمول این تعریف نیست، بلکه باید مطابق با معیار‌های مشخص‌شده توسط قانون جرایم رایانه‌ای و کمیته تعیین مصادیق محتوای مجرمانه باشد. در صورتی که چنین تطبیقی صورت گیرد، ساترا می‌تواند با همکاری دادستانی نسبت به حذف محتوا و پیگیری اقدامات قانونی علیه متخلف اقدام کند.

مدیرکل پایش فضای‌مجازی با اشاره به اینکه گاهی مردم از برخی محتوا‌ها گلایه‌مند هستند که طبق نظر دادستانی مجرمانه مصداق موارد مندرج در قانون جرایم رایانه‌ای نیست، گفت: نکته مهم این است که در فضای مجازی، اغلب کاربران اطلاعات دقیقی درباره مصادیق مجرمانه ندارند و ممکن است هر صحنه یا محتوای ناپسند را «مجرمانه» تلقی کنند. در حالی که در برخی موارد، چنین محتوایی با معیار‌های قانونی تطابق ندارد. به‌عنوان مثال، محتوای مبتنی بر پوشش نامناسب یا لباس‌های غیرمتعارف بر اساس قانون جرایم رایانه‌ای، به‌تنهایی مصداق محتوای مجرمانه نیست مگر اینکه تمام محتوا به نوعی مروج ابتذال یا ضدیت با فرهنگ اسلامی باشد.

وی در ادامه اضافه کرد: در ساترا در حوزه مقابله با محتوای مجرمانه، اقدامات و توفیقات مناسبی صورت گرفته است. برای مثال در یکی از آپلود سنتر‌ها حدود ۱۰۰ ترابایت محتوای مجرمانه شناسایی کردیم. پس از پیگیری‌های لازم و ابلاغ رسمی، ایشان ۱۰۰ ترابایت محتوای مجرمانه را از سیستم خود حذف کرد و متحمل خسارات‌های مالی به دلیل انتشار محتوای مجرمانه شد.

اشعری در ادامه تأکید کرد: در دو ماه گذشته به‌طور خاص صرفا در ماه‌های شهریور و مهر ساترا بیش از ۱۰۰ محتوای مجرمانه را از فضای مجازی کشور حذف کرده است. این محتوا‌ها عمدتا توسط چند سکوی مختلف منتشر شده بودند. علاوه بر این، بیش از ۲۰ سکو را که محتوای مجرمانه منتشر می‌کردند با همکاری دبیرخانه کارگروه تعیین مصادیق محتوای مجرمانه رایانه‌ای مسدود کردیم. نکته مهم این است که وقتی این سکو‌ها مسدود یا فیلتر می‌شوند، معمولا پس از مدتی برای رفع مسدودیت یا فیلتر به ما مراجعه می‌کنند.

وی افزود: در این مواقع، ما آنها را دعوت می‌کنیم و پس از اصلاح و حذف محتوای مجرمانه، مجوز فعالیت قانونی به آنها اعطا می‌کنیم و به‌این‌ترتیب این سکوی‌ها به فعالیت‌های قانونی و سالم ادامه می‌دهند و ساترا هم بر فعالیت آنها نظارت دارد.

اشعری در ادامه این گفت‌و‌گو درباره استفاده از هوش مصنوعی در رصد‌ها و پیگیری‌ها با توجه به اینکه نظارت در رسانه‌های ناشر محور پیشینی و در رسانه‌های کاربر محور پسینی است، گفت: ما نمی‌توانیم مسئولیت نظارت پیشینی محتوای سکو‌های کاربر محور را بر عهده بگیریم، چون ماهیت این سکو‌ها بارگذاری محتوا توسط مردم و کاربران است. این مسئولیت بر عهده خود سکو‌ها است که باید از ابزار‌هایی مانند هوش مصنوعی برای پالایش هوشمندانه محتوای خود استفاده کنند. بنابراین، اگر تخلفاتی در محتوای منتشرشده در یک سکو مشاهده شود، به سکو اعلام کنیم که در محتوای شما تخلفات محتوایی وجود دارد. در این صورت، سکو باید پاسخگو باشد که آیا این تخلفات به دلیل عدم آگاهی از ضوابط است یا به‌دلیل عدم تعهد به رعایت آنها است و در هر صورت معمولا به فوریت محتوا‌های مجرمانه شناسایی شده از سوی ساترا حذف می‌شوند. البته به دلیل تعداد بالای محتوا‌های رسانه‌های کاربر محور مردم نیز از طریق سامانه ساپرا به ساترا کمک می‌کنند که نظارت دقیق‌تری بر رسانه‌های کاربر محور داشته باشیم.

وی در پایان افزود: ما در اداره کل پایش فضای مجازی می‌توانیم از طریق کلاس‌های آموزشی و جلسات تبیینی، ضوابط را به سکو‌های کاربر محور یادآوری و آنها را موظف کنیم که از هوش مصنوعی برای پالایش محتوای خود استفاده کنند، اما در نهایت این مسئولیت بر عهده خود سکو‌ها است که ابزار‌های مناسب را به‌کار گیرند و فرایند پالایش محتوای خود را به‌طور هوشمندانه انجام دهند.

منبع: سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی