مانیا شوبیری
آتشی که از هفته گذشته به جان جنگل‌های غرب و جنوب ایران افتاده همچنان ادامه دارد.
به گزارش «مردم سالاری آنلاین» از اواسط اردیبهشت هر روز آتش قسمتی از جنگل‌ها و مراتع را سوزانده است. برخی از این آتش سوزی‌ها روزها به طول انجامیده و دلیل همه تنها یک چیز بوده است: «عامل انسانی». از سوی دیگر نبود امکانات اطفای حریق، هر روز این آتش‌ها را شعله‌ور تر کرده است و ما شاهد نابودی بیشتر پوشش‌های گیاهی و گونه‌های حیوانی بوده‌ایم.
یک ته سیگار سیریک را سوزاند
آتش سوزی‌ها از اواخر اردیبهشت و از جنگل‌های سیریک در استان هرمزگان آغاز شد. در این آتش سوزی که یک ته سیگار عامل آن بود، بیش از ۴ هزار متر مربع از جنگل‌های سیریک طعمه آتش شد. 40 اصله درخت کرت و بوته‌های مرتعی که برای بیان زدایی و پوشش جنگلی کاشته شده بود خاکستر شد و بیش ۵۰ میلیون تومان خسارت در منابع طبیعی به جای گذاشت.
آتش به جان بوشهر
اوایل خرداد ماه وزش بادهای گرم در نقاط مختلف استان بوشهر، آتش را به جان دهرود دشتستان و خائیز تنگستان انداخت. این آتش سوزی‌ها ۶۲۰هکتار از مراتع این استان را خاکستر کرد. از مجموع مراتع سوخته شده ۵۴۰ هکتار مربوط به دهرود دهشتان و ۸۰هکتار نیز خائیز تنگستان بود. آتش سوزی دهرود بدلیل سخت گذر بودن، وزش باد و شیب تند به مدت چهار شبانه روز ادامه داشت. آتش سوزی خائیز نیز از ظهر روز دوشنبه 5 خرداد ماه شروع شد و سه‌شنبه شب (ششم خرداد) خاموش شد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر احتمال داده بود که عامل انسانی، علت آتش‌سوزی منطقه خائیز باشد چرا که منطقه مورد توجه طبیعت‌دوستان و گردشگران و در فصل گرما بسیار مستعد آتش‌سوزی است.
اما آنچه اطفای حریق در این مناطق را با مشکل مواجه کرد، نبود بالگرد و هواپیماهای آب‌پاش بود. این فجایع هرسال تکرار می‌شود و هرسال حریق جان جنگل‌ها و مراتع را می‌گیرد و هرسال دلیل کمبود امکانات وجود دارد.
دور روز بعد از پایان آتش سوزی در خائیز آتش به ارتفاعات کوه سیاه (احمد لر) بخش بوشکان دشتستان رسید. گفته شده است که آتش سوزی بر اثر وقوع صاعقه آغاز شده است. آتش سوزی در کوه سیاه دشتستان امروز (شنبه) خاموش شده، اما هنوز مساحت تحت تاثیر آتش در ارتفاعات کوه سیاه دشتستان مشخص نیست و نیازمند بررسی نقشه‌های توپوگرافی از سوی این سازمان است.
از روز جمعه نیز نخیلات روستاهای بنه فارسی و بنه جابری نیز از توابع شهرستان دشتستان استان آتش گرفت و نیروهای امدادی و آتش نشانی منطقه در تلاش برای مهار آتش‌سوزی هستند. این آتش سوزی عمده نخلیات را در بر گرفته است. طبق برآورده اولیه ۳۰۰ نخل در آتش سوخته است. در ماه‌های فروردین و اردیبهشت ۳۱ مورد حادثه آتش سوزی در مراتع استان بوشهر به وقوع پیوسته و ۱۹۴ هکتار از مراتع استان دچار آتش سوزی شده اند.
