حامد نجفی مهر: 2 حادثه فاجعه‌بار مسجدالحرام و منا ضمن افزایش بی‌اعتمادی مسلمانان به مدیریت حج، تبعات اجتماعی فراوانی برای دولت آل‌سعود نیز به همراه داشته است. سوءمدیریت و بی‌کفایتی سعودی‌ها که بیش از 2 هزار مسلمان را در منا قربانی کرد، کوس رسوایی این رژیم را در جامعه بین‌المللی به صدا درآورده است. این در حالی است که ضعف توان مدیریتی و امنیتی سعودی‌ها در اداره مناسک حج، عید قربان را به قربانگاه 136زائر ایرانی تبدیل کرد و تعداد زیادی را هم به بیمارستان‌ها فرستاد. اگر وقوع توفان و بلایای طبیعی بهانه‌ای شد تا رژیم آل‌سعود از پذیرفتن مسؤولیت سقوط مرگبار جرثقیل در مسجدالحرام شانه خالی کند، این بار ریخته شدن خون بیش از 2 هزار مسلمان در منا مهر تاییدی شد بر بی‌کفایتی آل‌سعود برای خدمتگزاری به زائران حرم امن الهی. ناتوانی دولت عربستان در تامین امنیت زائران به عنوان اولین شرط میزبانی، بی‌اعتمادی مردم عربستان به دولت، تبدیل فرصت حج به تهدید و صرف منابع مسلمان علیه آنها از مهم‌ترین تبعات اجتماعی فاجعه منا است که بهارستان‌نشینان در گفت‌وگو با «وطن امروز» بر آن تاکید کردند و خواستار تغییر شیوه دیکتاتوری مدیریت حج و ایجاد رویه مشورتی با مشارکت دیگر کشورهای مسلمان در اداره مناسک حج شدند.
انحصارطلبی آل‌سعود بلای جان مسلمانان
یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که پس از وقوع حادثه دوم برای حجاج درباره نحوه مدیریت عربستان برای همگان آشکار شد، انحصارطلبی این دولت در اداره حرمین‌شریفین است. به گفته عوض حیدر‌پور، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، این حادثه نه‌تنها گواهی بر بی‌کفایتی آل‌سعود در تامین امنیت زائران است بلکه شیوه خدمات‌رسانی و ممانعت از دخالت نیروهای امدادی دیگر کشورها پس از وقوع حوادث گوناگون نشان‌دهنده این است که این رژیم مدیریت دیکتاتوری را در دستور کار دارد. حیدر‌پور در گفت‌وگو با «وطن امروز» یادآور شد: مکه پذیرای گروه‌های گوناگون مسلمانان از گوشه و کنار دنیاست که مدیریت کلان این برنامه نیازمند مشارکت و همفکری همه مسلمانان است. انجام ایمن این مراسم نیاز به دقت نظر و برنامه‌ریزی‌های سنواتی دارد که در اولویت عربستان نیست. این عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس یادآور شد: اگر عربستان ادعای خدمت به زائران را دارد باید زمینه مشارکت دیگر کشورها را فراهم آورد و با فراخوان از ظرفیت‌های دیگران استفاده کند. به باور حیدرپور، مشارکت جمعی و واگذاری مدیریت حج به سازمان کنفرانس اسلامی از جمله انتظاراتی است که باید عربستان به آن جامه عمل بپوشاند و برای عذرخواهی از کشورهای مسلمان مدیریت حج را واگذار کند.
رسوایی عربستان در جامعه بین‌الملل
نکته دیگری که درباره وقایع عربستان مطرح می‌شود تخریب وجهه عربستان و بی‌اعتمادی مردم این کشور به دولت است. این موضوعی است که ضرغام صادقی، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس بر آن تاکید دارد. وی در این‌باره بیان داشت: حادثه دوم در عربستان بی‌کفایتی این رژیم را که برای مسلمانان ثابت شده بود برای جهانیان بازگو کرد. اکنون مردم عربستان نیز از حکومت ناامید هستند چرا که آنها توان اداره یک مراسم را که همه‌ساله در این کشور برگزار می‌شود ندارد. صادقی با اشاره به این نکته که تامین امنیت اولین شرط میزبانی است، اظهارداشت: وقوع 2 حادثه مرگبار طی
2 هفته اوج بی‌برنامگی و بی‌لیاقتی رژیم آل‌سعود را برای پذیرایی از حجاج نشان داد و کوچک‌ترین تبعات اجتماعی آن برای دولت عربستان صلب اعتماد مردم از دولت است. به باور وی، تنها مدیریت شورایی و گروهی برای اداره مراسم میلیونی حج می‌تواند راهگشا باشد، چرا که میهمانان سرزمین وحی از آداب و رسوم خاص خود تبعیت می‌کنند و از گوشه و کنار دنیا به این محل عازم می‌شوند، بنابراین باید برای مدیریت آنها از همه گروه‌ها نماینده وجود داشته باشد.
صرف منابع در جهت خیانت به مسلمانان
جالب اینجاست که عربستان سعودی یکی از ثروتمند‌ترین کشورهای مسلمان است که هم از نظر ذخایر نفت و گاز و هم از منظر توریسم زیارتی دارای درآمد‌های چشمگیر است اما متاسفانه این منابع به جای خدمت به مسلمانان در مسیرهای دیگر هزینه می‌شود. تامین نیاز مالی گروه‌های تروریستی و حمایت از جنگ‌افروزی‌ها یکی از روش‌های غلطی است که این رژیم در پیش گرفته است. رضا صابری، عضو کمیسیون آموزش مجلس با بین این مطلب به «وطن امروز» اظهار داشت: حادثه مسجدالحرام و قربانی شدن حجاج در عیدقربان نشان داد حکومت آل‌سعود وظایف خود را در قبال مسلمانان انجام نمی‌دهد و این شیوه مدیریت و خونریزی‌ها به طور حتم از سوی مسلمانان بی‌پاسخ نخواهد ماند. وی با اشاره به ضرورت واگذاری مدیریت حج به سازمان کنفرانس اسلامی و اداره شورایی آن خاطرنشان کرد: برنامه‌ریزی نداشتن برای یک مراسم که سال‌های سال است برگزار می‌شود بی‌توجهی به اهمیت این مراسم بوده و به نوعی قصور تلقی می‌شود.  
فرصتی که عربستان به تهدید تبدیل کرد
از دیگر موضوعاتی که نمایندگان درباره تبعات اجتماعی حوادث اخیر عربستان بر آن تاکید کردند از بین بردن بزرگ‌ترین فرصت گردهمایی مسلمانان به تهدید است. آن‌طور که حجت‌الاسلام نصرالله پژمان‌فر، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در گفت‌وگو با «وطن امروز» اذعان داشته است بزرگ‌ترین اجتماع مسلمانان در عربستان اتفاق می‌افتد که سوءمدیریت آل‌سعود این موضوع را مستمسک غرب برای تاخت و تاز به جامعه اسلامی کرده است. به گفته پژمان‌فر، کشورهای اروپایی و غیرمسلمان جان باختن بیش از 2 هزار نفر را در جریان بی‌کفایتی عربستان به بهانه‌ای برای هجمه به مسلمانان تبدیل کرده و با کاریکاتور و عکس ارزش جامعه اسلامی را مورد حمله قرار داده‌اند. وی خاطرنشان کرد: عربستان نه‌تنها باید پاسخگوی خون جان باختگان باشد بلکه باید دربرابر نشر مطالب توهین‌آمیز و هتک آبروی مسلمانان در جامعه بین‌المللی هم جوابگو باشد.