فرارو- پژوهش‌های نوین نشان می‌دهد که فراتر از توصیه‌های شناخته‌شده‌ای چون تغذیه سالم و ورزش منظم، برخی عادت‌های کمتر مورد توجه می‌توانند نقش مهمی در افزایش طول عمر و بهبود کیفیت سال‌های زندگی داشته باشند.
به گزارش فرارو به نقل از هاف پست، وقتی صحبت از افزایش طول عمر می‌شود، اغلب به عادت‌های شناخته‌شده‌ای مانند فعالیت بدنی، تغذیه سالم و کاهش استرس فکر می‌کنیم. اما متخصصان می‌گویند در کنار این اصول، رفتارهای ظریف‌تر و کمتر مطرح‌شده‌ای وجود دارد که تأثیر قابل‌توجهی بر سلامت بلندمدت دارند. هدف فقط طولانی‌تر زندگی کردن نیست؛ بلکه سالم و پرتوان ماندن در سال‌هایی است که به عمر اضافه می‌شود؛ همان تفاوت میان «طول عمر» و «سلامت‌عمر».
دکتر داگلاس واگان، مدیر مؤسسه طول عمر پوتوسناک در دانشگاه نورث‌وسترن، توضیح می‌دهد که سلامت‌عمر یعنی سال‌هایی از زندگی که فرد در وضعیت کارکردی مطلوب قرار دارد؛ سال‌هایی که کیفیت زندگی، توان جسمی و سلامت روان حفظ می‌شود. پژوهش‌ها نشان می‌دهد افزایش طول عمر بدون بهبود کیفیت آن می‌تواند فقط به افزایش سال‌های همراه با بیماری منجر شود. هدف دانشمندان امروز بیشتر «افزایش سلامت‌عمر» است تا صرفاً «افزایش طول زندگی».
ارین مارتینز، متخصص سالمندی، تأکید می‌کند که سلامت‌عمر نباید به‌عنوان «فقدان کامل بیماری» تعریف شود. او می‌گوید: «سلامت‌عمر یک طیف است، نه آزمون قبولی و مردودی». تغییرات جسمی بخشی از فرایند طبیعی زندگی است، اما آنچه مهم است توانایی ادامه فعالیت، حفظ انرژی و احساس معناست. در ادامه، هفت عادت کمتر شناخته‌شده که متخصصان طول عمر بر آن تأکید دارند را می‌خوانید:
۱. زندگی با هدف
به گفته مارتینز، داشتن یک «چرای روشن» در زندگی یکی از قدرتمندترین پیش‌بینی‌کننده‌های طول عمر است. ژاپنی‌ها به این مفهوم «ایکیگای» می‌گویند؛ یعنی دلیل بودن. هدف زندگی قرار نیست بزرگ و جهانی باشد؛ حتی رسیدگی به باغچه، مراقبت از حیوان خانگی، یا مشارکت در یک فعالیت کوچک اجتماعی می‌تواند احساس معنا و تعهد ایجاد کند. وجود یک هدف به افراد کمک می‌کند سالم‌تر بمانند، ارتباطات اجتماعی خود را حفظ کنند و در برابر فشارهای زندگی مقاوم‌تر باشند.
۲. حفظ ارتباطات اجتماعی
یکی از طولانی‌ترین پژوهش‌های جهان نشان می‌دهد کیفیت روابط انسانی مهم‌ترین عامل در سلامت و طول عمر است. اطرافیان ما بر تغذیه، سلامت روان و حتی میزان مرگ‌ومیر تأثیر می‌گذارند. روابط اجتماعی حمایتی همان‌قدر اثر حفاظتی دارند که برخی داروها. ارتباطات قوی سطح التهاب را کاهش می‌دهد، استرس را کم می‌کند و خطر مرگ را پایین می‌آورد.
۳. ارتباط با افراد در رده‌های سنی مختلف
روابط بین‌نسلی مانند دوستی با سالمندان یا تعامل با جوان‌ترها ذهن را فعال نگه می‌دارد، حس تعلق ایجاد می‌کند و حتی سلامت جسم و شناخت را تقویت می‌کند. مارتینز می‌گوید این نوع روابط یکی از بهترین سرمایه‌گذاری‌ها برای طول عمر است.
۴. پرهیز از رفتارهای پرخطر
به گفته واگان، ساده‌ترین راه برای افزایش طول عمر این است که آن را کوتاه نکنیم. پرهیز از سیگار، الکل، مواد مخدر یا رانندگی خطرناک از اثرگذارترین عوامل در سلامت بلندمدت است. مطالعات نشان می‌دهد افرادی که رفتارهای کم‌خطر دارند، بیشترین شانس را برای رسیدن به سالمندی باکیفیت دارند.
۵. داوطلبی و مشارکت اجتماعی
کمک به جامعه نه فقط برای دیگران مفید است، بلکه سلامت خود فرد را نیز بهبود می‌بخشد. مارتینز می‌گوید داوطلبی باعث ایجاد پیوندهای اجتماعی، افزایش فعالیت بدنی و تقویت حس معنا می‌شود؛ عواملی که با طول عمر بیشتر و رضایت‌مندی بالاتر همراه‌اند. نکته کلیدی آن است که فعالیت داوطلبانه باید با علاقه‌ها و ارزش‌های فرد هماهنگ باشد تا به باری اضافی تبدیل نشود.
۶. تنظیم بازه زمانی غذا خوردن
در کنار کیفیت غذا، زمان غذا خوردن هم می‌تواند بر سلامت تأثیر بگذارد. یکی از روش‌های پرطرفدار «خوردن در بازه زمانی محدود» است مثلاً دریافت کالری فقط در یک بازه ۸ تا ۱۰ ساعته. براندهورست می‌گوید این الگو می‌تواند به تنظیم متابولیسم، بهبود سلامت قلب و کنترل قند خون کمک کند. البته این روش برای همه مناسب نیست و افراد با شرایط خاص یا سابقه اختلالات خوردن باید از آن پرهیز کنند.
۷. داشتن برنامه خواب منظم
خواب کافی، حدود ۷ تا ۹ ساعت و منظم، یکی از ستون‌های مهم سلامت در طول عمر است. واگان توضیح می‌دهد که خواب منظم به بدن امکان می‌دهد عملکردهای حیاتی خود را بازیابی کند، سیستم ایمنی را تثبیت کند و روند پیرشدن سلولی را کند سازد. یک ریتم پایدار خواب و بیداری حتی در آخر هفته‌ها، همراه با دریافت نور صبحگاهی و محدود کردن نور شب، می‌تواند سلامت طولانی‌مدت را تقویت کند.