آرزو ذکایی فر روز سه‌شنبه در حاشیه نشست «اشتغال حمایتی؛ از وابستگی به توانمندسازی و پایداری اشتغال» در مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه در گفت و گو با خبرنگار گروه جامعه ایرنا افزود: از نظر رسته‌های شغلی، ۶۳ درصد در حوزه خدماتی، ۲۵ درصد در کشاورزی و ۱۲ درصد در صنعت بوده است.
وی خاطرنشان کرد: بر اساس تعداد اشتغال‌های ایجادشده، ۱۲۴ درصد رشد نسبت به تعهد پیش‌بینی‌شده برای سازمان بهزیستی ثبت شده است که از میان اشتغال‌های ایجادشده، ۳۸ هزار و ۷۹ نفر بانوان و ۳۲ هزار و ۴۳۹ نفر آقایان بوده‌اند.
ذکایی فر افزود: از دیگر اقدامات سازمان بهزیستی کشور، ایجاد صندوق فرصت‌های شغلی بوده که در مراحل نهایی تکمیل پرونده و راه‌اندازی است و می‌تواند کمک قابل توجهی برای افراد دارای معلولیت باشد.
گروه‌های هدف بهزیستی برای ایجاد اشتغال، کدامند؟
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور گفت: از آنجا که هدف سازمان بهزیستی توانمندسازی مددجویان تحت پوشش است، یکی از اقدامات آن در این مسیر، توسعه اشتغال و کارآفرینی برای مددجویان محسوب می‌شود؛بر این اساس، سازمان بهزیستی برای چند گروه هدف وظیفه ایجاد اشتغال دارد؛ بانوان سرپرست خانوار، دختران خودسرپرست، فرزندان مستقل‌شده، افراد بهبودیافته از اعتیاد، افراد دارای معلولیت در حوزه‌های جسمی، حرکتی، بینایی، شنوایی و گفتار از جمله گروه های هدف بهزیستی به شمار می‌روند.
ذکایی فر افزود: اعضای مؤثر خانواده مانند قیم، کفیل یا حضانت‌کننده و اعضای درجه یک خانواده افراد دارای معلولیت یا بانوان سرپرست خانواری که امکان بازتوانی ندارند نیز جزو گروه‌های هدف خدمات اشتغال محسوب می‌شوند.
الگوهای اشتغال؛ از خوداشتغالی تا کارفرمایی
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور اظهار کرد: سازمان بهزیستی الگوهای متعدد اشتغال و انواع خدمات را ارائه می‌دهد. در حوزه خوداشتغالی، تسهیلات خوداشتغالی، بیمه‌های سهم خویش‌فرمایی، سرمایه کار بلاعوض، مهارت‌آموزی شغلی و ایجاد کسب‌وکارهای خرد و خانگی ارائه می‌شود.
ذکایی فر افزود: در حوزه کارفرمایی نیز انواع مشوق‌ها از جمله تسهیلات کارفرمایی، بیمه کارفرمایی و یارانه دستمزد برای افراد دارای معلولیت در نظر گرفته شده است. اشتغال‌های اجتماعی‌محور نیز اهمیت ویژه‌ای دارند؛ مطالعات نشان می‌دهد این نوع مشاغل از پایدارترین انواع اشتغال هستند.
وی خاطرنشان کرد: نمونه آن گروه‌های همیار بانوان سرپرست خانوار است که اکنون ۱۵۹۶ گروه در سطح کشور فعال هستند و عمدتا در حوزه مشاغل خرد و خانگی فعالیت می‌کنند همچنین ۵۳۰۰ گروه خودیار کوچک با رویکرد بانکداری پیوندی و با تمرکز بر خروج از چرخه فقر در کشور فعالیت دارند.
فعالیت ۱۸ مرکز پشتیبانی شغلی برای افراد سخت‌اشتغال
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور گفت: سازمان بهزیستی از زیرساخت‌هایی نیز در فرایند اشتغال بهره می‌گیرد. از جمله مراکز پشتیبانی شغلی برای افراد سخت‌اشتغال که ۱۸ مرکز از این نوع در کشور فعال است.
ذکایی فر یادآور شد: سیاست سازمان بهزیستی کشور، توسعه این مراکز است زیرا این مراکز از ابتدای زنجیره اشتغال یعنی از شناسایی افراد دارای معلولیت سخت‌اشتغال، ارائه آموزش‌های موردنیاز، ایجاد تمایل و جسارت شغلی، ارتقای سواد مالی و مدیریتی تا اتصال به الگوهای اشتغال و پشتیبانی شغلی متناسب با شرایط معلولیت نقش اساسی دارد.
وی خاطرنشان کرد: از سال گذشته، شبکه تسهیلگران شغلی ایجاد شده که بسیار مؤثر بوده و دو حلقه مفقوده «آماده‌سازی» و «پشتیبانی» را تکمیل کرده است. اکنون ۵۰۰ تسهیلگر شغلی در سراسر کشور فعال هستند و از ابتدای فرایند، وظایفی مانند شناسایی، ارزیابی، مهارت‌آموزی، اهلیت‌سنجی، کارورزی، اتصال به الگوهای اشتغال و پشتیبانی شغلی تا یک سال پس از ایجاد اشتغال را بر عهده دارند.
