ميكروفن مجمع عمومي روز گذشته از ساعت 9 صبح به وقت امريكا روشن شد و رييس مجمع، موگنز ليته‌كفت، بعد از سخنراني دبيركل سازمان ملل و خودش، ميكروفن را يكي پس از ديگري به روساي كشورهاي جهان پاس مي‌كرد تا ديدگاه‌هاي خود را درباره بحران‌هاي جهاني، اولويت‌هاي جهاني و راه‌هاي مقابله با آن مطرح كنند.
باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا كه سومين سخنران هفتادمين نشست مجمع عمومي سازمان ملل بود؛ سخنان خود را با تقدير از موسسان اين نهاد، ضرورت وجود آن و دستاوردهاي سازمان ملل در 70 سال گذشته آغاز كرد. باراك اوباما گفت كه آنچه از خاكستر جهان بعد از جنگ جهاني دوم بيرون آمد، ايده‌آل موسسان سازمان بود، هر چند در اين سال‌ها خيلي اوقات جهان به آن پايبند نبود و جنگ‌هاي زيادي شكل گرفت، اما امريكا تلاش كرد كه جهان به سمت جنگ جهاني سوم نرود.
رييس‌جمهور ايالات متحده در عين حال تصريح كرد كه اين نظم جهاني است كه موجب پيشرفت انسان‌ها شده، اقتصاد كشورها را بهبود بخشيده و ميلياردها نفر را نجات داده است. اين نظم موجب شكل‌گيري دموكراسي‌هاي جديد و افزايش آزادي‌ها شده است و وظيفه ما است كه از آن محافظت كنيم. اين پيشرفت واقعي است.
باراك اوباما در ادامه تاكيد كرد كه امواج خطرناكي هستند كه ممكن است ما را به گذشته تاريك بازگردانند. شبكه‌هاي بي‌رحم ترور، تكنولوژي‌هايي كه بايد به انسان‌ها كمك كنند مورد بهره‌برداري افراد خطرناك قرار مي‌دهند. او اين سوال را مطرح كرد كه ما بايد چگونه با اين تهديد‌ها مقابله كنيم؟
رييس‌جمهوري امريكا همچنين گفت كه بسياري از قدرت‌هاي بزرگ خلاف اصول بين‌الملل عمل مي‌كنند. آنها استدلال مي‌كنند كه براي برقراري نظم در جهان بايد به شرايط قبل از تشكيل سازمان ملل بازگشت و با اعمال قدرت و زور نظم را برقرار كرد و مانع هرج و مرج شد. آنها مي‌گويند اين تنها راه مبارزه با ترور است و بايد از افرادي چون بشار اسد حمايت كرد.
باراك اوباما در همين حال با اشاره به مقابله برخي كشورهاي اروپايي با موج پناهجويان، تاكيد كرد كه اين افراط در جاهاي ديگر كه دموكراسي وجود دارد، نيز وجود دارد. رييس‌جمهور امريكا همچنين افزود كه ايالات متحده نيز از اين افراط مصون نبوده است. با بازگشت سربازان امريكا از عراق و افغانستان، هنوز عده‌اي ايده اعمال قدرت و زور را تاييد مي‌كنند. آنها دشمنان سنتي را مطرح مي‌كنند و اصرار دارند بايد در برابر چين رو به رشد، روسيه و ايران انقلابي ايستاد. اوباما گفت: به عنوان رييس‌جمهور ايالات متحده من درباره اين افراط‌ها نگران هستم. اوباما گفت: ما نمي‌توانيم به عقب برگرديم. ما در دنياي به هم پيوسته زندگي مي‌كنيم و هر كدام از ما در اين دنيا در برابر موفقيت هم سهم داريم. او تاكيد كرد: هيچ كشوري به‌تنهايي نمي‌تواند در برابر ترور، گرمايش زمين، بحران اقتصادي مصون بماند. اگر ما نتوانيم با هم به طور كارآمدتر همكاري كنيم، همگي هزينه مي‌پردازيم. اوباما تاكيد كرد كه اگر لازم باشد، وي در به‌كارگيري از قوي‌ترين ارتش در جهان براي حفاظت از كشورش يا هم‌پيمانان امريكا ترديد نخواهد كرد. در مقابل وي تصريح كرد كه نمي‌توان درگيري‌ها را با متوسل شدن به قدرت و خشونت حل كرد. اوباما خاطرنشان كرد كه امريكا به تنهايي نمي‌تواند مشكلات جهان را حل كند. رييس‌جمهور ايالات متحده گفت: صرف تريليون‌ها دلار در عراق نتوانست براي عراق صلح و ثبات به ارمغان بياورد، تنها همكاري و اقدامات هماهنگ كشورهاست كه مي‌تواند اهداف سازمان ملل را متحقق كند. باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا در ادامه گفت: در دنياي امروز قدرت بر اساس ميزان اراضي تعيين نمي‌شود. قدرت