شفاآنلاین »سلامت» در سال‌های اخیر بسیاری از مطب‌ها، کلینیک‌ها و حتی باشگاه‌ها و آرایشگاه‌ها مجهز به دستگاه‌های آنالیز بدن شده‌اند که علاوه بر وزن و درصد چربی، ادعا می‌کنند سلامت قلب، کبد، کلیه، کلسترول و قند خون را نیز بررسی دقیق می‌کنند. حتی ترازوها و ساعت‌های هوشمند امروز مجهز به سنسورهای پیشرفته‌ای هستند که ادعا دارند شاخص‌های سلامت فرد را به‌طور دقیق نشان می‌دهند. خیلی‌ها تصور می‌کنند این دستگاه‌ها می‌توانند جای آزمایش‌ها و چکاپ‌های پزشکی را بگیرند و دیگر به این آزمایش‌ها روی خوش نشان نمی‌دهند. اما آیا واقعا چنین چیزی ممکن است؟
خطر اصلی استفاده از دستگاه‌های آنالیز بدن
به گزارش شفاآنلاین دکتر ایرج خسرونیا، متخصص داخلی به همشهری می‌گوید: «این دستگاه‌ها بیشتر می‌توانند شاخص‌های تقریبی و اطلاعات پایه‌ای از بدن ارائه دهند و هرگز جای آزمایش‌های دقیق پزشکی را نمی‌گیرند. دستگاه‌های آنالیز بدن برای اندازه‌گیری وزن و درصد چربی تقریبا قابل اعتماد هستند اما برای سنجش سلامت داخلی مانند عملکرد کبد، کلیه یا وضعیت دقیق قلب، تنها تخمین‌هایی سطحی ارائه می‌کنند و نمی‌شود به آنها اعتماد کرد.»
خطر اصلی استفاده از این دستگاه‌ها زمانی است که کاربران صرفا به نتایج آنها تکیه کنند. اعتماد مطلق به داده‌های غیردقیق ممکن است باعث تشخیص اشتباه، عقب انداختن درمان یا اضطراب غیرضروری شود و حتی در بیماران با مشکلات قلبی، کلیوی یا مزمن، استفاده نادرست از این اطلاعات می‌تواند خطرناک باشد.
به‌گفته خسرونیا، این دستگاه‌ها در سنجش بیماری‌ها محدودیت دارند و نمی‌توانند بیماری‌های خاموش یا خطرناک را تشخیص دهند. مثلا فشار خون بالا، دیابت بدون علامت، چربی خون بالا یا بیماری قلبی بدون آزمایش و سنجش دقیق مشخص نمی‌شوند، بنابراین افراد با سابقه بیماری‌های قلبی، کلیوی، دیابت یا سایر بیماری‌های مزمن باید بیشتر مراقب باشند و به هیچ وجه تنها به نتایج این دستگاه‌ها تکیه نکنند. دکتر خسرونیا تأکید می‌کند: «دستگاه آنالیز بدن می‌تواند یک ابزار کمکی و آموزشی برای مطلع شدن از وضعیت عمومی بدن باشد و در برنامه‌های ورزشی یا تغذیه‌ای مکمل مفید واقع شود اما به هیچ وجه نمی‌تواند جای آزمایش‌ها و چکاپ‌های پزشکی یا مشاوره پزشک را بگیرد.»
ادعای این دستگاه‌ها کذب است
دکتر مریم مظاهریون، دکتری تغذیه و رژیم‌درمانی هم به همشهری می‌گوید: «ما 2 دستگاه آنالیز داریم؛ یکی از آنها دستگاه بادی آنالایزر است که برندهای مختلفی دارد و با آن می‌توان درصد حجم عضلات، آب بدن و چربی بدن را اندازه‌گیری و سن بیولوژیک و نمره سلامت فرد را محاسبه کرد. این دستگاه امکان بررسی توزیع چربی و ماهیچه در قسمت‌های مختلف بدن، تشخیص تقارن یا عدم‌تقارن آنها و اندازه‌گیری چربی احشایی را نیز فراهم می‌کند.»
وی ادامه می‌دهد: «دستگاه دیگر، کوانتوم آنالایزر است که ادعا می‌کند تمام مینرال‌ها، هورمون‌ها و موارد مشابه را اندازه‌گیری می‌کند که ادعایی نادرست است و حتی وزارت بهداشت به تازگی در بخشنامه‌ای رسمی اعلام کرده که استفاده از این دستگاه‌ها در مراکز تشخیصی و درمانی غیرقانونی و ممنوع است. نتایج این دستگاه‌ها اصلا قابل استناد نیست و نمی‌توان به جای آزمایش‌های پزشکی به آنها اعتماد کرد. شما الان دستگاه‌های لاغری و آنالیز بدن را در آرایشگاه‌ها هم می‌بینید اما این دستگاه‌ها ابزارهای کمک‌تشخیصی پزشکی هستند »