صبح دیروز وزارت کشور عربستان از اعدام 47 نفر به اتهام آنچه «ارتکاب جرائم تروریستی» می‌خواند، خبر داد. اما اعدام یک نفر از این فهرست طویل، بیشتر از سایرین واکنش‌‌برانگیز شد؛ «شیخ نمر باقر النمر» روحانی شیعه‌ای که منتقد دستگاه حکومتی سعودی‌ها بود. ساعتی پس از انتشار این خبر، «حسین جابری‌انصاری» سخنگوی وزارت خارجه ایران، به اعدام «شیخ نمر» واکنش نشان داد و آن را محکوم کرد. او گفت: «در‌حالی‌که تروریست‌های افراطی و تکفیری، امنیت و آسایش ملت‌های منطقه و جهان را سلب و ثبات و موجودیت برخی دولت‌های منطقه را تهدید می‌کنند، اعدام شخصیتی مانند شیخ النمر که ابزاری جز سخن‌گفتن برای پیگیری اهداف سیاسی و دینی خود نداشت تنها عمق بی‌تدبیری و بی‌مسئولیتی را نشان می‌دهد». سخنگوی وزارت خارجه افزود: «دولت عربستان در‌حالی‌که از جریان‌های تروریستی و افراط‌گرایان تکفیری حمایت می‌کند با منتقدان داخلی خود با زبان اعدام و سرکوب سخن می‌گوید و روشن است که نتایج این سیاست عقیم و غیرمسئولانه متوجه عاملان آن شده و دولت عربستان تاوان سختی بابت پیگیری این سیاست‌ها خواهد پرداخت».ساعاتی که از واکنش سخنگوی وزارت خارجه ایران گذشت، «منصور الترکی» سخنگوی وزارت کشور عربستان گفت: «ما دخالت کشورها در اجرای حکم اعدام علیه 47 نفر را رد می‌کنیم و به تهدیدات توجهی نمی‌کنیم».به گزارش «تسنیم» او در نشستی خبری با «منصور القفاری» سخنگوی وزارت دادگستری این کشور گفت: «عربستان زمانی که احکام را اجرا می‌کند به هیچ تهدید یا واکنشی توجه نمی‌کند. این تهدیدات به طرف‌های دیپلماتیک ارتباط پیدا می‌کند و هر حکمی که پادشاه با آن موافقت کرده باشد، اجرا می‌شود». الترکی در ادامه، اظهارات مقامات ایران مبنی بر محکومیت اعدام آیت‌الله شیخ نمر را تهدیداتی غیرمسئولانه خواند و مدعی شد: «وزارت خارجه باید به این تهدیدات غیرمسئولانه پاسخ دهد».سخنگوی وزارت کشور عربستان مدعی شد که این کشور به احکام شرعی و سنت نبوی عمل می‌کند و توجهی به نظرات دیگران در زمینه دادرسی یا اجرای احکام ندارد. الترکی افزود: «کسی که می‌خواهد به دست نیروهای امنیتی نیفتد باید با نظام مخالفت نکند تا به اشتباه نیفتد». به گفته وزارت کشور عربستان، برخی از احکام اعدام با شمشیر (گردن‌زدن) و برخی نیز با شلیک گلوله صورت گرفته و لحظه اجرای حکم فیلم‌برداری نشده است.
