یک صبح زیبا... وقتی داری به زمین و زمان فکر می‌کنی و مسیر هر روزه‌ات را بی هوا در خیابان صفائیه پیاده می‌روی، ناگهان چشمت به گنبد طلایی کریمه اهل بیت(س) می‌افتد و ذوق زده می‌شوی... یادت نمی‌آید قبلاً در این مسیر گنبد را دیده باشی... گویا یک دروازه جدید به فضای بهشتی حرم گشوده شده و حس خوبی را تا عمق جانت جاری کرده است.
عابران هر روزه خیابان صفائیه و چهارراه شهدا این روزها صحنه زیبایی را تماشا می‌کنند. گنبد و بارگاه حضرت معصومه(س) که تازگی و با تخریب ساختمانی در چهارراه شهدا متجلی شده و اثر روحی و معنوی خاصی بر عابران این مسیر می‌گذارد.
اگر نگاهی به تصاویر قم قدیم در مجموعه‌ای که به همین نام منتشر شده بیندازید، شهری با خانه‌های کاه‌گلی را خواهید دید که اطرافش پر از باغات میوه است و حرم حضرت معصومه(س) مانند نگینی حتی از دوردست می‌درخشد. امروز اما دیدن تصویر حرم در مسیرهای خاصی ممکن است. تصمیمات مدیریتی ده‌های گذشته و ساخت‌وسازها موجب مخدوش شدن دید حرم یا ایجاد شرایط بصری نامطلوب شده است. از طرفی اتفاقات تازه هم موجب ایجاد کریدورهای بصری جدید شده که بلوار پیامبر اعظم(س) یکی از آن‌هاست.
کریدور بصری جدید دیگری که موجب غنای منظر بصری از ضلع جنوبی حرم مطهر شده اخیراً با خراب شدن ساختمانی متعلق به آستانه حضرت معصومه(س) در چهارراه شهدا ایجاد شده که در کنار مدرسه حجتیه قرار دارد.
گویا قرار است در این فضا مدرسه علمیه‌ای ساخته شود اما موقعیت استثنایی این ملک و منظره زیبایی که تخریب آن در اطراف حرم ایجاد کرده، عده‌ای از دلسوزان شهر را به این فکر انداخته که از این فرصت طلایی برای توسعه حرم کریمه اهل بیت(س) و ایجاد یک منظر پایدار بصری استفاده کنند. یکی از این افراد وزیر راه و شهرسازی است که از این شرایط به عنوان یک فرصت تاریخی برای توسعه حرم مطهر و ایجاد فضایی بهتر اطراف آن یاد کرده است.
پیشنهاد توسعه ضلع جنوبی حرم حضرت معصومه(س)
معاون امور عمرانی استانداری قم که تا چند هفته قبل مسئولیت اداره کل راه و شهرسازی استان قم را بر عهده داشت، با تأیید پیشنهادی که در زمینه توسعه ضلع جنوبی حرم حضرت معصومه(س) از سوی وزارت راه و شهرسازی ارائه شده اظهار داشت: این پیشنهاد موجب توسعه حرم مطهر از ضلع جنوبی می‌شود که در این طرح خیابان شبستان حذف شده و حرم به چهارراه شهدا می‌رسد.
محسن بهشتی ادامه داد: در این مسیر پیشنهاد را به مراکز تصمیم گیر ارجاع دادیم و برای عملی بودن آن هم پیش‌بینی‌هایی داشتیم تا ملکی به عنوان جایگزین برای ساخت این مدرسه علمیه پیشنهاد شود.
به گفته وی ملک پیشنهاد شده به حرم نزدیک‌تر و شرایط بهتری هم دارد که همین موضوع تصمیم‌گیری در این زمینه را برای متولیان آسان‌تر می‌کند.
معاون استاندار قم با اشاره به اینکه منتظر اعلام نتیجه از سوی مراجع تصمیم‌گیر در این زمینه هستیم، گفت: در حال حاضر تنها امکانی که برای توسعه حرم مطهر حضرت معصومه(س) وجود دارد همین است چرا که حرم از ضلع شمالی به مسجد امام حسن عکسری(ع) رسیده و دیگر امکان توسعه ندارد و از سمت دیگر با احداث صحن جوادالائمه(ع) باز هم راه بیشتری برای گشایش مسیر برای حرم نیست. از ضلع شرقی هم طرح‌ها برای توسعه حرم مطهر به اتمام رسیده و توسعه این طرح‌ها به آسانی صورت پذیر نیست اما اگر این مدرسه علمیه در چهارراه شهدا ساخته نشود می‌توانیم یکی از صحن‌های حرم را به چهارراه شهدا برسانیم و این یک فرصت طلایی برای شهر قم در پذیرایی از زائران کریمه اهل بیت(س) است.
آزادسازی ۶ و نیم هکتار زمین در ضلع جنوبی حرم
وی می‌گوید اگر متولیان ساخت این مدرسه علمیه با جابه‌جایی ملک موافقت کنند، می‌شود برای آزادسازی حدود ۶ و نیم هکتار زمین در ضلع جنوبی حرم حضرت معصومه(س) برنامه‌ریزی کرد که بیشتر آن هم بافت فرسوده است و تنها آزادسازی یک بدنه تجاری کمی کار خواهد برد که البته ارزش ایجاد این فضای باز جدید اطراف حرم مطهر کریمه اهل بیت(س) بسیار بیش از این‌هاست.
فضای باز یا خلأ در معماری قدسی اسلام یکی از اجزای جدایی‌ناپذیر و پژواکی از کلمه توحید است که در فضاهای شهری تجلی می‌یابد. در کلمه توحید می‌گوییم خداوند فراتر از همه چیز است و این فراتر بودن خود را در خلأ و نیستی در معماری نشان می‌دهد. ایجاد یک فضای باز اطراف بارگاه معنوی شهر بی‌شک به ایجاد حال و هوای توحیدی زائران کمک می‌کند و منظره زیبایی از کرامت و معنویت در خیابان‌های اطراف متجلی خواهد کرد.
جدا از این حقیقت، جمعیت روزافزون زائرانی که از تمام نقاط ایران و حتی جهان به شوق زیارت کریمه اهل بیت(س) به قم می‌آیند، به توسعه زیرساخت‌ها برای زیارت نیاز دارند و حالا که این فرصت طلایی از سوی دولت قدر دانسته شده خوب است متولیان امر هم با آغوش باز به استقبال این تغییرات مثبت بروند و روی خوش به خادمان حرم کریمه اهل بیت(س) و دلسوزان شهر قم نشان دهند.
∎