رسانه بلومبرگ با انتشار گزارش تحلیلی در این باره نوشت: این کشور خلیج فارس با خاموشی‌های گسترده مواجه است؛ از جمله قطعی‌های برنامه‌ریزی‌شده در تهران و شهرهای بزرگ دیگر در روزهای اخیر، که ناشی از محدودیت‌های تحریم‌های آمریکا برای سرمایه‌گذاری است.
بازتاب– این مشکل تازه‌ترین نمونه از چالش‌های اقتصادی ایران است؛ کشوری که تلاش می‌کند نیازهای داخلی انرژی را تامین کند و همزمان درگیری‌های منطقه‌ای، از جمله درگیری با اسرائیل، را تامین مالی کند. تحریم‌ها سال‌هاست که بخش انرژی ایران را به شدت تحت فشار قرار داده و باعث توسعه‌نیافتگی میادین گاز، فرسودگی خطوط انتقال برق، و آسیب به صنایع به دلیل اختلالات برق شده است.
وضعیت
گاز طبیعی برای تامین سوخت نیروگاه‌های ایران، صنایع سنگین، و واحدهای پتروشیمی حیاتی است. با ذخایری که پس از روسیه در رتبه دوم جهان قرار دارند، ایران گاز مورد نیاز خانه‌های یک کشور ۹۰ میلیونی را تامین می‌کند؛ کشوری که مصرف گاز و برق آن در یک دهه گذشته رکوردهای متوالی زده است. بر اساس داده‌های اداره اطلاعات انرژی آمریکا، این مسئله تولید گاز را در دهه منتهی به سال ۲۰۲۲،به میزان ۵۸ درصد افزایش داده است.
یک نمونه از مشکلات این بخش، ناتوانی ایران در ساخت پلتفرم‌های فشرده‌سازی گاز است. بدون این تجهیزات، سطح تولید در میادین گازی مانند پارس جنوبی به شدت کاهش می‌یابد. به گفته رسانه‌های دولتی ایران، میدان عظیم پارس جنوبی به تنهایی به ۲۰ سکوی فشرده‌سازی گاز نیاز دارد که مستلزم سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری است. ایران نه فناوری و تخصص لازم برای ساخت این تجهیزات را دارد و نه می‌تواند قطعات مورد نیاز را به دلیل تحریم‌ها وارد کند.
در همین حال، رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان از مدیران خود خواسته است تا «تمام تلاش خود را برای توسعه انرژی پاک» به کار بگیرند تا در بلندمدت از خاموشی‌ها جلوگیری شود.
گام‌های آینده
بلومبرگ در ادامه گزارش خود می نویسد: انتخاب مجدد دونالد ترامپ می‌تواند توجه بیشتری به صنعت سوخت‌های فسیلی ایران جلب کند و احتمالاً او استراتژی موسوم به فشار حداکثری خود را با هدف فشار بیشتر بر بخش انرژی ایران احیا کند. این رویکرد می‌تواند با ادامه جلوگیری از سرمایه‌گذاری خارجی و کاهش درآمدهای نفتی، مشکلات بیشتری برای کشور ایجاد کند.
از زمان دوره قبلی ترامپ، تولید نفت ایران دوباره به ظرفیت نزدیک شده و میلیاردها دلار بیشتر به اقتصاد وارد کرده است. در حالی که دولت جو بایدن تلاش کرد با اولویت حفظ عرضه جهانی و کاهش قیمت نفت خام، تحریم‌های روسیه را مدیریت کند، ترامپ می‌تواند خرید نفت ایران توسط چین را هدف قرار دهد تا درآمد کشور را بیشتر کاهش دهد.
ایران در حال آماده‌سازی «اقدامات لازم» برای مقابله با فشارهای اضافی آمریکا بر صنعت انرژی خود است. وزیر نفت، محسن پاکنژاد، روز سه‌شنبه اعلام کرد که برنامه‌هایی برای اطمینان از ثبات تولید و صادرات نفت ایران در نظر گرفته شده است.
این کشور همچنین مذاکرات اولیه‌ای برای واردات گاز از ترکمنستان در زمستان امسال انجام داده است. به گفته خبرگزاری ایسنا، ایران برای تامین برخی مناطق کشور که به شبکه‌های گاز همسایگان خود نزدیک‌تر از شبکه داخلی است، اقدام به واردات گاز می‌کند.
∎