ایجاد سامانه خدمات اشتغال
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور گفت: اقدام مهم دیگر، ایجاد سامانه خدمات اشتغال از سال گذشته بود که کاملا فرایندمحور است. پیش از این، اشتغال به صورت تقاضامحور پیش می‌رفت؛ یعنی مددجو به سازمان مراجعه می‌کرد و مددکار او را بررسی و به یکی از الگوهای اشتغال متصل می‌کرد. اما سامانه جدید و شبکه تسهیلگران مسیری کامل و فرایندمحور را از ابتدای زنجیره تا تثبیت، توسعه و پایداری اشتغال برای هر فرد طراحی می‌کنند.
ذکایی فر در ادامه به سطح‌بندی خدمات در حوزه اشتغال اشاره کرد و گفت: خوشبختانه این سطح‌بندی‌ها در سازمان بهزیستی انجام شده است. این سطوح شامل پنج سطح است، سطح اول مددکاران اجتماعی در مراکز مثبت زندگی و سایر بخش‌های دولتی و غیردولتی سازمان که وظیفه شناسایی، ارزیابی و نیازسنجی اولیه را بر عهده دارند. سطح دوم تسهیلگران شغلی هستند که امور مربوط به راهنمایی و مشاوره شغلی، تعیین مسیر شغلی، آماده‌سازی، ارجاع به مراکز مهارت‌آموزی، اهلیت‌سنجی، هدایت، پشتیبانی، ترویج و اطلاع‌رسانی را انجام می‌دهند. سه سطح دیگر شامل کارشناسان اشتغال شهرستان، کارشناسان اشتغال استان و کارشناسان اشتغال کشور هستند.
از ایجاد شغل برای دانشجویان تا توسعه پنل‌های خورشیدی
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور گفت:یکی از برنامه‌های سازمان حمایت از دانشجویان تحت پوشش است. اکنون بیش از ۲۰ هزار دانشجو تحت پوشش هستند و از کمک‌های مستقیم و کمک‌هزینه شهریه بهره‌مند می‌شوند. پس از فارغ‌التحصیلی، دغدغه اصلی اتصال آنان به الگوهای اشتغال است. سال گذشته برای ۵ تا ۶ هزار نفر از دانشجویان فارغ‌التحصیل اشتغال ایجاد شد. در بخش تسهیلات تکلیفی سال گذشته نیز ۷۰ درصد جذب منابع ملی و بیش از ۵۰ درصد جذب منابع استانی محقق شد.
ذکایی فر تصریح کرد: از موضوعات مهم سال جاری، توسعه پنل‌های خورشیدی برای افرادی است که امکان اشتغال برای آنان وجود ندارد و نیازمند درآمد پایدار هستند. قرار است ۳۵ ساختگاه سه‌مگاواتی در استان‌ها راه‌اندازی شود که برای ۲۱ هزار نفر از افراد سخت‌اشتغال و غیرقابل بازتوان درآمد پایدار ایجاد خواهد کرد همچنین حمایت از تعاونی‌های مددجویی، به‌ویژه تعاونی‌های کارآفرین زنان و افراد دارای معلولیت در دست اجرا است.
وی با اشاره به موضوع اتصال بنگاه‌های خرد و خانگی به بنگاه‌های بزرگ از جمله زنجیره تأمین و برونسپاری افزود: این می‌تواند در گسترش مشاغل مبتنی بر نیاز بازار کار و زیست‌بوم هر استان مؤثر باشد همچنین بهره‌گیری از ظرفیت پلتفرم‌های دیجیتال برای فروش و بازاریابی، کمک به زنجیره فروش از طریق بازارچه‌های خوداشتغالی و توجه به مشاغل مبتنی بر پیشرفت‌های دیجیتال مورد تأکید قرار گرفت.
مهارت آموزی از عوامل موثر در پایداری شغلی مددجویان
رئیس مرکز توانمندسازی و اشتغال سازمان بهزیستی کشور درباره پایداری شغلی مددجویان گفت: پایداری شغلی مسیری تدریجی از وابستگی به خوداتکایی است و عواملی مانند هماهنگی‌های نهادی و اجتماعی، اتصال به بازار کار، پیوند با زنجیره تأمین و فروش، آموزش و مهارت‌آموزی و بازطراحی مدل تسهیلات تأثیر تعیین‌کننده‌ای دارند تا مددجویان سازمان بهزیستی، کمیته امداد و سایر نهادهای حمایتی بتوانند به‌طور مؤثر از تسهیلات بهره‌مند شوند.
ذکایی فر با اشاره به نشست «اشتغال حمایتی؛ از وابستگی به توانمندسازی و پایداری اشتغال» در مرکز پژوهش‌های توسعه و آینده‌نگری سازمان برنامه و بودجه افزود: این نشست با هدف بررسی وضعیت، سازوکارها، فرایندها، نتایج و دستاوردهای اشتغال حمایتی در کشور و با حضور ذی‌نفعان اصلی سیاستی و برنامه‌ای در حوزه اشتغال تشکیل شد و سازمان بهزیستی نیز به عنوان یکی از ارائه‌دهندگان اصلی مباحث حضور داشت. از آنجا که هدف سازمان بهزیستی توانمندسازی مددجویان تحت پوشش است، یکی از اقدامات آن در این مسیر، توسعه اشتغال و کارآفرینی برای مددجویان محسوب می‌شود.