ملت‌ها بر اساس موفقيت و نوآوري است. اين هم به حقوق فردي و امنيت فردي وابسته است كه به شهروندان داده مي‌شود. رييس‌جمهور امريكا خاطرنشان كرد: تاريخ نشان داده كه ديكتاتوري‌ها موقتي هستند. ما موقعي به امنيت مي‌رسيم كه به دنبال اصول و قوانين بين‌المللي براي همكاري باشيم نه جنگ. وي همچنين گفت كه در دنياي امروز از بيم‌ها و اميدهاي مردم براي مقاصد افراط‌گرانه استفاده مي‌شود و اين لفاظي‌ها خطرناك هستند. رييس‌جمهور امريكا در ادامه به موضوع كريمه و اقدامات روسيه اشاره كرد و گفت: امريكا در اوكراين منافع مهم و فراواني ندارد، اما «نمي‌تواند دست روي دست بگذارد» و ببيند كه تماميت ارضي يك كشور در خطر است. او معتقد است كه اگر روسيه با جامعه بين‌الملل به گفت‌وگو نشسته بود و به پاي ميز مذاكره رفته بود، هم منافع اوكراين تامين شده بود و هم منافع روسيه. او در عين حال تاكيد كرد: امريكا قصد منزوي كردن روسيه را ندارد. اوباما همچنين در خصوص تحريم‌هاي امريكا عليه روسيه گفت: هدف ما از اعمال تحريم عليه روسيه بازگشت به دوران جنگ سرد نيست. ما خواهان روسيه قدرتمندي هستيم كه با ما همكاري كند. رييس‌جمهور امريكا در ادامه گريزي به جنوب چين زد و گفت: ما در جنوب چين داوري نمي‌كنيم. ما تلاش مي‌كنيم كه از آزادي تجارت در اين منطقه حمايت كنيم و خواستار تلاش‌هاي روسيه و چين در اين راستا هستيم.
وي تاكيد كرد: با اين حال من تاييد مي‌كنم كه هميشه نتيجه ديپلماسي نمي‌تواند مطلوب باشد. اما وي از عملكرد خود در برابر كوبا دفاع كرد و گفت: نيم قرن سياست امريكا در برابر كوبا به بن‌بست رسيده بود و ما اين سياست را تغيير داديم. اوباما گفت: ما همچنان اختلاف داريم اما تلاش مي‌كنيم از طريق سياسي در كوبا تغيير ايجاد كنيم. اما تغيير يك‌شبه ايجاد نخواهد شد. وي در خصوص كوبا نيز با تاكيد بر اينكه تحريم‌ها عليه كوبا نبايد بيش از اين ادامه يابد، گفت: كوبا در صورتي موفق خواهد بود كه با كشورهاي ديگر همكاري كند.
رييس‌جمهور امريكا در خصوص سوريه با تاكيد بر اينكه قدرت نظامي براي حل بحران سوريه كافي نيست، گفت: جواب‌هاي آساني براي مساله سوريه وجود ندارد. پس از اين همه خونريزي و كشتار و آواره شدن مردم در سوريه، نمي‌توان انتظار داشت كه به وضعيت گذشته بازگرديم و بشار اسد بر مسند قدرت بماند. او با اشاره به تاريخچه جنگ داخلي سوريه گفت كه بشار اسد بود كه صداي اعتراض مردم خود را نشنيد. رييس‌جمهور امريكا گفت: بحران سوريه يك بحث داخلي نيست. اين يك درد و رنج جهاني است. اين حمله به انسانيت است. او خواستار كمك ايران و روسيه براي حل بحران سوريه شد و گفت كه دوران گذار در سوريه مي‌تواند از بشار اسد به يك رهبر جديد برسد. اوباما همچنين تاكيد كرد: داعش از هرج و مرج در سوريه و عراق استفاده مي‌كند. اين گروه به اين هرج و مرج نياز دارد. اما وظيفه مسلمانان است كه با اين قرائت آخرزماني مقابله كند و آن را رد كند. البته وظيفه غيرمسلمانان اين است كه آن را مترادف با اسلام ندانند. رييس‌جمهور امريكا گفت: ما با داعش كنار نمي‌آييم و همان‌گونه كه القاعده را 10 سال مورد تعقيب قرار داديم، با اين گروه مقابله مي‌كنيم و اجازه نمي‌دهيم پناهگاهي براي خود داشته باشد.
باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا در ادامه نيز با تقدير از دموكراسي در ايالات متحده، گفت با اين حال دموكراسي در اين كشور نيز كامل نيست. اما اين دموكراسي يعني تلاش مستمر براي دادن حق به مردم، موجب شده است كه امريكا قدرتمندترين كشور جهان باشد. وي در انتها به تقدير از كاپيتاليسم و سرمايه‌داري پرداخت و گفت: كاپيتاليسم بزرگ‌ترين ايجاد‌كننده فرصت است.
