همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: درمان سکته مغزی همواره با چالش رساندن مقدار کافی دارو به محل لخته همراه است؛ لخته‌هایی که در اثر بسته‌شدن یک رگ مغزی ایجاد می‌شوند و در صورت تأخیر در درمان، بافت‌های حیاتی را نابود می‌کنند. روش‌های متداول نیازمند تزریق دوزهای بالایی از داروهای حل‌کننده لخته هستند، زیرا دارو باید در شبکه پیچیده و گسترده رگ‌های خونی راه خود را پیدا کند. این امر خطر عوارض جانبی جدی، از جمله خونریزی داخلی، را افزایش می‌دهد، اما به تازگی محققان راه حلی برای این مشکل پیدا کرده‌اند.
به گزارش پاپ‌ساینس، پژوهشگران سوئیسی در مؤسسه ETH زوریخ، فناوری تازه‌ای ارائه کرده‌اند که می‌تواند مسیر درمان سکته‌های مغزی را به‌طور بنیادی دگرگون کند. در این روش «میکرو روبات‌های مغناطیسی قابل تزریق» که اندازه آنها ریزتر از دانه شن است در خون حرکت می‌کنند و دقیقا به همان نقطه‌ای می‌رسند که یک لخته خطرناک منتظر است.
این ربات‌ها دستگاه‌های خودگردان به معنای کلاسیک نیستند؛ بلکه کپسول‌هایی بسیار کوچک‌اند که درون آنها نانوذرات آهن برای هدایت مغناطیسی، داروی حل‌کننده لخته و مقدار کمی ردیاب پرتوزا برای مشاهده مسیر حرکت قرار گرفته است.
این کپسول ژلی که در جریان خون حل می‌شود، چنان کوچک طراحی شده که بتواند از باریک‌ترین سرخرگ‌های مغزی عبور کند.
برای قابل‌ردیابی بودن روبات در تصویربرداری، پژوهشگران نانوذرات تانتالوم را نیز به آن افزوده‌اند. پس از سال‌ها آزمایش، تیم تحقیقاتی اکنون به ترکیب مناسبی رسیده که امکان حرکت دقیق این ربات در میان حدود ۳۶۰ رگ اصلی بدن انسان را فراهم می‌کند.
بیشتر بخوانید:
- راهی تازه برای پایش عصبی بیماران صرع، پارکینسون و آلزایمر
- آیا پخت در مایکروویو مواد مغذی غذا را از بین می‌برد؟
- حافظه‌ای به اندازه سکه | کوچک‌ترین فلش مموری Type-C یک ترابایتی جهان معرفی شد + تصاویر
هدایت روبات بر اساس سه استراتژی مغناطیسی صورت می‌گیرد: یک میدان چرخشی برای حرکت کنترل‌شده با سرعتی تا ۴ میلی‌متر بر ثانیه؛ یک گرادیان میدان مغناطیسی برای کشیدن ربات حتی در خلاف جهت جریان خون؛ و روشی ترکیبی برای عبور از مناطق با جریان‌های متفاوت. در برخی آزمایش‌ها، سرعت ربات به ۲۰ سانتی‌متر بر ثانیه نیز رسیده است.
پس از موفقیت آزمایش‌ها در مدل‌های سیلیکونی رگ‌ها، محققان آزمایش‌های حیوانی را آغاز کردند که نتیجه آنها چشمگیر بود و در ۹۵ درصد موارد، میکروروبات داروی مورد نیاز را دقیقا به محل هدف رساند.
افزون بر آن، آزمایش در مایع مغزی‌نخاعی گوسفند نشان داد که این فناوری می‌تواند فراتر از درمان سکته، برای کاربردهای پزشکی دیگر نیز مفید باشد.
پژوهشگران می‌گویند این روبات‌ها می‌توانند دریچه‌ای تازه به روش‌های درمانی کم‌تهاجمی باز کنند؛ مسیری که شاید در آینده نه‌چندان دور، خطرات درمان سکته مغزی را تا حد زیادی کاهش دهد و دقت پزشکی را به مرحله‌ای بی‌سابقه برساند.