یک تحلیلگر مسائل عراق گفت: احتمال شکلگیری بحرانی از همان جنس ۴ سال قبل در عراق وجود دارد، اما از طرف دیگر، با توجه به شرایط منطقه و همچنین احتمال شورش طرفداران جریان مقتدی صدر، ممکن است گروههای شیعه عراق از اختلافات چشمپوشی کرده و سریعتر به اجماع برسند
محدثه رضایی در گفتوگو با خبرنگار جماران، با اشاره به نتایج انتخابات اخیر عراق، اظهار کرد: در انتخابات سال ۲۰۲۱، السودانی با تکیه بر ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی توانست به نخستوزیری برسد، اما این دو در ادامه به اختلافاتی خوردند و در انتخابات اخیر هم که به دو رقیب جدی تبدیل شدند. اکنون با پایان انتخابات، اگرچه کرسیهای ائتلاف متبوع السودانی بیشتر از کرسیهای ائتلاف دولت قانون متعلق به المالکی است، اما دیگر جریانات شیعی نیز آرای خوبی را کسب کردهاند.
وی ادامه داد: بنابراین، اگر ائتلاف سودانی بیش از ۵۰ کرسی به دست میآورد، نخستوزیری او برای بار دوم قطعی بود، اما اکنون که کمتر از ۵۰ کرسی مجلس را از آن خود کرده است، همه چیز بستگی به نظر رهبران سایر جریانات شیعی دارد که آرای قابل توجهی را کسب کردهاند. سودانی نه از چارچوب هماهنگی شیعه خارج شده بود و نه در داخل آن بازی میکرد؛ بلکه در لب مرز قرار داشت و اکنون که موفق به اخذ کمتر از ۵۰ کرسی شده، دیگر ممکن نیست که از چارچوب هماهنگی خارج شود.
این تحلیلگر مسائل عراق با اشاره به اینکه ائتلاف متعلق به نوری المالکی یکی از جریانات بسیار پرنفوذ سیاسی در عراق محسوب میشود، افزود: اما اکنون مهم این است که دیگر جریانات شیعه مانند قوی الدوله، الصادقون و بدر که آرای خوبی در انتخابات کسب کردهاند، به کدام سمت میروند؛ آیا با ائتلاف منسوب به سودانی همراه میشوند یا با دیگر جریانات از جمله دولت قانون متعلق به المالکی اجماع میکنند. این مهمترین عاملی است که وضعیت فراکسیون اکثریت پارلمان را مشخص میکند.
رضایی با اشاره به بحران سیاسی یکساله عراق پس از انتخابات سال ۲۰۲۱ این کشور، عنوان کرد: اکنون نیز رقابت برای شکلگیری فراکسیون اکثریت میتواند بسیار سنگین باشد و لذا احتمال شکلگیری بحرانی از همان جنس ۴ سال قبل وجود دارد؛ اما از طرف دیگر، با توجه به شرایط منطقه و همچنین احتمال شورش طرفداران جریان مقتدی صدر، ممکن است گروههای شیعه عراق از اختلافات چشمپوشی کرده و سریعتر به اجماع برسند تا اوضاع داخلی و خارجی کشورشان به هم نریزد. نهایتا تا دو هفته آینده، مشخص خواهد شد که آیا وضعیت سیاسی عراق مانند سال ۲۰۲۱ بحرانی میشود یا احزاب شیعه به اجماع رسیده و دولت را تشکیل میدهند.
وی در خصوص تفاوتهای دولت احتمالی دوم سودانی با دولت نخست او، بیان کرد: دولت سودانی کاملا به سمت آمریکا گرایش داشت و این کشور با اهرمهای فشار خود، باعث شد دولت عراق بیش از همیشه با غرب همراستا شود. عدم خروج نیروهای نظامی آمریکایی از عراق، افزایش حضور ناتو، توقف خرید برق از ایران، حضور شرکتهای غربی در بخش انرژی، عدم تصویب لوایح مرتبط با ساماندهی وضعیت حشدالشعبی، توقف فعالیت گروههای مقاومت عراقی و آزادسازی یک جاسوس اسرائیلی، همه حاکی از همراهی شدید دولت السودانی با آمریکاست.
این تحلیلگر مسائل عراق با بیان اینکه در صورت تداوم دولت سودانی، شاهد ادامهیافتن همین رویکرد در قبال آمریکا خواهیم بود، گفت: اگرچه دولت سودانی خدمات زیادی برای مردم عراق انجام داد، اما قدرتمندی یک دولت، در گرو تقویت استقلال آن است، در حالیکه دولت السودانی هم در بعد اقتصادی و هم در بعد سیاست خارجی، عراق را بسیار وابسته کرد. هرچند دولتهای سابق عراق نیز با آمریکا در ارتباط بودند، اما در دولت السودانی این ارتباط به شکلی غیرمنتظره افزایش یافت و این برای مردم عراق که همواره به دنبال تقویت عزت خود هستند، موضوع خوشایندی نیست و قطعا در آینده با آن مخالفت خواهند کرد، کما اینکه در انتخابات نیز این مخالفت خود را تا حدی نشان دادند.
رضایی در خصوص وضعیت احتمالی جایگاههای ریاست مجلس و ریاستجمهوری عراق، اظهار کرد: طبق یک قاعده نانوشته در عراق، همواره جایگاه ریاست مجلس به احزاب سنی، ریاستجمهوری به احزاب کرد و نخستوزیری به احزاب شیعه میرسد. اگرچه اکنون یکی از احزاب مهم اهل سنت، نسبت به قرارگیری همیشگی منصب ریاستجمهوری در اختیار کردها معترض شده است، اما بعید میدانم که این موضوع به اختلافی اساسی تبدیل شود و احتمالا مانند سالهای قبل، رئیسجمهور و رئیس مجلس بدون تنش خاصی انتخاب شوند.