احضار كاردار رياض
پس از این اظهارات و همچنین گذشت چند ساعت از اعدام «شیخ نمر»، عصر دیروز کاردار عربستان در تهران به وزارت خارجه احضار شد و مراتب اعتراض شدید جمهوری اسلامی به این اقدام سعودی‌ها، به «احمد المولی» ابلاغ شد. کاردار عربستان را «حسین امیرعبداللهیان» معاون عربی-آفریقایی وزارت خارجه احضار کرده بود. کاردار عربستان قبل از ورود به ساختمان وزارت خارجه در پاسخ به سؤال «خبرگزاری صدا‌و‌سیما» مبنی بر اینکه آیا اعدام آیت‌الله نمر عاملی برای شعله‌ور‌شدن اختلافات میان امت اسلام نیست؟ پاسخی نداد و گفت: «بعدا جواب می‌دهم». او همچنین در پاسخ به سؤالی دیگر مبنی بر اینکه نظرتان درباره اقدام دولت سعودی در‌خصوص اعدام شیخ نمر چیست، افزود: «این اقدامی قضائی و شرعی بوده است». همچنین «ابراهیم رحیم‌پور» معاون وزیر خارجه ایران اعلام کرد اعدام روحانی برجسته شیعه توسط دولت عربستان، عواقبی را برای این کشور به همراه خواهد داشت. به گزارش «تسنیم» او در گفت‌وگو با خبرگزاری «اسپوتنیک» گفت: «این یک اقدام غیرانسانی است که اهمیت حقوق بشر و دموکراسی در عربستان را به اثبات می‌رساند. این اقدام عواقبی به همراه خواهد داشت و جامعه مسلمانان چنین جنایتی را تحمل نخواهند کرد». درپی اعدام «شیخ نمر» توسط دولت عربستان، «رحیم‌پور» از طرف وزارت خارجه ایران به تمام مسلمانان تسلیت گفت. در همین حال «علاءالدین بروجردی» رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در نامه‌ای به وزیر امور خارجه، خواستار کاهش تعداد اعضای نمایندگی‌های عربستان در ایران به دلیل فاجعه منا و اعدام شیخ نمر شد. در نامه بروجردی به محمدجواد ظریف آمده است: «با توجه به عدم اقدام دولت عربستان در مورد توهین به دو زائر ایرانی و عدم توجه به حقوق جان‌باختگان منا و سیاست‌های خصمانه این کشور علیه جمهوری اسلامی ایران و همچنین اقدام اخیر در ارتباط با اعدام آیت‌الله مجاهد شیخ نمر پیشنهاد می‌شود تعداد اعضای نمایندگی عربستان در ایران به حداقل ممکن کاهش یابد. آبان‌ماه امسال وقتی حکم اعدام «شیخ نمر» به تأیید دادگاه‌های عالی و تجدید نظر عربستان رسید، «حسین امیرعبداللهیان» معاون
عربی-آفریقای وزارت خارجه با ابراز تأسف از این خبر گفته بود: «اعدام این روحانی برجسته هزینه سنگینی را متوجه عربستان سعودی می‌کند».
تسلیت هاشمی رفسنجانی
همچنین آیت‌الله «اكبر هاشمي‌رفسنجاني»، رئيس مجمع تشخيص مصلحت نظام در پیامی به همین مناسبت نوشت: «شهید آیت‌الله نمر که با زندگی طلبگی و عالمانه و سخنان منطقی و عاقلانه، الگوی همه مسلمانان و به‌خصوص شیعیان و بزرگان اسلام در سیاست و دیانت بود و خواهد بود، با مبارزه، تبعید، شکنجه، جانبازی، اسارت و سرانجام شهادت، نمونه کوچکی از زندگی همه ائمه شیعه(ع) است که در مقابل قلدر‌مآب‌های تاریخ بشریت سر فرود نیاورد‌ه‌اند. این‌جانب با نهایت حزن و اندوه، شهادت این عالم بزرگوار را که از محل شهادت خویش بر بال فرشتگان به بزم اولیا و انبیا رفته است، به جهان اسلام، شیعیان اقصانقاط گیتی، آزادگان و آزاداندیشان جوامع بشری و به‌ویژه مردم مظلوم عربستان و خاندان و خانواده بزرگ النمر تسلیت می‌گویم و مطمئنم نام ایشان در تاریخ اسلام جاودان خواهد بود». همچنين حجت الاسلام «سيد حسن خميني» در پيامي شهادت شيخ نمر را تسليت گفت.
