وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات در نشست صمیمی با دانشگاهیان استان آذربایجان شرقی، با تأکید بر ضرورت پرهیز از ایجاد زیرساخت‌های جزیره‌ای در کشور و تمرکز بر عدالت در دسترسی پژوهشگران به منابع پردازشی، اعلام کرد که با تصویب سند ملی هوش مصنوعی در دولت، اپراتورهای تخصصی هوش مصنوعی با محوریت بخش خصوصی تشکیل خواهند شد.
به گزارش مرکز روابط‌عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات؛ سید ستار هاشمی، در این جلسه به‌عنوان برنامه پایانی سفر به استان آذربایجان شرقی، با ابراز خرسندی از حضور در جمع استادان و نخبگان علمی و با اشاره به اهمیت موضوع هوش مصنوعی در حوزه علم و فناوری کشور اظهار کرد: بدون تردید یکی از نیازهای اساسی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، دسترسی به زیرساخت‌های پردازشی قدرتمند در حوزه هوش مصنوعی است.
وی تصریح کرد: نبود این زیرساخت‌ها باعث شده است کیفیت بسیاری از تحقیقات و مقالات علمی تحت‌تأثیر قرار گیرد. به دلیل کمبود توان پردازشی، پژوهشگران ناچارند داده‌های خود را کوچک‌سازی کنند تا متناسب با ظرفیت محدود پردازنده‌ها باشد؛ در نتیجه خروجی پژوهش‌ها همیشه مطابق با واقعیت‌های علمی نیست.
پرهیز از ایجاد زیرساخت‌های جزیره‌ای؛ تمرکز برای عدالت در دسترسی
هاشمی با تأکید بر ضرورت نگاه ملی در توسعه زیرساخت‌های پردازشی گفت: تجربه دهه گذشته نشان می‌دهد توسعه پراکنده مراکز پردازشی در دانشگاه‌ها نتیجه مطلوبی نداشته است. منابع کشور محدود است و توزیع ناهماهنگ آن میان مراکز مختلف نه‌تنها باعث پیشرفت نمی‌شود بلکه بهره‌وری را نیز کاهش می‌دهد.
وی ادامه داد: باید منابع را به‌صورت متمرکز برای ایجاد زیرساخت ملی هوش مصنوعی به کار گرفت تا همه دانشگاه‌ها، استارت‌آپ‌ها و مراکز تحقیقاتی به‌طور عادلانه از آن بهره‌مند شوند.
هاشمی تصریح کرد: این تمرکز به معنای محدود کردن دانشگاه‌ها نیست، بلکه بستری فراهم می‌کند تا همه بتوانند از یک پنجره واحد و با هزینه کمتر به خدمات پردازشی پیشرفته دسترسی داشته باشند.
راهکار دولت؛ ایجاد زیرساخت ابری ملی برای پژوهشگران
وزیر ارتباطات با بیان اینکه وزارتخانه مسیر مشخصی را در این زمینه ترسیم کرده است، گفت: راهکار جایگزین ما ایجاد زیرساخت ابری ملی است تا پژوهشگران کشور بدون نیاز به استفاده از سرویس‌های خارجی مانند گوگل، بتوانند داده‌های خود را در بستر امن داخلی بارگذاری و پردازش کنند.
وی افزود: این اقدام هم امنیت داده‌ها را تضمین می‌کند و هم موجب کاهش هزینه‌های تحقیقاتی و تسهیل دسترسی دانشگاهیان به منابع محاسباتی می‌شود.
سرمایه‌گذاری ۳۳۰۰ میلیارد تومانی در زیرساخت‌های ارتباطی استان
هاشمی در بخش دیگری از سخنان خود به عملکرد وزارت ارتباطات در توسعه ارتباطات استان اشاره کرد و گفت: در استان آذربایجان شرقی، بیش از سه‌هزار و سیصد میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حوزه زیرساخت‌های ارتباطی انجام شده است و پروژه‌های متعددی در این بخش به بهره‌برداری رسیده است.
وی افزود: دانشگاه‌ها باید از این بستر ارتباطی پرسرعت برای انجام طرح‌های تحقیقاتی و آموزشی بهره‌مند شوند تا کیفیت فعالیت‌های علمی افزایش یابد.
حمایت از مراکز پژوهشی و امنیتی دانشگاه تبریز
وزیر ارتباطات با اشاره به ظرفیت‌های علمی دانشگاه تبریز گفت: این دانشگاه از مراکز پیشرو کشور در حوزه امنیت سایبری است و وزارت ارتباطات از فعالیت‌های آن حمایت ویژه خواهد کرد.
او افزود: در حوزه امنیت و امداد سایبری، دانشگاه تبریز یکی از مراکز آگاهی و پشتیبانی قوی کشور به شمار می‌رود و این ظرفیت باید به شکل گسترده‌تری در سطح ملی مورد استفاده قرار گیرد.
بخش خصوصی محور تحول در اقتصاد دیجیتال است
هاشمی با تأکید بر نقش بخش خصوصی در توسعه اقتصاد دیجیتال گفت: باور من این است که اگر قرار است تحولی در اقتصاد دیجیتال کشور رخ دهد، محور آن باید بخش خصوصی باشد. ما در وزارت ارتباطات فقط نقش تسهیلگر داریم و وظیفه‌مان ایجاد بستر فعالیت برای شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌هاست.
وی با اشاره به پروژه هوشمندسازی پست در تبریز گفت: هوشمندسازی مراکز پستی با استفاده از فناوری هوش مصنوعی و بینایی ماشین، گامی مؤثر در کاهش هزینه‌ها و افزایش رضایت مردم است و نمونه‌ای موفق از همکاری بخش خصوصی و دولت محسوب می‌شود.
