به گزارش خبرنگار شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ همایش بینالمللی «حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتاللهالعظمی خامنهای (مدظلهالعالی)» صبح روز (چهارشنبه ۱۲ آذر ۱۴۰۴) با حضور مسعود پزشکیان رئیس جمهور در مرکز همایشهای بینالمللی صدا و سیما برگزار شد.
رونمایی از ۱۴ کتاب
در این همایش از ۱۴ کتاب رونمایی شد. این رونمایی توسط مسعود پزشکیان رئیسجمهور، آیتالله مدرسییزدی، آیتالله اعرافی و آیتالله حسینیخراسانی اعضای فقهای شورای نگهبان و عباسعلی کدخدایی رئیس این همایش و عضو حقوقدان شورای نگهبان صورت گرفت.
تجلیل از خانواده شهید طهرانچی
در این همایش همچنین از خانواده شهید طهرانچی تجلیل شد.
شهید محمدمهدی طهرانچی که در نخستین دقایق جنگ ۱۲ روزه و بر اثر حملات رژیم صهیونیستی به شهادت رسید، عضو شورای سیاستگذاری این همایش بینالمللی بود.
لوح سپاس را دکتر محمدرضا طهرانچی فرزند این شهید دانشمند هستهای از آیتالله مدرسی یزدی، آیتالله اعرافی، آیتالله حسینی خراسانی و دکتر کدخدایی از اعضای فقها و حقوقدان شورای نگهبان دریافت کرد.
بیشتر بخوانید:
حجتالاسلام خسروپناه: حق و آزادی در منظومه فکری رهبر انقلاب تابع حقیقت و تکلیف است
آیتالله عباس کعبی: حقوق ملت و آزادیهای مشروع باید در چارچوب تمدن نوین اسلامی فهمیده شود
در ادامه این همایش آیتالله عباس کعبی، عضو مجلس خبرگان رهبری، اظهار داشت: با نگاهی به حقوق ملت و آزادیهای مشروع، میتوان دو رویکرد داشت؛ یکی نگاه فردی و دیگری نگاه تمدنی و اسلامی. وی با اشاره به منظومه فکری اسلامی و قانون اساسی، توضیح داد که نقطه تکامل حقوق و آزادیها در اسلام، ابتدا حقالله، سپس حقالناس عمومی و در نهایت حقالناس فردی است. حقالله و حقالناس عمومی مقدم بر حقوق فردیاند، زیرا تامین مصالح نوعی و پیشگیری از مفاسد جمعی، زمینه تحقق حقوق فردی را نیز فراهم میکند.
وی ادامه داد: نگاه کلان به این منظومه سهضلعی را میتوان «تمدن» نامید که سه رکن اصلی دارد: نخست، نظریه تمدنی مبتنی بر اجتهاد امام و دعوت مهدوی؛ دوم، پیشرفت علمی و فناوریهای نوین با استفاده از ظرفیتهای انسانی؛ و سوم، برخورداری از قدرت بازدارنده امنیتی، دفاعی و نظامی که حق مقاومت نامیده میشود. ترکیب این سه رکن، ایران متمدن و مقتدر را شکل میدهد که در آن حقوق فردی و ملت تامین میشود.
آیتالله کعبی افزود: حقوق ملت و آزادیهای مشروع باید در نسبت با تمدن نوین اسلامی فهمیده شود؛ تمدنی که تلفیق علم و ایمان، عقلانیت و معنویت، عدالت، پیشرفت، استقلال و مردمسالاری اسلامی را محور قرار میدهد. حقوق ملت در این نگاه، در چهار سطح تعریف میشود:
1. حقوق انسانی: کرامت، استقلال، عزت، امنیت و رشد معنوی.
2. حقوق اجتماعی و اقتصادی: اشتغال، رفاه، پیشرفت، تامین اجتماعی و مبارزه با فساد و تبعیض.
3. حقوق سیاسی: حق تعیین سرنوشت، نظارت، مطالبهگری و نقد مسئولانه.
4. حقوق تمدنی: حق پیشرفت علمی، هویت تمدنی، حضور قدرتمند در جهان و مشارکت فعال در ساخت آینده کشور و امت اسلامی.
وی به سیاستهای کلی نظام و برنامه هفتم توسعه اشاره کرد و گفت: رشد اقتصادی هشت درصدی پیشبینی شده، اگر با بهرهوری و استفاده از ظرفیتهای ملت ایران همراه شود، تحقق حداقل حقوق اقتصادی مردم مانند اشتغال پایدار، کنترل تورم، بازار آموزش و پرورش، رفاه اجتماعی و عدالت را تضمین میکند.
