به گزارش رکنا، در حالی روز ملی استاندارد پشت سر گذاشته شد و مراسم گرامیداشت روز ملی کیفیت نیز یکشنبه 18 آبان برگزار شد و همچنین قرار است نوزدهمین دوره جایزه ملی کیفیت ایران در تاریخ 10 آذر ماه برگزار شود، هنوز هیچ گزارش رسمی از عملکرد سازمان ملی استاندارد ایران در دولت چهاردهم منتشر نشده است.
با وجود گذشت حدود یک سال از مدیریت فرزانه انصاری در این سازمان، همچنان مشخص نیست که در حوزه‌های کلیدی به‌ویژه صنعت خودرو چه اقداماتی صورت گرفته است. این در حالی است که بر اساس گزارش‌ها، هیچ خودروساز ایرانی در سال 1402 موفق به کسب جایزه ملی کیفیت ایران نشده است و وضعیت این جایزه در دو سال اخیر نیز مبهم بوده و پرسش این است که در دوره جدید کدام کالا یا بنگاه تولیدی شایسته دریافت این جایزه خواهد بود؟
وعده‌های محقق‌نشده درباره نخستین مرکز تست تصادف خودرو
از سوی دیگر، شرکت AQS سال گذشته اعلام کرده بود که نخستین مرکز تست تصادف خودرو در ایران را راه‌اندازی خواهد کرد؛ پروژه‌ای که قرار بود در میانه سال 1403 به بهره‌برداری برسد اما محقق نشد. پس از آن اعلام شد که نخستین تست رسمی تصادف در خرداد 1404 انجام خواهد شد اما تاکنون هیچ نشانه‌ای از فعالیت این مرکز دیده نمی‌شود. با این روند، به‌نظر می‌رسد این وعده نیز به سرنوشت بسیاری از طرح‌های نیمه‌تمام حوزه ایمنی خودرو دچار شده است.
در نبود گزارش عملکرد رسمی، پرسش‌های مهمی درباره نقش و کارآمدی سازمان ملی استاندارد مطرح است:
چرا پس از گذشت چند دهه، خودروهای داخلی همچنان با استانداردهای جهانی فاصله دارند و سازمان ملی استاندارد ایران در این راستا چه اقداماتی انجام داده است؟
چرا گزارش‌های ارزیابی کیفی خودرو و اعطای ستاره‌های کیفیت طی چهار سال اخیر منتشر نشده است؟
قدرت اجرایی و نظارتی سازمان ملی استاندارد در کنترل کیفیت تولیدات خودرویی دقیقاً در چه سطحی قرار دارد؟
نقش سازمان‌های استاندارد در کشورهای دیگر؛ از شفافیت تا الزام‌آوری
در بسیاری از کشورها، نهادهای استاندارد نقش بنیادینی در ارتقای کیفیت خودروها و سایر کالاها دارند. برای نمونه:
در اتحادیه اروپا، نهادهای نظارتی ازجمله Euro NCAP و سازمان‌های ملی استاندارد، خودروسازان را ملزم می‌کنند که پیش از ورود محصول به بازار، همه آزمون‌های ایمنی و کیفی را با جزییات منتشر کنند.
در آمریکا، سازمان NHTSA موظف است نتایج تست‌های تصادف، ایرادهای ایمنی و ریکال‌های خودرو را به‌صورت شفاف و عمومی اعلام کند و خودروساز را به اصلاح اجباری نقص‌ها وادار نماید.
در کره جنوبی و ژاپن، سازمان‌های استاندارد با همکاری مستقیم وزارت صنعت، به‌روزرسانی استانداردها و تست‌های فنی را به‌صورت مستمر انجام می‌دهند و هرگونه انحراف از استانداردها با جریمه‌های سنگین و توقف تولید همراه است.
در این کشورها، شفافیت، الزام‌آوری استانداردها و انتشار دوره‌ای گزارش عملکرد سه رکن اصلی کار نهادهای استاندارد است و سازمان ملی استاندارد ایران باید پاسخ دهد که در این حوزه ها چه اقداماتی انجام داده است.
گفتنی است، سید محمد اتابک، وزیر صنعت، معدن و تجارت درحالی امروز از مرکز آزمایش کامل تصادف خودرو در صفا‌دشت البرز بازدید کرده است که این پروژه بعد از چند سال 95 درصد پیشرفت داشته و در عین حال وعده افتتاح در آینده نزدیک را داده اند.