علی لاریجانی: وحشیانه بود
اما به‌غیر از وزارت خارجه ایران، سایر شخصیت‌ها و مقامات نیز به اعدام «شیخ نمر» واکنش نشان دادند. «علی لاریجانی» رئیس مجلس شورای اسلامی، رفتار عربستان سعودی درمورد اعدام شیخ نمر را وحشیانه ذکر کرد و گفت عربستان با اعدام شیخ نمر گردابی برای خود به وجود آورده است. به گزارش «ایسنا» لاریجانی در جلسه شورای اداری جلسه بوشهر گفت: «خبر ناگوار شهادت شیخ نمر، روحانی مبارز، به ما رسید؛ این رفتار وحشیانه رژیم سعودی باعث تأسف و تأثر بین امت اسلامی است». او افزود: «این‌گونه رفتارها مشکلات امنیتی منطقه را افزایش خواهد داد، ضمن اینکه رژیم سعودی نمی‌تواند به‌راحتی از گردابی که با شهادت این شیخ بزرگوار به وجود آورده است، عبور کند. البته مسئله یک فرد نیست بلکه مسئله نظامات اشتباهی است که توسط رژیم سعودی ظرف یکی، دو سال اخیر به وجود آمده و هرکدام آتشی را در منطقه بر می‌افروزد». لاریجانی ادامه داد: «این ماجرا‌جویی در منطقه تأسف‌آور است. ما امیدواریم حداقل در این مسئله آمریکا و کشورهای غربی تکانی به خود بدهند؛ زیرا این موضوع خلاف حقوق بشر است؛ لذا آنها این موضوع را بیان کنند تا گوشه‌ای از صداقت در آنها کشف شود».
واکنش مراجع
همچنین حضرات آیات «نوری‌همدانی»، «مکارم‌شیرازی» و «صافی‌گلپایگانی» در پیام‌هایی جداگانه، اعدام «شیخ نمر» را محکوم کردند. آیت‌الله «مکارم‌شیرازی» در قسمتی از پیامش گفت: «خبر وحشتناک اعدام آیت‌الله شیخ نمر و 46 نفر از بی‌گناهان، جهان اسلام را در بُهت و تعجب فرو برد، به‌خصوص اینکه این جنایت تحت عنوان خوارج و تکفیر صورت گرفت، اگر کسانی تاکنون تردید داشتند که کانون فتنه و تکفیر در جهان، آل سعود هستند با این نمونه آشکار جای تردیدی باقی نماند. ما به‌شدت این جنایت هولناک را محکوم می‌کنیم و به‌یقین انتقام آن گرفته خواهد شد و می‌دانیم این جنایت انتقام شکست‌هایی است که آل سعود در عراق و سوریه و یمن دامن‌گیرشان شده است، ولی باید در انتظار شکست‌های مهم‌تری در این سه منطقه باشند. به‌یقین این جنایت، بدو ن اطلاع آمریکا نبوده است، آنها در مسائل کم‌اهمیت‌تری با نظر آنها اقدام می‌کنند و می‌دانیم در راستای ایجاد جنگ طایفه‌ای میان سنی و شیعه است، اما هم سعودی‌ها و هم آمریکا کور خوانده‌اند؛ ما با برادران اهل سنت اختلافی نداریم، اختلاف ما با تکفیری‌هاست که همه مسلمین در برابر آنها اتفاق نظر دارند.
همچنین آیت‌الله «صافی‌گلپایگانی» در پیام تسلیتی به همین مناسبت، نوشت: «با کمال تأسف و تأثر مطلع شدیم که رژیم سفاک و خون‌آشام سعودی، بار دیگر طینت جنایتکارانه خود را نشان داد و یکی از بندگان بی‌گناه، مظلوم و آزاده را با تعداد دیگری از ستمدیدگان به شهادت رساند. رژیمی که با نوشیدن خون پاک مظلومان و آزادگان خود را سیراب نموده و راه‌و‌رسم جنایتکاران بزرگ تاریخ را دنبال می‌نماید... این‌جانب به جهان اسلام و مردم غیور و مسلمان عربستان که از ستم و جنایات رژیم سفاک خود خسته شده‌اند و به خانواده بزرگ و داغدار این شهید بزرگوار تبریک و تسلیت گفته، ترفیع درجات این شهید سعید و سایر شهیدان را از خداوند متعال مسئلت دارم».
