گروه اجتماعی – صبا صارمی: جریان تازه‌ای در فضای مجازی، به‌ویژه میان جوانان، شکل گرفته است که کاربران را تشویق می‌کند تا هر روز کار‌های مفید انجام دهند؛ از مطالعه و ورزش تا یادگیری زبان و کارآفرینی. در ظاهر همه چیز مثبت است، اما در عمق این پدیده، این جریان گاهی مرز بین رشد واقعی و فشار برای بی‌نقص بودن را از بین می‌برد.

نسخه‌های آماده توسعه فردی در شبکه‌های اجتماعی اغلب به ما می‌گویند چه باید بکنیم تا موفق شویم، اما کمتر از ما می‌پرسند تو از زندگی‌ات چه می‌خواهی؟ همین پرسش نپرسیده، شاید راز فرسودگی بسیاری از جوان‌هایی باشد که در ظاهر مشغول رشدند، ولی در درون احساس تهی بودن می‌کنند.

در بسیای از موارد، تک تک کار‌های پیشنهادی در لیست توسعه فردی و رشد مفید و انگیزه بخش هستند، اما فشار انجام تمامی موارد، هر روز و به طور مداوم از راهی برای توسعه به یک فشار روانی تبدیل می‌شود. فشاری که در روزمره شبیه باید می‌شود و جوانان را در یک چرخه تکرار هر روز این کار‌ها گیر می‌اندازد.

اگرچه این چرخه می‌تواند باعث توسعه شود، اما اگر می‌تواند همزمان عامل خستگی ذهنی، فرسایش و احساس سرخوردگی نیز شود.

دختر ۲۶ ساله‌ای به نام مائده به خبرنگار برنا گفت: من هر روز سرکار می‌روم. دو روز در هفته وقت آزادم به کلاس زبان می‌گذرد و روز‌های فرد هم برای ورزش کردن به باشگاه می‌روم.

وی افزود: همه می‌گویند چه دختر خودساخته و موفقی، اما هر روز فکر می‌کنم دارم از زنگی جا می‌مانم؛ حتی گاهی بخاطر اینکه خسته‌ام و نمی‌توانم به باشگاه بروم حس عذاب وجدان می‌گیرم. انگار تمام این کار‌ها وظیفه‌ام شده است.

پسری به نام امیر درخصوص درس خواندن و کار کردن گفت: درست است که همزمان که درس می‌خوانم سرکار هم می‌روم و دستم در جیب خودم است، اما گاهی خیلی خسته می‌شوم و به فکر رها کردن پیشرفت هستم.

این پسر ۲۳ ساله معتقد است: جدا از درس و کار وقتی برای برای آموزش برنامه نویسی و تدوین ویدیو می‌گذارم، اما گاهی فکر می‌کنم بیهوده تلاش می‌کنم و اگر فقط به همان کارم بپردازم نتیجه بهتر باشد.

فاطمه، جوان ۲۲ ساله‌ای که در طول هفته به کار می‌پردازد و آخر هفته‌ها سر کار است اظهار کرد: از اینکه در کنار درس خواندن کار می‌کنم راضی هستم. اما خیلی اوقات وقت کافی برای انجام کار‌های ساده و تفریحات خودم را ندارم.

فاطمه افزود: از نظر مالی در تنگنا نبودم، اما می‌خواستم مستقل شوم تا رشد کنم. گاهی در وقت‌های آزادم زبان و کتاب می‌خوانم. اما اگر این کار‌ها را انجام ندهم پشیمان می‌شوم، انگار باید انجامشان دهم.

زهرا خزایی، روانشناس کودک و نوجوان، در گفت‌و‌گو با خبرنگار برنا گفت: در فضای مجازی اغلب نوجوان‌ها و جوان‌های ما با تصویر آرمانی از رشد و موفقیت رو‌به‌رو هستند. تصویری که دیگران از بهترین لحظه‌های زندگی‌شان منتشر می‌کنند و نه آن دنیای واقعی روزمره.

وی افزود: وقتی نوجوانان مدام این تصویر را می‌بینند، احساس می‌کنند که باید در حال پیشرفت باشند، باید زیباتر و موفق‌تر باشند و فعال‌تر به نظر برسند. این مقایسه‌های پی در پی باعث شکل‌گیری فشار روانی و اضطراب و ترس از عقب ماندن می‌شود.

وی معتقد است: شبکه‌های اجتماعی نوعی استاندارد غیر واقعی از رشد می‌سازد که ذهن نوجوان را از مسیر طبیعی رشد فردی دور می‌کند.

این روانشناس درخصوص توسعه فردی افراطی اظهار کرد: وقتی توسعه فردی از رشد عادل به رقابت برای کامل بودن تبدیل می‌شود، ذهن نوجوان‌ها دچار فشار روانی مزمنی می‌شود که منجر به اضطراب و احساس ناکافی بودن می‌شود. همچنین می‌تواند باعث کاهش سطح اعتماد به نفس، خستگی ذهنی و بی‌انگیزگی شود درنتیجه گاهی از استراحت یا تفریح حس گناه می‌گیرند.

خزایی خاطرنشان کرد: رشد واقعی یعنی پیشرفت در هماهنگی با نیازها، علایق و همینطور ظرفیت‌های فردی؛ نه تقلید از یک نسخه‌ای که از پیش نوشته شده است.

وی با بیان اینکه ما یک سری دستورالعمل‌های عمومی رشد داریم که بدون انعطاف درحال اجرا است و به مرور اثر معکوس می‌دهد، گفت: وقتی جامعه تنها یک مدل از زندگی موفق را تبلیغ می‌کند، افرادی که با آن همراه نیستند احساس شکست، بی‌ارزشی و عقب ماندن می‌کنندو

وی تاکید کرد: انسان‌ها با ریتم استعداد و نیاز‌های متفاوتی رشد کرده‌اند و توسعه واقعی باید متناسب با ویژگی‌های فرد، شرایط خانوادگی و زمان رشد آن شخص باشد.

خزایی ضمن اشاره به اینکه همه موارد گفته شده در لیست توسعه فردی منجر به توسعه واقعی و رشد نمی‌شود گفت: اگر هدف از مطالعه، ورزش یا یادگیری زبان فقط پوشاندن ترس از عقب ماندن باشد، نتیجه‌اش رشد نیست؛ بلکه یک فرسودگی است. رشد زمانی معنا پیدا می‌کند که فرد آگاهانه و با لذت در مسیر یادگیری و تغییر حرکت کند.

وی با اشاره به تنظیم مرز دیجیتال برای کنترل پدیده تاثیرپذیری از فضای مجازی افزود: باید زمان شبکه‌های مجازی را محدود و هدفمند کنیم که خود نیازمند یک برنامه‌ریزی است و به نسبت استفاده شخص می‌تواند تغییر کند.

این روانشناس خاطرنشان کرد: دومین مورد مقایسه نکردن است. نباید دنبال مقایسه با دیگران باشیم. هر کسی مسیر خود را دارد؛ گاهی مواقع این مورد نیاز به یک بررسی و همکاری از یک مشاوره و روان درمانگر دارد که اگر به شکل شدید یا افراطی باشد، درمان شود.

وی تاکید کرد: تمرکز بر خودآگاهی به جای اینکه چه کار‌هایی باید بکنم. همچنین رشد تدریجی می‌تواند کمک کننده باشد؛ تغییرات کوچک روزانه پایدار، می‌تواند از انجام همزمان ۱۰ کار تاثیر و نتیجه بیشتری داشته باشد.

انتهای پیام/