به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، آیین «نیم قرن با کتاب»، سومین روز هفته کتاب، با حضور عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، حسین علی‌اکبری، عضو هیئت رئیسه اتاق بازرگانی تهران، بابک عابدین، رئیس اتحادیه صنف چاپخانه‌دار و صحاف تهران و جمعی از پیشکسوتان و فعالان صنعت چاپ در سالن همایش امین‌الضرب اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران برگزار شد.
در ابتدای این مراسم، عابدین در سخنانی با بیان اینکه امروز افتخار بزرگی نصیب ما شده است؛ اینکه در جمع چهره‌هایی حضور داریم که عمر خود را نه فقط صرف یک حرفه، بلکه وقف فرهنگی‌ترین بخش اقتصاد کشور کرده‌اند؛ یعنی چاپ و صحافی کتاب، گفت: اینجا، جمعِ کسانی است که بیش از نیم‌قرن از زندگی‌شان را در مسیر روشن نگه‌داشتن چراغ کتاب و نشر، سپری کرده‌اند؛ کسانی که هر صفحه کتابی که در خانه‌های مردم ایران ورق می‌خورد، سهمی از تلاش و عشق ایشان در آن جاری است.
وی با طرح این موضوع که ۵۰ سال حضور در صنعت چاپ و صحافی کتاب، یعنی ۵۰ سال پایمردی، ۵۰ سال عشق، ۵۰ سال سختی و امید، ادامه داد: نسلی که پیش روی ماست در دورانی کار را آغاز کرد که امکانات کم بود، فناوری محدود بود، اما اراده، خلاقیت و غیرت شما بیش از هر فناوری روز، ارزش داشت.
عابدین افزود: در سال‌هایی تولید کردید که بسیاری از اقلام وارداتی، ماشین‌آلات قدیمی و شرایط اقتصادی دشوار بود، اما هیچ‌گاه چرخه تولید کتاب متوقف نشد و این پایداری بخشی از تاریخ فرهنگی ایران است.
وی با بیان اینکه امروز که از توسعه، دیجیتال‌سازی، صادرات و نوآوری سخن می‌گوییم، اگر واقع‌بین باشیم، باید اعتراف کنیم که تمام این مسیر بر شانه‌های شما بنا شده است، گفت: اگر چاپ کتاب هویت دارد، اگر نشر زنده است، اگر کتاب همچنان در خانه‌های مردم جایگاه دارد، به دلیل جانفشانی شماست، شما نه‌تنها تولیدکننده کتاب، بلکه امانت‌دار فرهنگ بوده‌اید. فرهنگ را حفظ کردید و منتقل کردید و آن را از هزاران چالش عبور دادید.
عابدین ادامه داد: هدف از برگزاری آیین «بیش از نیم‌قرن با کتاب» فقط یک مراسم نیست، بلکه پاسخ به یک دغدغه است؛ اینکه چگونه می‌توانیم حرمت، تجربه و نام این بزرگان را مستند و زنده نگه داریم، امروز گرد هم آمده‌ایم تا نه‌تنها تقدیر کنیم، بلکه از این لحظه به بعد، صدای پیشکسوتان را در سیاست‌گذاری‌های صنفی و فرهنگی تقویت کنیم.
رئیس اتحادیه صنف چاپخانه‌داران و صحاف تهران با طرح این موضوع که تشکل‌ها و مسئولان محترم خود را متعهد می‌دانند که تجربه شما را به نسل جوان وصل و جایگاه پیشکسوت را در همه برنامه‌ها برجسته کنند، گفت: نسل جدید صنعت چاپ، باید بدانند که این صنعت چه مسیری را طی کرده است، وظیفه ماست که نگاه نسل امروز را به گذشته وصل کنیم، تا آینده‌ای ریشه‌دارتر و قدرتمندتر ساخته شود.