دولت دیجیتال با محوریت اپراتورهای تخصصی شکل می‌گیرد
وزیر ارتباطات در تبیین طرح «زیست‌بوم دولت دیجیتال» گفت: در این طرح، دولت به چند خوشه تخصصی تقسیم شده است و برای هر بخش، اپراتورهایی در نظر گرفته می‌شود. برای نمونه، در حوزه انرژی، سلامت، مالیات و لجستیک، اپراتورهای تخصصی فعالیت خواهند کرد تا خدمات به‌صورت هوشمند و یکپارچه ارائه شود.
وی افزود: هدف از این طرح، حذف سامانه‌های جزیره‌ای، تسهیل خدمات برای مردم و حرکت به سوی حکمرانی داده‌محور است.
هوشمندسازی انرژی؛ گامی برای کاهش مصرف و مدیریت بهینه
هاشمی در ادامه به موضوع انرژی اشاره کرد و گفت: با همکاری دانشگاه تبریز و صنایع استان، آماده‌ایم طرح‌های هوشمندسازی مصرف انرژی را آغاز کنیم. مطالعات جهانی نشان می‌دهد با اجرای این طرح‌ها می‌توان بین پنج تا بیست‌وپنج درصد مصرف انرژی را کاهش داد.
وی افزود: با توجه به ظرفیت‌های علمی و صنعتی آذربایجان شرقی، این استان می‌تواند الگوی ملی در مدیریت هوشمند انرژی شود.
توسعه نسل پنجم تلفن همراه و فیبر نوری در اولویت است
وزیر ارتباطات با تأکید بر ادامه برنامه‌های توسعه‌ای در حوزه ارتباطات گفت: دو مسیر اصلی را در استان و کشور دنبال می‌کنیم؛ توسعه ارتباطات سیار مبتنی بر نسل پنجم تلفن همراه و گسترش شبکه فیبر نوری منازل و کسب‌وکارها.
وی افزود: پس از صد سال اتکا به سیم مسی، امروز وارد مرحله جدیدی از تحول در زیرساخت‌های ارتباطی کشور شده‌ایم و آذربایجان شرقی می‌تواند از استان‌های پیشتاز در این عرصه باشد.
نقش دانشگاه تبریز در صنعت فضایی کشور
هاشمی همچنین با اشاره به ظرفیت‌های پژوهشی استان گفت: با حمایت استاندار محترم، پژوهشکده فضایی تبریز در مسیر توسعه فعالیت خود قرار گرفته است. صنعت فضایی مجموعه‌ای از علوم مختلف از ریاضیات تا الکترونیک و هوش مصنوعی را در بر می‌گیرد و این دانشگاه می‌تواند در تربیت نیروی انسانی و اجرای پروژه‌های ملی فضایی نقش‌آفرین باشد.
اقتصاد دیجیتال باید سهم ۱۰ درصدی از تولید ناخالص داخلی را محقق کند
وزیر ارتباطات با اشاره به تکلیف برنامه هفتم توسعه گفت: طبق این برنامه، سهم اقتصاد دیجیتال از تولید ناخالص داخلی کشور باید به ۱۰ درصد برسد. تحقق این هدف، نیازمند سرمایه‌گذاری گسترده، همکاری میان دانشگاه، دولت و بخش خصوصی و تربیت نیروی انسانی متخصص است.
تشکیل اپراتور هوش مصنوعی با محوریت بخش خصوصی
در بخش پایانی سخنان، هاشمی از تصویب سند هوش مصنوعی در دولت خبر داد و گفت: در این سند، سازوکار ایجاد اپراتورهای هوش مصنوعی در سه لایه زیرساخت، پلتفرم و خدمات پیش‌بینی شده است.
وی تصریح کرد: منابع دولتی به‌تنهایی پاسخ‌گوی نیاز کشور نیست؛ بنابراین با محوریت بخش خصوصی، اپراتورهای هوش مصنوعی تشکیل خواهند شد تا ظرفیت‌های ملی را در خدمت همه دانشگاه‌ها و کسب‌وکارها قرار دهند.
وزیر ارتباطات در پایان ابراز امیدواری کرد که استان آذربایجان شرقی و دانشگاه تبریز، پیشگام اجرای این طرح در کشور باشند.
همچنین در این جلسه، استادان دانشگاه و فعالان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارشی از پروژه‌های انجام‌شده در دانشگاه در این حوزه ارائه کردند و با اشاره به مشکلات موجود، پیشنهادهایی مطرح کردند.
دانشگاهیان و فعالان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات موضوعاتی مانند استفاده از ظرفیت بخش خصوصی، برنامه‌ریزی برای جلوگیری از مهاجرت متخصصان و دانشگاهیان این حوزه، درخواست راه‌اندازی مرکز محاسبات سریع برای هوش مصنوعی، ایجاد مرکز داده هوش مصنوعی، تسریع در توسعه زیرساخت‌های اقتصاد دیجیتال، تمرکززدایی از تهران، تقویت صندوق‌های ریسک‌پذیر و کاهش مشکلات دریافت پروانه «افتا» را مطرح و در این موارد نیز راهکارهایی ارائه کردند.
بر اساس این گزارش، وزیر ارتباطات در ادامه سفر خود، پیش از این جلسه به شهرک صنعتی سهند رفت و از شرکت صنایع «صبح پالار آسیا» تولیدکننده تجهیزات هوشمندسازی بازدید کرد و مدیران این شرکت توضیحاتی درباره نوع فعالیت‌های خود ارائه کردند.