آیتالله کعبی تأکید کرد: سازوکار تضمین حقوق ملت مبتنی بر اصل ۱۱۰ قانون اساسی، سیاستهای کلی نظام، برنامه هفتم توسعه و فصل سوم قانون اساسی است. تنها نهادی که میتواند هماهنگی و استیفای حقوق ملت را به عهده گیرد، ولایت فقیه است. وی افزود: رشد بدون عدالت پایدار نیست و سیاست کلی پیشرفت باید عدالتمحور باشد.
وی با اشاره به رشد اقتصادی هشت درصدی، بیان کرد: تحقق این هدف، حقوق اقتصادی مردم از جمله حق کار، تامین اجتماعی، آموزش، مسکن و رفع فقر را تضمین میکند. همچنین اصلاح ساختارهای مالی، اداری و بانکی پیششرط احترام و تحقق حقوق ملت است.
آیتالله کعبی در پایان خاطرنشان کرد: توجه ویژه به منظومه فکری رهبری، سیاستهای کلان و سازوکارهای اجرایی، مسیر تحقق حقوق ملت و آزادیهای مشروع را هموار میکند و پیشرفت کشور را به شکل عدالتمحور و تمدنی تضمین مینماید.
آیتالله سعدی: اولین حق بنیادین مردم، تحقق اراده ملی در اداره جامعه است
آیتالله حسینعلی سعدی عضو مجلس خبرگان رهبری، نیز در این همایش با تشریح ابعاد مختلف اندیشه رهبری، سه مؤلفه اصلی در منظومه فکری ایشان را مورد تأکید قرار داد.
وی با اشاره به انسجام و جامعیت فکری رهبر انقلاب اظهار کرد: در میان اندیشمندان شرق و غرب، متفکرانی که دارای تفکر منظومهای و منسجم باشند کم هستند، اما مقام معظم رهبری از ویژگیهای بارز در این زمینه برخوردارند؛ چه در مبانی حکمی، چه در توصیفات و چه در مباحث فقهی و قانونی.
آیتالله سعدی «تفکر منظومهای» را نخستین مؤلفه اندیشه رهبری دانست و گفت: نگاه ایشان به جهان و انسان، با انسجام و قوامی کمنظیر در حوزههای مختلف علمی و فقهی همراه است.
وی «توسعه قلمرو اجتهاد» را دومین مؤلفه معرفی کرد و افزود: رهبر انقلاب اجتهاد را از سطح فردی به ساحت حکمرانی ارتقا دادهاند و این از ابتکارات مهم در تولید علم دینی است. هنگامی که ایشان حوزه علمیه را مسئول تولید نرمافزار حکمرانی دینی میدانند، این دقیقاً توسعه قلمرو اجتهاد است.
عضو مجلس خبرگان رهبری با تأکید بر اینکه صیانت از حقوق ملت پیش از هر چیز در عرصه نظریهپردازی شکل میگیرد، بیان کرد: اگر در حوزه علم نتوانیم از حقوق ملت دفاع کنیم، در عرصه اجرا نیز قادر به جلوگیری از تعدی نخواهیم بود.
آیتالله سعدی در ادامه، «فهم گفتمانی رهبر انقلاب از زمانه و تحولات جهانی» را سومین مؤلفه معرفی کرد و گفت: رهبر انقلاب گفتمان غالب تمدن معاصر غرب را با تمام پیچیدگیهایش تحلیل کرده و مواجههای علمی، دقیق و ظریف با آن ارائه کردهاند. از فیلسوفان سیاسی میخواهم دستاوردهای علمی ایشان، از جمله در بیانیه گام دوم انقلاب، را با دقت بیشتری بررسی کنند.
وی با اشاره به پیوند میان ولایت و حقوق ملت در نظریه مردمسالاری دینی تصریح کرد: اولین حق بنیادین مردم، تحقق اراده ملی در اداره جامعه است. صیانت رهبر انقلاب از صندوق رأی مردم، چه در جلوگیری از تأخیر انتخابات و چه در مقابله با هرگونه مصادره رأی مردم، از نقاط برجسته سیره حکمرانی ایشان است.
آیتالله سعدی با بیان اینکه «استقلال» در سطح ملی عین آزادی است، افزود: تاریخ باید ثبت کند که چگونه رهبر انقلاب در برابر فشارهای خارجی، از آزادی و استقلال و صندوق رأی ملت صیانت کرد.
وی در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به تناقضهای اندیشه لیبرالیستی در حوزه حقوق ملت گفت: فضای بینالمللی امروز آماده است که نارساییهای لیبرالدموکراسی در تأمین حقوق عامه آشکار شود.
سعدی همچنین در مقایسه مدیریت رهبران غربی با رویکرد رهبر انقلاب، اظهار داشت: در حالی که برخی نظریهپردازان غربی از دکترین جنگ با چشمانداز صلح سخن میگویند، رهبر انقلاب دکترین دفاع برای احقاق حقوق ملت را مطرح کردهاند.
