قدم زنان وسط پارک راه می‌رود، چند قدم به راست و چند قدم دیگر به چپ. مسیر خانه‌اش را به یاد نمی‌آورد. نگاهی به مدرسه کنار پارک می‌اندازد و تصور می‌کند الان است که دخترش از مدرسه خارج شود، نگاهش به در مدرسه دوخته شده اما فراموش کرده که دخترش حالا ۳۰ ساله است. در همین زمان صدای خانمی از آن طرف پارک به گوش می‌رسد که فریاد می‌زند: «بابا جان کجا رفتی، بابا جان من این جام صبر کن تا بیام».

آلزایمر حافظه نزدیک را از پدر گرفته و او را به دنیای گذشته برده است. دنیایی که در آن، هنوز دخترش کوچک است و ممکن است هر لحظه وسط کوچه بدود و با بی‌احتیاطی برای او دردسر درست کند. اما در دنیای خارج از ذهن پدر، نه خبری از از آن دختربچه مدرسه‌ای است نه خبری از آن کوچه‌های قدیمی. پیرمرد تنها نیست. بسیاری از افراد مسن به مشکل او دچار می‌شوند. آمار جهانی می‌گوید هر سه ثانیه یک نفر در جهان وهر هفت ثانیه در ایران به بیماری آلزایمر مبتلا می‌شود.

نسرین که مدتی است پرستار یک فرد سالمند مبتلا به آلزایمر است، می‌گوید: «نگهداری از او خیلی سخت است. گاهی می‌ترسم اتفاقی برایش بیفتد و من نتوانم وظیفه‌ام را انجام بدهم. به محض اینکه حواسم پرت شود از خانه خارج می‌شود و استرس به وجودم رخنه می‌کند.» شیرین ادامه می‌دهد: «بعضی کارهایش را پس و پیش انجام می‌دهد. مثلاً آب را توی قوری می‌ریزد و چای را توی سماور. یا شماره‌گیری تلفن را فراموش کرده و بدون اینکه شماره‌ای بگیرد، گوشی را برمی‌دارد و با خواهرش حرف می‌زند. یکهو شروع می‌کند به نمازخواندن بدون وضو و به هر طرفی که ایستاده. فهمیدن چیزی که در ذهنش می‌گذرد، سخت است.»

عوامل ایجاد دمانس

معصومه صالحی، رئیس انجمن آلزایمر ایران در این خصوص گفت: اصولاً انواع دمانس به معنی اختلال شناخت و مشکل در حافظه می‌باشد که بر دو نوع می‌باشد: قابل برگشت و غیر قابل برگشت. دمانس قابل برگشت ممکن است بر اثر بیماری‌های زمینه‌ای مثل افسردگی، کم کاری تیروئید، مصرف داروهای خاص و … ایجاد شود که در صورت تشخیص و درمان زودهنگام مشکل شناخت و حافظه بهبود پیدا می‌کند.

صالحی مطرح کرد: یک مرحله‌ای وجود دارد که پیش دمانس یا ام‌سی‌آی گفته می‌شود که ممکن است از ۱۰ سال قبل برای فرد ایجاد شده باشد اما عکس العمل‌های آن زیاد نیست و اگر زود شناخته شود در این مرحله می‌توان جلوی پیشرفت بیماری را کاهش داد و مشکلات بیماری فرد پنج سال به تعویق افتد.

رئیس انجمن آلزایمر می‌گوید که بیماری آلزایمر دارای سه مرحله است. مرحله اول حافظه کوتاه مدت مختل می‌شود، فرد کارهای روزانه را از یاد می‌برد و تمرکز او مختل شود. اگر فرد کارهای روزانه‌اش را از یاد ببرد حتماً باید به پزشک متخصص مراجعه کند. مرحله دوم بیماری کمی پیشرفت می‌کند و اختلالات شدیدتر می‌شوند به طوری که شخص ممکن است ده تا بیست بار یک جمله را تکرار کند و متوجه آن نشود، غذا بخورد ولی به یاد نیاورد.

وی افزود: همچنین امکان گم شدن در این مرحله بسیار زیاد است، درنتیجه توانمندی فرد که در حالت عادی داشته است، کاهش پیدا می‌کند. در مرحله سوم بیماری پیشرفت کرده و فرد بیمار وابسته به تخت می‌شود. ممکن است کنترل گوارش و دستگاه ادراری خود را از دست بدهد و دچار زخم بستر شود و یا در اثر عدم همکاری عضلات حلق و مری هنگام غذا خوردن در گلوی بیمار گیر کرده و فرد دچار خفگی شود.

صالحی اذعان کرد: که به طور معمول بیماری آلزایمر به خودی خود فرد را از بین نمی‌برد اما عواملی اعم از خفگی هنگام غذا خوردن، به دلیل عفونت ممکن است فرد از بین برود.

مشکلات برای فردی که از بیمار پرستاری می‌کند

صالحی ادامه داد: در بیماری آلزایمر بویژه در اثر پیشرفت بیماری و مرحله دوم به بعد فرد مبتلا به جای مراقبت ۲۴ ساعته به ۳۶ ساعت مراقبت نیاز دارد.

رئیس انجمن آلزایمر گفت: فردی که از بیمار مراقبت می‌کند ممکن است خود با مشکلات مختلف اعم از افسردگی، مشکلات جسمی و مشکلات روحی دچار شود؛ حتی ممکن است به موجب این بیماری طلاق و ترک تحصیل در خانواده اتفاق بیافتد