به گفته وی، بر همین اساس، چاپخانه‌داران، صحاف و تابلوسازان در اتحادیه تهران با همکاری سایر تشکل‌های مرتبط در دوره جدید، ایجاد بانک تجربه، ثبت تاریخ شفاهی، برگزاری نشست‌های انتقال تجربه و تشکیل شورای پیشکسوتان را به‌عنوان یکی از برنامه‌های دائمی دنبال خواهیم کرد و این فقط یک قول نیست؛ بلکه از برنامه‌های عملیاتی اتحادیه است.
عابدین، با بیان اینکه پیشکسوتان فقط بخشی از تاریخ صنعت چاپ نیستند، بلکه هویت، شرف، ریشه و افتخار این صنعت هستند، گفت: اگر امروز این صنعت با وجود همه مشکلات همچنان پابرجاست، دلیلش وجود خانواده‌ای است که شما پایه‌گذار آن بوده‌اید، اتحادیه چاپخانه‌داران و صحاف تهران با تمام توان، تلاش خواهد کرد نام شما در صدر برنامه‌های صنفی و فرهنگی بماند.
هنر صنعت چاپ و نشر، حافظ هویت فرهنگی ماست
در ادامه این نشست، عباس زارع، مدیرکل دفتر چاپ نیز در سخنانی با اشاره به برگزاری سی‌وسومین دوره هفته کتاب، گفت: در این هفته برنامه‌های متعددی در حوزه کتاب و کتابخوانی در سراسر کشور و تهران در حال برگزاری است.
وی ادامه داد: خروجی فعالیت در حوزه چاپ و صحافی به حوزه کتاب برمی‌گردد و اگر صنعت چاپ و نشر نباشد این آثار تولید و به نسل‌های بعدی منتقل نمی‌شود.
زارع، با بیان اینکه صنعت چاپ در طول ادوار مختلف در انتقال هویت و فرهنگ نقش مهمی دارد که با کمک و همراهی فعالان صنعت چاپ انجام می‌شود، افزود: در این هفته باید فعالان صنعت چاپ، بیشتر دیده شوند، کسانی که با همت و تلاش آن‌ها حوزه نشر و کتاب معنا پیدا می‌کند، در اصل می‌توان گفت که هنر - صنعت چاپ و نشر، حافظ هویت فرهنگی ماست.
وی همچنین گفت: امسال در «سرای هنر - صنعت چاپ» در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، اقدامات مختلف و بازدیدهای مختلفی از سوی مقامات داخلی و خارجی و بین‌المللی انجام شد، نمایشگاه امسال نشان داد که با وجود محدودیت ماشین‌آلات، هنر و مهارت ایرانی در صنعت چاپ، تحسین مقامات فرهنگی منطقه را برانگیخت. وزرای فرهنگ عراق و عربستان از کیفیت آثار چاپ ایران شگفت‌زده شدند.
به گفته زارع، شاید ماشین‌ها به‌روز نباشد اما هنرمندان و افرادی داریم که با جان و دل آثار فاخر تولید می‌کنند، نخستین چاپخانه ایران در کلیسای وانک اصفهان تأسیس شد. در این عرصه پیشگام بوده‌ایم و باید جایگاه آن را حفظ کنیم.
وی ادامه داد: پیشکسوتان، چراغ راه هستند، هر زمان پای صحبت این عزیزان می‌نشینیم، بخشی از تاریخ زنده می‌شود, بنابراین میراث باید به نسل جدید منتقل شود.
و فرصتی برای تکریم بزرگان
عباس جهانگیری، ناشر و چاپخانه‌دار پیشکسوت، دیگر سخنران این رویداد بود، او با حضور در پشت تریبون با بیان اینکه کتاب بازتاب اندیشه و خرد انسان است، گفت: در میان همه دستاوردهای بشری، جز کتاب چیزی نتوانسته است تجربه و دانایی نسل‌ها را چنین زنده و ماندگار نگاه دارد، هر صفحه کتاب، حاصل اندیشه و تلاشی است برای فهم جهان و معنا بخشیدن به زندگی امروز که سرعت زندگی و ازدحام رسانه‌های تصویری، گاه فرصت اندیشیدن را از ما می‌گیرند. بازگشت به کتاب یعنی بازگشت به آرامش ژرف‌نگری و گفت‌وگو با خویشتن.