توافق به ايران اجازه مي‌دهد انرژي صلح‌آميز هسته‌اي داشته باشد
باراك اوباما، رييس‌جمهور امريكا در بخشي از سخنان خود به شكل برجسته گفت: اكنون به عنوان «مثالي روشن» به اولين سال رياست‌جمهوري خود اشاره مي‌كنم. وي گفت زماني كه من رييس‌جمهور شدم، بسياري درباره شكست منع اشاعه سلاح‌هاي كشتار جمعي نگران بودند. اما ما با «دو سال همكاري» با كشورهاي عضو گروه 1+5 با ايران به پاي ميز مذاكره رفتيم و سرانجام توانستيم به توافق جامع برسيم. رييس‌جمهور امريكا تصريح كرد: اين توافق هم نگراني‌هاي جهاني را برطرف مي‌كند و هم به ايران اجازه مي‌دهد كه از انرژي صلح‌آميز برخوردار شود و خود را از تحريم‌ها رها كند. او در بخشي ديگر از سخنان خود درباره ايران تاكيد كرد: ايران مي‌تواند نقش خود در خاورميانه را از راه ديگري دنبال كند.
پاسخ پوتين به انتقادهاي امريكا
ولاديمير پوتين، رييس‌جمهوري روسيه؛ سخنراني خود در سازمان ملل را به پاسخ به سخنان باراك اوباما، رييس‌جمهوري امريكا اختصاص داد. وي در سخنان خود از سياست غرب و امريكا در خاورميانه به‌شدت انتقاد كرد و آن را غيرمسوولانه و توام با دورويي خواند. رسانه‌ها گزارش دادند پوتين در اين سخنان تلويحا از اينكه امريكا پس از پايان جنگ سرد خود را آقاي دنيا تصور مي‌كند، انتقاد كرد.
ولاديمير پوتين در نطق خود در سازمان ملل از صادرات «انقلاب‌هاي به‌اصطلاح دموكراتيك» انتقاد كرده و گفت كه اين روند در كشورها فقط خشونت و فقر و مصيبت اجتماعي بار آورده است. رييس‌جمهور روسيه از خطري كه داعش براي كشورهاي منطقه خاورميانه، كشورهاي اروپايي و روسيه ايجاد مي‌كنند، ابراز نگراني كرد. او تاكيد كرد كه اعضاي داعش اسلام را تحريف كرده و با نام اين دين به اقدامات خلاف آن دست مي‌زنند. پوتين گفت كه براي ايجاد هماهنگي بين‌المللي براي مقابله با داعش تلاش خواهد كرد. پوتين خواهان حمايت بين‌المللي از دولت سوريه براي مبارزه با گروه تروريستي داعش و همچنين صدور قطعنامه‌اي در سازمان ملل با هدف هماهنگي تلاش‌ها براي مبارزه با اين گروه شد. رييس‌جمهوري روسيه تاكيد كرد: عدم هماهنگي با دولت سوريه در مبارزه با تروريسم اشتباه است. گروه‌هاي موسوم به مخالفان ميانه‌رو سوري در كنار داعش در حال جنگ با دولت سوريه هستند. ولاديمير پوتين از اينكه تحريم‌هاي اقتصادي يكجانبه و چند جانبه به يك عمل عادي تبديل شده است انتقاد كرد و گفت كه غرب تلاش مي‌كند اراده خود را از طريق فشار اقتصادي به ديگران تحميل كند. وي همچنين از گسترش ناتو به شرق انتقاد كرد. رييس‌جمهوري روسيه همچنين وعده داد كه روسيه به‌زودي نشستي در سطح وزراي خارجه برگزار خواهد كرد تا در آن تهديدهاي موجود در خاورميانه بررسي و ارزيابي شود. ولاديمير پوتين در نخستين سخنراني خود در مجمع عمومي سازمان ملل متحد بر خطرناك بودن تلاش‌ها با هدف تضعيف اين سازمان تاكيد كرد و در عين حال گفت: قدرت سازمان ملل در اين است كه بتواند ديدگاه‌هاي متفاوت را در نظر بگيرد اما سازمان ملل كارايي لازم را ندارد.
يك ميليارد كمك به سازمان ملل
شي جين پينگ، رييس‌جمهور چين در مجمع عمومي سازمان ملل متحد گفت قانون جنگل، سرنوشت ضعفا را در دستان قدرتمندان قرار مي‌دهد و اين رويكرد نبايد در روابط ميان كشورها حاكم باشد. وي همچنين افزود به مدت 10 سال مبلغ يك ميليارد دلار در سال به صندوقي براي حمايت از اقدامات سازمان ملل براي توسعه صلح و ثبات در جهان اختصاص مي‌دهد.
توافق اميدبخش
ديلما روسف، رييس‌جمهور برزيل در سخنراني خود ضمن استقبال از توافق هسته‌اي ايران، گفت كه اين توافق اميد صلح را به خاورميانه مي‌آورد.
∎