صدیقه حنطوش‌زاده، فلوشیپ طب مادر و جنین و متخصص زنان و زایمان، در گفت‌وگو با خبرنگار آنا درباره پیامدهای روانی سقط جنین هشدار داد و تأکید کرد: این موضوع می‌تواند سلامت روان مادر و روابط خانوادگی را تحت تأثیر قرار دهد و نیازمند توجه ویژه نظام سلامت است.
سقط جنین و اختلالات روانی
حنطوش‌زاده با بیان اینکه سقط جنین ممکن است با انواع واکنش‌های روانی همراه باشد، توضیح داد: مادرانی که تجربه سقط جنین داشته‌اند، غالباً با احساسات پیچیده‌ای مانند غم، گناه، پشیمانی و شرم مواجه می‌شوند. این احساسات گاه به اضطراب، افسردگی، اختلال استرس پس از سانحه و غم و سوگ پیچیده منجر می‌شود. برخی مادران حتی جرات صحبت درباره تجربه خود را با همسر یا خانواده ندارند و این سکوت و پنهان‌کاری فشار روانی را افزایش می‌دهد.
وی افزود: در مطالعات و تجربه بالینی مشاهده شده است که برخی زوج‌ها بعد از سقط، یکدیگر را متهم می‌کنند و روابط‌شان دچار تنش می‌شود. حتی زنانی که سال‌ها پیش تجربه سقط داشته‌اند، گاهی همچنان با کابوس‌ها و یادآوری‌های این اتفاق مواجه می‌شوند.
پیامدهای اجتماعی و خانوادگی
حنطوش‌زاده ادامه داد: تأثیر روانی سقط محدود به مادر نیست. وقتی مادر مجبور باشد این تجربه را مخفی کند، یا از بیان آن به خانواده، همسر یا جامعه خودداری کند، بار روانی مضاعف می‌شود و می‌تواند باعث اختلال در روابط زوجین و حتی تصمیم‌گیری‌های آینده برای بارداری شود. تجربه سقط غیرقانونی یا ناایمن فشار روانی را تشدید می‌کند و اضطراب، شرم و احساس گناه بیشتری ایجاد می‌کند.
وی افزود: یکی از چالش‌های مهم این است که مادران حتی اجازه ندارند برای جنین از دست رفته عزاداری کنند و این محرومیت از سوگواری طبیعی، باعث می‌شود احساس از دست دادن و غم آنها به طور کامل تخلیه نشود. سوگواری و تخلیه روانی، به‌ویژه بعد از از دست دادن جنین، بخشی از سلامت روانی مادر است و نبود آن می‌تواند پیامدهای بلندمدت داشته باشد.
عوامل افزایش‌دهنده پیامدهای روانی
حنطوش‌زاده عوامل مختلفی را در شدت پیامدهای روانی موثر دانست و گفت: مادرانی که سابقه اضطراب یا افسردگی دارند، تجربه سقط غیرقانونی یا ناایمن داشته‌اند، حمایت اجتماعی کافی دریافت نکرده‌اند یا در معرض فشارهای روانی و خشونت بوده‌اند، بیش از سایرین در معرض پیامدهای روانی قرار می‌گیرند. همچنین پنهان‌کاری، ترس از انگ اجتماعی و محدودیت در بیان احساسات، این مشکلات را تشدید می‌کند.
وی اضافه کرد: گاهی افراد حتی ۱۰ سال پس از سقط، خواب‌های مرتبط با این تجربه را دارند یا در روابط خانوادگی خود هنوز اثرات روانی آن را مشاهده می‌کنند. این نشان می‌دهد پیامدهای روانی می‌تواند طولانی‌مدت و عمیق باشد.
ضرورت حمایت روانی و اقدامات بالینی
حنطوش‌اده درباره راهکارهای عملی گفت: ادغام خدمات روانی و سوگواری در مراقبت‌های پس از سقط ضرورت دارد. غربالگری افسردگی، اضطراب و PTSD در مراجعات پس از سقط باید انجام شود و مسیر ارجاع روان‌درمانی و گروه‌های حمایتی برای مادر و زوج وجود داشته باشد. همچنین به رسمیت شناختن سوگ مادر و ایجاد امکان عزاداری و تخلیه روانی، کمک قابل توجهی به کاهش پیامدهای روانی می‌کند.
وی افزود: تحقیقات بیشتری در سطح کشور و مناطق مختلف نیاز است تا پیامدهای روانی سقط جنین به‌طور دقیق شناسایی شود و سیاست‌های حمایتی و برنامه‌های مراقبتی طراحی شود. فقدان پژوهش‌های محلی و داده‌های دقیق، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در مدیریت این موضوع است.
حنطوش‌زاده در پایان گفت‌وگو تأکید کرد: سقط جنین می‌تواند پیامدهای روانی قابل توجهی داشته باشد و حمایت روانی و اجتماعی مناسب، کلید کاهش عوارض بلندمدت آن است. آموزش کارکنان بهداشت و توانمندسازی آنها برای مدیریت سوگ و احساسات مادران، و ایجاد مسیرهای رسمی برای حمایت از مادران و خانواده‌ها، بخش مهمی از سلامت مادران و سلامت روان جامعه است.
انتهای پیام/