آیتالله سعدی در پایان با اشاره به سالگرد تصویب قانون اساسی گفت: امروز با رهبری مواجهیم که سنگینترین سطح صیانت از حقوق عامه را هم در حوزه نظریهپردازی و هم در عرصه عمل محقق کرده است.
خیرالله پروین: قانون اساسی نشاندهنده تعادل بین حقوق شهروندان و مسئولیتهای نهادهای حکومتی است
در ادامه خیرالله پروین، استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و عضو حقوقدان شورای نگهبان، قانون اساسی را ستون فقرات نظام حقوقی و سیاسی کشور معرفی کرد و اظهار داشت: شناخت مفاد آن برای هر شهروند و مسئول یک ضرورت است و رعایت اصول قانون اساسی زمینهساز عدالت و ثبات اجتماعی و سیاسی است و بدون آن هیچ جامعهای نمیتواند مسیر توسعه و قانونمداری را پایدار طی کند.
وی با اشاره به نقش شورای نگهبان در قانون اساسی بیان کرد: این نهاد وظیفه دارد مصوبات نهادهای قانونگذار را با اصول قانون اساسی تطبیق دهد و از مغایرت آنها جلوگیری کند و تأکید کرد که این نظارت محدودکننده فعالیتها نیست و بلکه تضمینکننده انسجام قانونی و حمایت از حقوق شهروندان است و مشروعیت قوانین کشور را حفظ میکند.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه به اهمیت آموزش قانون اساسی برای مردم اشاره کرد و گفت: آشنایی با حقوق و تکالیف شهروندان باید از مدارس آغاز شود و رسانهها نیز نقش مؤثری در تبیین این حقوق و تکالیف داشته باشند و افزود که هرچه مردم با قانون اساسی آشنا باشند، جامعه پاسخگوتر و سالمتر خواهد بود و امکان مشارکت فعال در امور اجتماعی و سیاسی افزایش مییابد.
دکتر خیرالله پروین در خصوص نسل جوان بیان کرد: جوانان باید قانون اساسی را ابزار مشارکت و نه محدودیت ببینند و با مطالعه، نقد منصفانه و اطلاعرسانی به دیگران در حفظ و تقویت ارزشهای ملی و اجتماعی نقش مؤثری ایفا کنند و افزود که مشارکت نسل جوان پایه توسعه، پیشرفت و عدالت در کشور است.
وی با اشاره به تجربههای تاریخی و اهمیت قانون اساسی افزود: این سند همواره نشاندهنده تعادل بین حقوق شهروندان و مسئولیتهای نهادهای حکومتی بوده است و توجه به این تعادل پیششرط امنیت، ثبات و عدالت اجتماعی است و تأکید کرد که قانون اساسی نباید تنها متن حقوقی خشک باشد و بلکه باید به عنوان راهنمای عمل روزمره شهروندان و مسئولان دیده شود.
این عضو حقوقدان شورای نگهبان در بخش دیگری از سخنان خود بر نقش رسانهها و فضای عمومی در آموزش و تبیین قانون اساسی تأکید کرد و گفت: آگاهی عمومی جامعهای قانونمدار و مسئولیتپذیر میسازد و زمینهساز جلوگیری از تخطیها و سوءاستفادههای قانونی است و افزود که هرچه شهروندان با قانون آشنا باشند، مشارکت اجتماعی آنها عمیقتر و اثرگذارتر خواهد بود.
دکتر خیرالله پروین در پایان با یادآوری روز قانون اساسی خاطر نشان کرد: این روز فرصتی برای تأمل در اصولی است که کشور را پایدار و ملت را آزاد و مسئول میسازد و افزود که رعایت این اصول در همه عرصههای زندگی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی پایه توسعه و عدالت در کشور است و تأکید کرد که احترام به قانون اساسی و مشارکت فعال در جامعه نه تنها حقوق فردی هر شهروند را تضمین میکند و بلکه ضامن ثبات و پیشرفت ملی نیز خواهد بود.
بیشتر بخوانید:
طحان نظیف: رهبر معظم انقلاب و ولایت فقیه ضامن حقوق ملت و آزادیهای مشروع هستند
کدخدایی: رهبری بر ضرورت اندیشهورزی فعال در حوزه حقوق ملت تأکید دارند
تجلیل از برگزیدگان همایش
در پخش پایانی این همایش نیز آیین معرفی و تجلیل از مقالات برگزیده همایش بینالمللی حقوق ملت و آزادیهای مشروع در منظومه فکری حضرت آیتالله العظمی خامنهای برگزار شد.
مقالات برگزیده در چهار بخش مبانی تحلیلی و بنیادهای اندیشهای، ساز و کارها و دستاوردها، بین الملل و دانشجویی بود که از نویسندگان آنها تجلیل شد.
∎