آیت‌الله نوری‌همدانی نیز در دیدار برگزار‌کنندگان نخستین اجلاس نماز قم و اعضای ستاد اقامه نماز این استان گفت: «علمای شیعه و سنی بلاد اسلامی باید در‌خصوص اقدام نابجای عربستان سعودی در اعدام مغرضانه شیخ نمر تصمیم بگیرند». او افزود: «با کمال تأثر خبری مبنی بر اعدام مغرضانه و ظالمانه شیخ نمر از سوی عربستان سعودی منتشر شده است که جای تأسف بسیار دارد. عربستان سعودی از مذهبی خرافی برخوردار است، مذهبی که با بهره‌گیری از پشتیبانی‌های آمریکا و صهیونیست، تکفیری‌ها، داعش و بوکوحرام را تربیت می‌کند تا اسلام را خشن و بدنام معرفی کند». آیت‌الله نوری‌همدانی ضمن محکوم‌کردن اعدام شیخ نمر از سوی عربستان سعودی، گفت: «در برابر این جریان که دهن‌کجی بزرگی به اهل خرد شیعه و سنی است، همگان باید عکس‌العمل نشان دهند».
پیام تسلیت هاشمی شاهرودی
آیت‌الله «محمود هاشمی‌شاهرودی» هم در پیام تسلیتی، ضمن محکوم‌کردن اقدام سعودی‌ها در اعدام «شیخ نمر» نوشت: «خبر دردآور و اندوهناک شهادت علامه شیخ باقر النمر به دست رژیم سفاک و دژخیم آل سعود واصل گردید و دل و جان ما را در غم و اندوه فرو برد...جریان خون مطهر شیخ نمر، موجی را برخواهد افراشت و توفانی را به‌پا خواهد کرد که جز با سرنگونی این نماد حقیقی شیطان در منطقه، آرام نخواهد گرفت. اکنون وقت آن رسیده که امت بزرگ اسلامی با هر سلیقه و فکری، تحت بیرق نبی اعظم صلی‌الله علیه و علی آله و سلم جمع گردند و برای نابودی این چرثومه فساد و نماینده رژیم اسرائیل و مزدور آمریکا، به‌پا خواسته و دست آلوده‌به‌خون هزاران‌هزار مسلمان شیعه و سنی را از حاکمیت و حکومت بر حرمین شریفین و سرزمین‌های اسلامی، کوتاه کنند. تردیدی نیست اضمحلال و نابودی این رژیم شیطانی، به محو‌شدن تروریسم داعشی و تکفیری منجر خواهد شد و عالَم اسلام را از این مصیبت فراگیر نجات خواهد بخشید. این‌جانب، شهادت این عالِم برجسته و مجاهد را به ساحت قدسی قطب امکان و محور تکوین، بقیه‌الله الاعظم ارواحنا له الفداء و رهبر فرزانه انقلاب، مراجع معظم تقلید، امت اسلامی و به طور خاص خانواده و بستگان و نزدیکان این فقید سعید، تبریک و تسلیت می‌گویم و از ذات قدس ربوبی می‌خواهم او را با انبیا و اولیا و شهدای کربلا محشور فرماید و حسن اولئک رفیقا».
تأثر مولوي عبدالحميد
مولوی «عبدالحمید» امام جمعه اهل سنت زاهدان هم نسبت به شهادت شیخ نمر توسط رژیم آل سعود واکنش نشان داد. او در‌این‌زمینه با بیان اینکه «مسئولان عربستان نامه مرا مبنی بر لغو حکم اعدام «شیخ نمر» بدون پاسخ گذاشتند»، گفت: «وقتی خبر اعدام شیخ نمر را شنیدم خیلی متأثر و متأسف شدم و این باور‌کردنی نیست». او همچنين گفت: اين اعدام به صلاح اسلام و مسلمين نبود.
«علی جنتی» وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در پیامی شهادت «شیخ نمر باقر النمر» را به همه مسلمانان و آزادگان جهان تسلیت گفت.
