به گزارش ایرنا، گزارش‌ها نشان می‌دهد اجرای آثار تئاتر در همدان نسبت به گذشته رشد محسوسی یافته و تعداد گروه‌های فعال به شکل قابل توجهی افزایش پیدا کرده‌اند، با این حال، نبود فضای نقد و تحلیل حرفه‌ای، باعث شده کیفیت آثار کمتر مورد سنجش قرار گیرد و بسیاری از نمایش‌ها بدون دریافت بازخورد تخصصی از مخاطبان یا منتقدان تنها بر صحنه آمده و پس از پایان اجرا به فراموشی سپرده شوند.
فضای فرهنگی محدود و ضعف در اطلاع‌رسانی گسترده در استان، موجب شده بسیاری از هنرمندان تئاتر برای دیده‌شدن و تجربه فرصت‌های حرفه‌ای‌تر راهی تهران شوند در حالی‌که در پایتخت تئاتر به‌عنوان بخشی از سبد فرهنگی مخاطبان تثبیت شده است، در شهرستان‌ها هنوز ظرفیت ارتباط منظم میان هنرمند و مخاطب شکل نگرفته است چنین شرایطی سبب می‌شود استعدادهای تئاتری استان کمتر مجال رشد و شکوفایی پیدا کنند.
یکی از مهم‌ترین عوامل کندی توسعه تئاتر در استان، به گفته فعالان این حوزه، ناهماهنگی مدیریتی در انجمن‌های نمایش است، تغییر مکرر اساسنامه‌ها، فقدان تعریف مشخص از وظایف و اهداف و پرداختن به مسائل حاشیه‌ای به جای برنامه‌ریزی کلان از جمله مشکلات موجود است، کارشناسان تاکید دارند که این نهادها باید به جای تغییرات ساختاری پراکنده، در مسیر حمایت از آموزش، تولید آثار جدی‌تر و مدیریت پایدار حرکت کنند.
تحلیل وضعیت تولید آثار نمایشی در استان نشان می‌دهد بسیاری از گروه‌ها به دلیل نبود حمایت مالی کافی، ناگزیر به ساخت آثار کمدی و عامه‌پسند روی آورده‌اند تا بتوانند مخاطب بیشتری جذب کنند. این روند در بلندمدت سبب ضعف محتوایی و کاهش جایگاه آثار فاخر شده و باعث می‌شود نمایش‌های جدی و اندیشمندانه زیان‌ده و کم‌اجرا باقی بمانند.
نیاز فوری به تجهیز سالن‌های تئاتر
هرچند تعداد سالن‌های تئاتر در همدان پاسخگوی نیاز فعلی است، اما اکثر آنها فرسوده و بدون استانداردهای لازم هستند. گزارش‌های میدانی حاکی از آن است که مشکلات صوت و نور، کمبود اتاق گریم، صندلی‌های غیر استاندارد و نبود سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی مناسب از جمله چالش‌های جدی سالن‌های فعلی‌اند. کارشناسان حوزه تئاتر تأکید دارند پیش از ساخت سالن‌های جدید، باید فضاهای موجود به‌صورت اساسی تجهیز و بازسازی شوند.
پژوهشگران تئاتر معتقدند راه برون‌رفت از این چرخه، در گروِ تقویت مخاطب‌شناسی، تبلیغات هوشمند فرهنگی، توزیع عادلانه اعتبارات و توجه به آموزش تخصصی است. تحقق این مؤلفه‌ها می‌تواند به پویایی بیشتر گروه‌های نمایشی، ارتقای سطح آثار و تثبیت جایگاه تئاتر همدان در فضای فرهنگی کشور بینجامد.
در این خصوص خبرنگار ایرنا با سید محمدجواد کبودرآهنگی کارگردان تئاتر به گفت و گو نشست که در زیر می خوانید.
ایرنا: در خصوص مشکلات، چالش‌ها و دغدغه های حوزه تئاتر استان بفرمایید؟
کبودرآهنگی: افزایش آثار نمایشی و نبود تحلیل و نقد جدی از مشکلات تئاتر است، بعضا مشکلات تئاتر استان در حال حاضر همان مشکلاتی است که در سطح کشور منهای تهران وجود دارد البته نوع و شکل مشکلات متفاوت است، در تهران بیش از ۱۵۰ تا ۲۰۰ نمایش به طور هم‌زمان بر صحنه می‌رود و با همه مشکلات، چراغ هنر تئاتر روشن مانده است، در شهرستان‌ها نیز با وجود کم‌توجهی به مسائل ساختاری، هنرمندان به خاطر عشق و علاقه خود کار را رها نمی‌کنند و با پشتکار فعالیت دارند و مشکلات مانع از تعطیلی کار نمی شود که این هنر ارزشمند را کنار بگذارند ولی به هر حال در هر مقطعی تغییراتی در وضعیت تئاتر رخ می دهد.
