به گزارش ایرنا از روابط عمومی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی قم، بهزاد احمدی فارسـانی، روز شنبه در گفت وگویی، اضافه کرد: کاروانسرای البرز یکی از کامل‌ترین نمونه‌های معماری قاجاری در قم است که در فهرست آثار ملی ایران قرارگرفته. این مجموعه شامل کاروانسرا، مسجد، آب‌انبار، حمام، خانه اربابی و باغ است و به لحاظ ساختار کالبدی و نحوه استقرار بناها، ارزش تاریخی و معماری بسیار بالایی دارد.
بخش مرکزی قم در ۱۰ کیلومتری این شهر با بیش از هفت هزار و ۵۰۰ کیلومتر مربع دارای ۲ دهستان قنوات و قمرود است که جمعیتی حدود ۳۵ هزار نفر دارد.
وی افزود: مدت‌ها این مجموعه تاریخی به‌صورت متروکه بود، اما با برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده در اداره‌کل، عملیات مرمت و بازسازی سازه‌ای و تزئینی مجموعه با اعتباری ۲۲ میلیارد ریال آغاز شد و هم‌اکنون در مرحله تثبیت و بازسازی اجزای آسیب‌دیده قرار دارد.
احمدی فارسـانی ضمن اشاره به اهمیت معماری بنا اظهار داشت:کاروانسرای البرز با مصالح سنتی چون آجر، سنگ و ساروج ساخته شده‌است. فرم منظم حجره‌ها، وجود فضاهای اقامتی، انبار و اصطبل‌ها در پیرامون حیاط و همچنین تزئینات کاربندی در هشتی ورودی از ویژگی‌های برجسته این اثر به شمار می‌روند.
وی گفت: در مرمت این بنای ارزشمند، حفاظت طولانی‌مدت از سازه، احیای کالبد تاریخی و ایجاد زمینه بهره‌برداری فرهنگی و گردشگری در شأن ارزش تاریخی اثر مورد تاکید است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قم افزود: در فاز نهایی، مطالعات تکمیلی برای استفاده بهینه از حمام تاریخی و دیگر بناهای وابسته در قالب فضاهای فرهنگی، خدماتی و آموزشی انجام خواهد شد تا مجموعه البرز به یک مقصد مؤثر در گردشگری تاریخی استان تبدیل شود.
وی با تاکید بر اهمیت مشارکت مردمی در صیانت از بناهای تاریخی گفت:تخریب ناگهانی و استفاده نادرست از این گونه بناها از سوی ساکنان و مالکان می‌تواند تهدیدی جدی برای میراث فرهنگی منطقه باشد. از این رو اداره‌کل با همکاری بخشداری و دهیاری البرز، طرح‌های حفاظتی و پایش مستمر را در دستور کار دارد تا روند احیای این مجموعه ارزشمند با رویکردی پایدار ادامه یابد.
قم با برخورداری از ۲ اثر ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی شامل کاروانسرای دیرگچین و راه‌آهن سراسری، یک پایگاه ملی با عنوان پایگاه تپه باستانی قلی‌درویش و ۵۵۰ اثر تاریخی، فرهنگی و هنری، از مناطق شاخص کشور در حوزه میراث فرهنگی به شمار می‌رود.