واکنش عارف
«محمدرضا عارف» رئیس شورای‌عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان هم در صفحه اینستاگرام خود ضمن تبریک سال نو میلادی نسبت به شهادت شیخ نمر واکنش نشان داد.در نوشته اینستاگرامی عارف آمده است: «سال نو میلادی را به همه مسیحیان دنیا به‌خصوص هم‌وطنان مسیحی شادباش می‌گویم. از اینکه آغازین روزهای سال جدید میلادی مصادف با اعدام شیخ نمر یکی از رهبران شیعی در عربستان شد بسیار متأسفم. آموزه‌های حضرت عیسی بن‌مریم(ع) صلح، برادری و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز همه ادیان الهی با یکدیگر است. جهان امروز بیش از هر زمان دیگر نیازمند پیروی از این آموزه‌های اخلاقی است.
در جمهوری اسلامی ایران اقلیت‌های مذهبی با صفا و صمیمیت در کنار برادران و خواهران مسلمان خود زندگی می‌کنند و در تصمیم‌گیری‌های کلان کشور که نماد آن مجلس شورای اسلامی است حضور دارند.
امید آنکه همه ادیان الهی برای ریشه‌کنی تروریسم که ناشی از جهل و تعصبات کورکورانه است تلاش بیشتری کنند». «محسن رضایی» دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در واکنش به شهادت شیخ نمر از سوی رژیم آل سعود در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی اینستاگرام، اقدام سعودی‌ها را محکوم کرد.
بیانیه سپاه پاسداران
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز در بیانیه‌ای با محکومیت جنایت آل سعود در به شهادت‌رساندن آیت‌الله شیخ نمر، این اقدام را نشانه رفتار داعش‌گونه و زوال رژیم سعودی دانست. به گزارش «روابط‌عمومی کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» در متن این بیانیه آمده است: «اقدام خباثت‌آمیز و جنایتکارانه رژیم آل سعود در به شهادت‌رساندن آیت‌الله شیخ نمر باقر النمر، رهبر شیعیان عربستان، بخشی از یک توطئه صهیونیستی برای تشدید تفرقه بین امت اسلامی و اختلاف بین شیعیان و اهل تسنن است، که به فضل الهی و به برکت خون‌های پاک شهیدان از‌جمله این شهید عزیز، ناکام و با هوشیاری، هوشمندی و وحدت مسلمانان به‌گونه‌ای معکوس، آثار خود را در صحنه مقاومت اسلامی و آرمان آزادی قدس شریف هویدا خواهد ساخت». این بیانیه در پایان با تبریک و تسلیت شهادت آیت‌الله نمر باقر النمر به محضر حضرت ولی عصر(عج)، مقام معظم رهبری، امت اسلامی و حوزه‌های علمیه جهان اسلام و تأکید بر ضرورت اعتراض فراگیر آحاد ملل و جوامع اسلامی و نیز آزادی‌خواهان و حق‌طلبان عالم علیه آل سعود آورده است: «تردیدی نیست خون پاک این شهید والامقام، وحدت امت اسلامی را تقویت خواهد کرد و با طنین‌انداز‌شدن پیام راستین و آگاهی‌بخش شیخ نمر در جای‌جای سرزمین حجاز، پرچم مقاومت و مبارزه آن روحانی جلیل‌القدر به دست آحاد ملت مسلمان عربستان به‌ویژه جوانان غیور حجازی برافراشته نگه داشته شده و در آینده‌ای نه‌چندان دور انتقام سختی از جنایتکاران آل سعود گرفته و سقوط و فروپاشی پایه‌های این رژیم تروریست‌پرور، منفور و ضد‌اسلام را رقم خواهد زد». همچنین به گزارش «ایسنا» بسیج دانشجویی دانشگاه‌های تهران بزرگ اعلام کرد در اعتراض به اقدام سعودی‌ها در اعدام «شیخ نمر» امروز یکشنبه 13دی ماه ساعت 15 تجمعی اعتراضی در برابر سفارت عربستان برگزار خواهد شد.