وی ادامه داد: هفته کتاب و کتابخوانی فرصتی است تا بار دیگر به این سرمایه بی‌بدیل فرهنگی بنگریم و جایگاه آن را در زندگی فردی و اجتماعی خود بازتعریف کنیم، در حقیقت هر جامعه‌ای که کتاب را از متن زندگی کنار بگذارد دیر یا زود از درون تهی می‌شود و نشاط را از دست می‌دهد، چراکه کتاب، تنها ابزار آموزش نیست، بلکه ستون حافظه و هویت فرهنگی یک ملت است.
جهانگیری، با بیان اینکه در جهان پُرهیاهوی امروز که سرعت، جای صبر را گرفته و فناوری گاه بر طراوت روح غلبه می‌کند، هنوز چراغ‌هایی درخشان در مسیر هنر و صنعت ما می‌درخشند، گفت: چراغ‌هایی به نام پیشکسوتان صنعت چاپ و صحافی پیشکسوتان حافظان خاموش میراث فرهنگی ما هستند، آنان با دستانی آشنا به مرکب و کاغذ صداقت عشق و دقت را در تار و پود هر برگ کتاب و هر اثر چاپی می‌نشانند، اگر هنرمند روح معنا را در قالب می‌دمد، پیشکسوتان چاپ و صحافی اند که آن معنا را جاودانه می‌سازند.
وی افزود: این بزرگان، عمر خود را در مسیر ظرافت نظم و زیبایی صرف کرده‌اند؛ در میان صدای ماشین‌ها، بوی کاغذ و گرمای پرس‌ها عشق را ورزیده‌اند، آنان آموخته‌اند که هر میلی‌متر هر رنگ و هر برش، نشانی از شخصیت انسان حرفه‌ای است.
جهانگیری با طرح این موضوع که پیشکسوتان همانند هنرمندان راستین به اصالت وفادار و در عین حال با دگرگونی و نوجویی آشنا هستند، گفت: آنان پلی میان گذشته و آینده‌اند؛ میان تجربه دیروز و امید فردا، در سایه دستان هنرمند و نگاه مسئولیت‌پذیرشان شاگردانی پرورش یافته‌اند که امروز مسیر آنان را ادامه می‌دهند و این بزرگترین افتخار هر پیشکسوت است؛ که چراغ دانش و اخلاق خویش را در دستان نسل بعدی ببیند.
وی همچنین به معیارهای انتخاب پیشکسوتان و مراسم امروز اشاره کرد و گفت: داشتن سابقه‌ای درخشان و مؤثر در عرصه چاپ و خدمات وابسته، حداقل به مدت ۵۰ سال، خوش‌نامی، اعتماد عمومی، صداقت، امانت‌داری و برخورداری از احترام هم‌صنفان و آشنایی با تاریخ استانداردها، فنون و تحولات فنی و فرهنگی صنعت چاپ نیز در این زمینه اهمیت داشتند.
به گفته وی، پایبندی به اصول بی‌طرفی عدالت و تکریم پیشکسوتان، انتقال تجربه آموزش شاگردان و مشارکت در تربیت نیروهای جدید، داشتن روحیه همدلی، مسئولیت‌پذیری، مشارکت در انجمن‌ها و فعالیت‌های صنفی و توسعه حرفه در قبال جامعه چاپ کشور نیز ازجمله معیارهای این انتخاب بودند.
به گزارش ایبنا، در پایان این مراسم از سیدرضا کروبی، مدیر چاپخانه اختر شمال، احسان احمدی، مدیر چاپخانه احمدی و قدرت الله قیصری مدیر چاپخانه مهارت، به‌عنوان چاپخانه‌دار پیشکسوت و از حمید پورکلباسی، مدیر صحافی معین، احمد دلشاد، مدیر صحافی دلشاد و حسین تاجیک، مدیر صحافی تاجیک تجلیل شد.
∎