اما قصه تاسوعا و عاشورا با همه ایام متفاوت است و مشهد انگار در این دو روز، دیگر مشهدالرضا نیست، که خود کربلاست؛ زیرا «هر کجا مینگرم نور رُخش جلوهگر است» و «هر کجا میگذرم، جلوه مستانه اوست».
تاسوعا و عاشورای امسال نیز کوچه و خیابانهای مشهد، تجلیگاه عشق و محبت به سرور و سالار شهیدان شد. از کنار هر چهارراه که میگذری، ایستگاهی را میبینی که نوای یاحسین، یاحسین را طنینانداز کردهاست و جوانانی را میبینی که با رخت و شال سیاه و سینیهای چای و شیر از عزاداران فرزند زهرای اطهر(س) پذیرایی میکنند.
در هر گوشهشهر، هیأتهایی را میبینی که به سوی حرم مطهر امام مهربانیها در حرکتند. همراه یکی از آنها میشوی و خودت را به دلت میسپاری و به سوی حرم نور حرکت میکنی. هر از گاهی قدمهایت را تندتر میکنی تا به هیأت جلوتر و نوحهو اشکی دیگر برسی. صدای بلندگوها در هم تنیده، اما ناله کودک شیرخوار در آغوش مادری تو را یاد غصهای عمیق میاندازد ... چشمت پر از اشک میشود.
ناگهان از دورترها نوحه علیاصغر(ع) به گوش میرسد، ناخودآگاه تندتر گام برمیداری تا همراه آن هیأت شوی و نوحه حزین «لاله خونین رخ این آتشین صحرا منم/ غنچه عطشان که سوزد بر لب دریا منم» را زمزمه کنی و به یاد غربت امامت، دستی محکم بر سینه بکوبی ... از دورترها گنبد و بارگاه حرم را میبینی، اما هیاهوی طبلها و زنجیرها تو را به خود مشغول میکند. نزدیکتر به حرم که میرسی، دیگر خودت را در رودخانهخروشان جمعیت رها میکنی و این جمعیت عزادار است که تو را به این سو و آن سو میبرد، اما دلت تنها به یکسو میرود. میخواهی زودتر به دریای رحمت امام رئوف برسی و بغضت را بترکانی، اما انگار آسمان دلت بیشتر از آنکه تصور میکردی، ابری است و انگار ابر چشمانت بیشتر از آنکه تصور میکردی، هوای باران دارد؛ چون هنوز چند قدمی از ورودی بازرسی حرم را در اذحام جمعیت نگذراندهای که بغضت میترکد و ...
میخواهی به امام بگویی، آقاجان دلم خیلی گرفته، اما انگار نوایی از درون به تو میگوید، اگر چشم تو گریان است، دل امام خون است از مصیبت کربلا... پس با دلی غمگین دست بر سینه میگذاری و پس از سلام، عرض تسلیت میکنی.
هر چند خیلی کُند، اما سرانجام قدم در صحن انقلاب میگذاری. شاهد شور و شعور حسینی میشوی و در دریای دلدادگی عاشقان حسین، خود را کوچک مییابی، اما از اینکه خدا بر تو منت نهاده و عاشق اهلبیت(ع) شدهای، بر خود میبالی.
... همراه با موج جمعیت به پنجره فولاد میرسی. انگار به ساحل آرامش رسیدهای و حالا دیگر آرامتر شدهای. نسیم برآمده از پرچمهایی که عزاداران حسینی میگردانند، صورتت را نوازش میدهد و تو با همه اندوه دل و دیدهات، بیش از هر زمان دیگری خود را در «بهشت خدا بر زمین» حس میکنی و فقط زیر لب زمزمه میکنی «السلام علیک یا علیبن موسی الرضا ...»
ایران اسلامی سراسر داغدار نینوا شد
امسال نیز همچون سالهای گذشته ایران اسلامی در سوگ ثارا...، یکپارچه عزادار بود و همه شهرها و روستاهای کشور ماتمزده از داغ نینوا، سیاهپوش شدند. مشهدالرضا، قم، شیراز، تبریز، زنجان، تهران و ... همه و همه در شب و روز شهادت سرور و سالار شهیدان در قالب دستهها و هیأتهای عزاداری، به سوگواری اباعبدا...الحسین(ع) و یاران با وفایش پرداختند و در غم شهادت فرزند پیامبر(ص) بر سر و سینه زدند. اما در این میان مشهد که پایتخت معنوی ایران اسلامی است، شور و حالی دیگر داشت. به صورت اجمال به مراسم سوگواری تاسوعا و عاشورای حسینی امسال حرم مطهر رضوی میپردازیم و به بیان گوشهای از این شور و حال وصفناشدنی اشاره میشود.