جنگل‌های گچساران
چگونه در آتش سوخت؟
از میانه‌های اردیبهشت مراتع دژسلیمان در گچساران آتش گرفت. آتش بی مهابا پیش رفت و به پلاک انبارشاهی و تپه های مجاور کوی کارکنان دولت گچساران رسید. چیزی از مهار حریق اول نگذشته بود که بیش از ۲۰۰ هکتار پوشش علفی، بوته‌ای و درختی تپه‌های بنگه، انبارشاهی و دشت ابدالان مارین در آتشی که گفته شد بر اثر بی احتیاطی عامل انسانی افروخته شده بود سوخت. از ۲۳ اردیبهشت ماه به بعد هر روز قسمتی از مراتع و جنگل‌های گچساران در آتش سوخته است. فقط در روز ۲۷ اردیبهشت ماه ظرف ۴ ساعت حدود ۲۵ هکتار پوشش گیاهی، رملک، بلوط ، بادام و گونه‌های علفی خشک را در طبیعت پیرسبز، منطقه نارک به تلی از خاکستر بدل شد. بعد از آن، آتش به جان کوه بی بی جان آباد ، خنگ بنارو گناوه لری افتاد و چهار روز تمام سوخت و سوزاند. آتش سوزی بار دیگر در جنگل ها و مراتع منطقه خنگ بنار و کوه گوهر نارک گچساران، از عصر روز جمعه 2 خرداد شروع شده است. سخت گذر بودن منطقه و وزش باد شدید باعث کندی عملیات مهار آتش سوزی در این مناطق شده است. آتش سوزی در جنگل‌ها و مراتع مناطق خنگ بنار، کوه گوهر نارک در شهرستان گچساران پس از پنج روز تلاش سرانجام در 7 خرداد ماه مهار شد. بیش از ۲۰۰ هکتار از جنگل ها و مراتع شهرستان گچساران در پنج روز در آتش سوخت.
از سوی دیگر آتش سوزی در منطقه حفاظت شده دیل از ساعت ۲ بامداد روز جمعه نهم خرداد شروع شده به نزدیکی منطقه گناوه کشیده شده و همچنان ادامه دارد. درختان بلوط، ارزن و بادام کوهی از مهمترین پوشش گیاهی این منطقه است.
۳۵۰ هکتار از جنگل ها و مراتع مناطق مختلف شهرستان گچساران در تابستان گذشته طعمه حریق شده است.
مهار آتش در جنگل‌های کهگیلویه
بالگرد می‌خواهد
شعله‌های آتش از ساعت 7 عصر پنجشنبه 8 خرداد بر دامنه‌های منطقه حفاظت شده خاییز کهگیلویه زبانه می‌کشید. گفته می‌شود حادثه از منطقه چاه‌ریگ در بخش مشرف به بهبهان شروع شده است. از ظهر روز جمعه نهم خرداد نیز آتش در شهرستان سردسیری دنا به ارتفاعات کوهای مشرف به روستاهای کره سرایت کرد.
حالا بخشی از آتش سوزی منطقه حفاظت شده کوه خاییز کهگیلویه مهار شده اما همچنان برای مهار کامل و جلوگیری از پیشروی آتش و با توجه به سخت گذر بودن، وجود صخره ها و گودال های عمیق به بالگردهای آب پاش نیاز است. بر اساس ارزیابی های اولیه گفته می شود تاکنون افزون بر ۲۵۰ هکتار از جنگل های و مراتع در این منطقه طعمه حریق شده است. تصاویر منتشر شده از فرار، گرفتار شدن یا کشته شدن گونه‌های جانوری در این منطقه حفاظت شده و در میان زبانه‌های آتش دلخراش و آزار دهنده است. حیوانات بی‌گناهی که در آتش بی مبالاتی انسان دست و پا می‌زنند. بررسی‌های اولیه نشان می‌دهد که در آتش سوزی‌های اخیر عامل اصلی خطای انسانی بوده است. منطقه حفاظت شده خائیز با مساحتی بیش از ۳۳ هزار هکتار در سال ۱۳۷۷ به عنوان منطقه حفاظت شده ثبت شد.
ما می‌مانیم و هوای خاکستری
آتش بی‌رحمانه هکتارها هکتار زاگرس را در پنج استان نشانه گرفت. کمبود امکانات و بی‌مسئولیتی هر روز نفتی شد بر پیکر این آتش تا شعله‌ها بیشتر زبانه بکشند و قلب زاگرس بیشتر بسوزد. زاگرس، بلوط‌ها و پوشش گیاهی آن سوخت و قربانی کمبود امکانات شد. گونه‌های نادر حیات وحش می‌سوزند، ریه‌های زمین نابود می‌شوند، ما می‌مانیم و بی‌مبالاتی انسان و بی‌مسئولیتی مسئولین و هوای که هر روز غبار و خاکستر آن را سیاهتر می‌کند.
سالانه ۱۵ هزار هکتار جنگل و مرتع در ایران بویژه در فصل گرما در آتش می‌سوزد و برآورد می‌شود ۸۰ درصد این آتش‌سوزی‌ها بر اثر عوامل انسانی باشند.