هم اکنون نیز در استان همدان به لحاظ اجرایی تعداد بالایی از آثار اجرا می شود که جای خوشحالی دارد اما از نظر کیفیت باید بیشتر مورد تحلیل و نقد قرار بگیرد که اصلا چنین چیزی وجود ندارد و مخاطب با نگاه منتقد به ارزیابی کارها نمی پردازد و کارها فقط اجرا و تمام می شوند، هرچند تعداد اجراهای نمایشی در چند سال اخیر افزایش یافته، اما کیفیت آثار کمتر مورد ارزیابی و نقد قرار می‌گیرد.
ایرنا: چه عواملی مانع مهاجرت هنرمندان به تهران می‌شود؟
کبودرآهنگی: عوامل زیادی باعث می شود که هنرمندان به تهران مراجعه کنند، اولا فضای تهران به لحاظ نوع مخاطب و توجه ویژه به موضوعات فرهنگی فضای متفاوتی نسبت به شهرستان ها است، در تهران تئاتر جزئی از سبد فرهنگی مردم است اما در شهرستان‌ها اطلاع‌رسانی ضعیف باعث می‌شود آثار و هنرمندان دیده نشوند و مسیر رشد و پیشرفت برای آنان دشوار شود تا بتوانند مراحل بالاتری را تجربه کنند، حتی کار در تهران برای دانشجویان و تحصیل کرده های تئاتر هم غالبا وضعیت بهتر دارد.
ایرنا: در حال حاضر کاری برای اجرا دارید؟
کبودرآهنگی: در حال حاضر نمایش «پاییز» به نویسندگی نادر برهانی مرند برای اجرا در همدان در نظر گرفته شده، ۱۵ تا ۳۰ آبان از ساعت ۱۸ در پلاتوی مجتمع فرهنگی و هنری عین القضات همدانی به روی صحنه می رود و امیدواریم بتوانیم کار را به نحو مطلوب اجرا کنیم و مخاطبان استقبال کنند.
نمایش پاییز دارای متن منسجم و ساختار مطلوبی است و با یک تیم حرفه ای از بازیگران همدانی شامل فاطمه ابرار پایدار، کیانونش بهروزپور، زهرا دلاور و مزدک مهیمنی که هر کدام از مدرسان تئاتر هستند اجرا می شود و بعد از ۶ سال امکان اجرا در همدان برای من فراهم شد.
ایرنا: موانع بر سر راه توسعه فعالیت انجمن تئاتر در استان چیست؟
کبودرآهنگی: انجمن های نمایش در سراسر کشور موانع زیادی برای فعالیت دارند که این موانع در وهله اول به رویکرد مرکز برمی گردد که اصلا هیچ ساز و کار این انجمن مشخص نیست که چه هدفی را دنبال می کند، مخصوصا برای شهرستان ها که هر از چندگاهی اساسنامه و تعداد هیات مدیره عوض می شود، واقعا به همین خاطر اصلا به وضعیت تئاتر چه در کشور و چه در استان ها توجه ویژه ای نمی شود.
از دیگر مشکلات انجمن ها این است که غالبا به حاشیه می پردازند و در حالی که باید انجمن نمایش و هیات مدیره بیایند حواشی را رفع کند و مسیر را برای هنرمندان تئاتر فراهم کنند، البته هیات مدیره جدیدی که به تازگی انتخاب شده همه از جوانان فعال و تحصیل کرده تئاتر هستند و امیدوارم که بتوانند گروه های تئاتر را ساماندهی و حمایت کنند و در بخش آموزش نیز تدابیری اندیشیده شود.
ساز و کار و اهداف انجمن های نمایش در سراسر کشور مشخص نیست بخصوص برای شهرستان ها و هر از گاهی اساسنامه و تعداد هیات مدیره تغییر می کند و به همین خاطر اصلا به وضعیت تئاتر چه در کشور و چه در استان ها توجه ویژه ای نمی شود
ایرنا: آیا تعداد گروه‌های نمایشی و سالن‌های تئاتر همدان در سال‌های اخیر افزایش یافته است؟
کبودرآهنگی: گروه‌های نمایشی همدان در سال های اخیر افزایش قابل توجهی داشته است و به نظر من فعال تر شده اند، به هر حال هر کسی می تواند وارد عرصه تئاتر شود اما مهم این است که چه کاری را اجرا کند، متاسفانه می بینیم خیلی از کارها قابلیت اجرا ندارند و به خاطر تامین بودجه مجبور می شوند آثاری که کمدی نیستند ولی تلاش می کنند از راه کمدی تماشاگر را جذب و اجرا کنند به همین خاطر به این گونه آثار روی می آورند که اجرای خوبی هم در نمی آید ولی فقط می خواهند تماشاگر داشته باشند، آثار فاخر و برجسته اغلب ضرر می کنند و متاسفانه آنطور که لازم است حمایت نمی شوند.
تعداد سالن ها در همدان افزایش نیافته فقط یک سالن پلاتو از سال گذشته اضافه شده است، هم اکنون تجهیز سالن های موجود ضرورت دارد زیرا این سالن ها از سال ها پیش ساخته شده که به روزرسانی نشده است و مشکل صوت، نور، تهویه هوا، اتاق گریم و تجهیزات دارد و بیشتر استاندارد نیستند سیستم های گرم کننده و خنک کننده اصلا ندارند و ما نیاز داریم سالن هایی که در حال حاضر وجود دارد تجهیز شوند.