مدح «سردارِ وفا» در مراسم «در سایهسارِ وفا»
همزمان با شب تاسوعاي حسيني، مراسمي با عنوان «در سايهسار وفا» در رثای علمدار و فرمانده با وفای کاروان کربلا، حضرت ابوالفضل العباس(ع) در رواق امام خمینی (قدسسره) حرم مطهر با حضور عزاداران و زائران رضوی برگزار شد.
در این مراسم پر فیض حجتالاسلام والمسلمین محمدباقر فرزانه، امام جمعه موقت مشهد در رثای شخصیت والای حضرت ابوالفضلالعباس(ع) به ایراد سخنرانی پرداخت.
طلوع غمبار تاسوعا در حرم دوست
مراسم حزنانگیز تاسوعای حسینی بارگاه منور رضوی،پس از اقامه نماز جماعت صبح و از ساعات اولیه طلوع آفتاب، با قرائت دعای ندبه و اجرای مرثیهسرایی و مداحی در رواق امام خمینی (قدسسره) آغاز شد. در این مراسم پرشکوه حجتالاسلام والمسلمین حلواییان، استاد حوزه و دانشگاه درباره قیام اباعبدا... الحسین(ع) و یاران باوفایش بویژه برادر گرانقدرشان حضرت عباس(ع)، سخنرانی کرد.
افزون بر این، حرم مطهر رضوی در روز تاسوعای حسینی شاهد اجرای نوحهخوانی و سینهزنی پر شورهیأتهای مذهبی مختلف از سراسر کشور بود.
این هیأتهای عزاداری با پرچمها و نمادهای عزا، از تمامی خیابانهای منتهی به حرم مطهر به سمت کانون دلدادگی پایتخت معنوی ایران اسلامی در حرکت بودند و با اجرای نواهای محزون و سینهزنی و زنجیرزنی، ضمن ابراز ارادت به خاندان عصمت و طهارت(ع) ، تسلیت و تعزیت خود را به ساحت قدسی امام علیبن موسیالرضا(ع) اظهار داشتند.
نور و شور؛ میهمان شب عاشورای حرم رضوی
اجرای «آیین خطبهخوانی شب عاشورا» در بارگاه قدسی امام رضا(ع)، این قطعهبهشت خدا بر زمین را، سراسر نور، شور و شعور کرده بود. این آیین باشکوه با حضور آیتا... واعظ طبسی تولیت آستان قدس رضوی، و مهندس مهدی عزیزیان قائم مقام تولیت آستان قدس رضوی در صحن انقلاب اسلامی حرم مطهر رضوی برگزار شد. در این مراسم که با سخنرانی و ذکر مصیبت شروع شد، خادمان دور تا دور صحن انقلاب اسلامی با شمعهایی که در سیاهپوش شب، سوسوی طلایی خود را تقدیم ماه منیر این شب عظما مینمودند، با نظم و خضوعی خاص ایستاده بودند.
در آیین خطبهخوانی شب عاشورای حرم مطهر رضوی، حجتالاسلام والمسلمین دکتر عبدخدایی در جايگاه مخصوص، مقابل پنجره فولاد سخنرانی کرد.
تبیین قیام عاشورا برای زائران غیرایرانی
یکی از مراسم باشکوهی که چند سالی است در حرم مطهر در روز عاشورا اجرا میشود و امسال نیز برای ششمین سال پیاپی برپا شد، مقتلخوانی به زبان عربی، ویژه زائران عربزبان بود که در صبح روز عاشورا، در رواق تازه تأسیس دارالمرحمه حرم منور رضوی برگزار شد. این مراسم که پس از قرائت زیارت عاشورا و سخنرانی حجتالاسلام سیبویه با موضوع مدرسه نمونه و جاویدان عاشورا اجرا شد، در حضور جمع زیادی از عربزبانان حرم مطهر برگزار و با استقبال چشمگیر آنها مواجه شد. همچنین صبح روز عاشورا حجت الاسلام قربانیار، فلسفه توحید در عاشورا را به زبان انگلیسی در رواق غدیر حرم مطهر رضوی برای زائران انگلیسیزبان تشریح کرد.
در مراسم دیگری نیز که برای سایر زائران غیرایرانی برگزار شد، استاد جابر علی انصاری پس از نماز مغرب و عشا و قرائت زیارت عاشورا، برای زائران اردوزبان، شعایر نهضت حسینی را به زبان اردو تبیین کرد.
عاشقان اباعبدا... (ع)
از دیگر مراسم باشکوهی که حرم مطهر رضوی شاهد برگزاری آن بود، اجتماع عظیم تاسوعا و عاشورای حسینی بود. این اجتماع عظیم در روز تاسوعای حسینی با حضور عاشقان و دلدادگان اباعبدا... الحسین(ع) و برادر با وفایش حضرت عباسبن علی(ع) از حدود ساعت 30/9 تا پیش از اذان ظهر در صحن انقلاب اسلامی حرم مطهر رضوی برگزار شد.
همچنین این اجتماع عظیم در روز عاشورا تا پیش از برگزاری نماز ظهر عاشورا، با حضور هیأتهای مذهبی و عزاداری در بارگاه منور امام رضا(ع) برگزار شد و با اقامه نماز ظهر و عصر در صحن جامع رضوی ادامه یافت. در این مراسم نیز همچون سایر مراسم سوگواری سید و سالار شهیدان، مداحان و ذاکران اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به نوحهسرایی و سینه زنی پرداختند.
جلوه شور و شعور در نماز ظهر عزا
مشهدالرضا امسال نیز همچون سالهای گذشته در ظهر روز عزا یکپارچه وضو ساخت و رو به سوی معبود نماز گزارد. این را میشد از همت مردم و مسؤولان در برپایی نماز ظهر عزا فهمید. همان زمانی که عزاداران با شنیدن نوای روحبخش اذان، علم و کتل را به کناری نهادند و به پیروی از مولای شهیدان، صف به صف در ظهر تاسوعا و عاشورا نماز عشق اقامه کردند.
یادبود شهدای عاشورای حرم رضوی
همچنین در شب عاشورا، مراسم بزرگداشت یاد و خاطره شهدای عاشورای حرم مطهر رضوی با حضور زائران و مجاوران امام رضا (ع) در رواق امام خمینی (قدسسره) برگزار شد. در این مراسم که با مرثیهسرایی ذاکران اهلبیت (ع) همراه بود، حجتالاسلام والمسلمين جمالی به سخنرانی در خصوص ابعاد جنایت تروریستی عاشورای 1415 حرم مطهر و فضیلت شهدای این حادثه غمبار پرداخت.
ایران یکپارچه عزادار امام حسین(ع)
روز تاسوعا و عاشورا همچنین در سراسر شهرها و روستاهای کشور، مراسم عزاداری و سوگواری سالار شهیدان برگزار شد. خیابانهای قم در روزهای تاسوعا و عاشورا، شاهد دستهها و هیأتهای عزاداری بود که از اطراف و اکناف این شهر به سمت حرم مطهر حضرت معصومه(س) حرکت میکردند تا به آن بانوی مکرمه، اظهار ارادت و تسلیت کنند.
کوی و برزنهای تهران نیز در این دو روز، یکپارچه عزادار بود و هیأتهای مختلف عزادار در خیابانهای پایتخت، چهرهشهر و دلهای مشتاقان را دگرگون و داغدار کرده بود.
زنجان اما در ظهر تاسوعا و عاشورا، معنویتی دیگرگونه داشت و اجتماع عظیم حسینیان زنجان که از حسینیه اعظم زنجان به سمت مرکز شهر در حرکت بودند، حال و هوایی خاص و حماسی به شهر داده بود. امکان نداشت در این مراسم نباشی و اشک از دیدگانت ناخودآگاه سرازیر نشود و آه از نهادت برون نیاید. سایر شهرهای ایران نیز همه و همه در این ایام عزادار حسین(ع) و یاران باوفایش بودند و مردم با بصیرت جای جای میهن اسلامی، با برپایی مجالس مختلف عزاداری، ارادت و عشق خود را به امام شهیدان ابراز داشتند.