صاحب‌خبر - بر اساس یک تحلیل جامع جهانی، موارد تشخیص سرطان‌های «زودرس» (پیش از پنجاه‌سالگی) نزدیک به ۷۹ درصد افزایش یافته و نرخ مرگ‌ومیر ناشی از آن نیز حدود ۲۸ درصد رشد داشته است.
سبک زندگی؛ متهم اصلی
به گزارش پایگاه معتبر «ساینس آلرت»، دانشمندان بر این باورند که ژنتیک تنها مقصر این روند نیست؛ بلکه عوامل مرتبط با «سبک زندگی مدرن» از جمله الگوی تغذیه، کم‌خوابی و استرس مزمن، سهم به‌سزایی در این زمینه دارند.
برآوردها نشان می‌دهد حدود ۸۰ درصد از سرطان‌ها ریشه ارثی ندارند و ناشی از عوامل محیطی و خارجی هستند که به‌تدریج به DNA آسیب می‌رسانند. به گفته متخصصان، تغییرات بنیادین در عادات غذایی، فعالیت‌های روزمره و فشارهای روانی، نسل هزاره را در مقایسه با نسل‌های پیشین، در معرض تهدید جدی‌تری برای ابتلا به تومورها قرار داده است.
رژیم غذایی ناسالم و چاقی زودرس
از دهه ۱۹۸۰ میلادی، شیوع چاقی در بین کودکان و نوجوانان به‌طور قابل توجهی افزایش یافته است. داده‌های سازمان جهانی بهداشت در سال ۲۰۲۲ میلادی حاکی از آن است که ۳۹۰ میلیون کودک و نوجوان در جهان دچار اضافه‌وزن هستند که از این میان، ۱۶۰ میلیون نفر با معضل چاقی دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
پژوهش‌ها نشان می‌دهد چاقی در سنین پایین، تأثیرات درازمدتی بر سلامت دارد؛ به‌طوری که بالا بودن شاخص توده بدنی از دوران کودکی، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ را در مردان ۳۹ درصد و در زنان ۱۹ درصد افزایش می‌دهد.
وابستگی شدید به «غذاهای فوق‌فرآوری‌شده» نیز به کاهش تنوع باکتری‌های مفید روده و افزایش گونه‌های التهاب‌زا منجر شده که این امر، در شیوع بیماری‌های گوارشی مانند سندرم روده تحریک‌پذیر و «SIBO» (رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک) در میان نسل هزاره مشهود است.
کم‌خوابی و اختلال در ریتم زیستی بدن
اعضای نسل هزاره به طور متوسط ۳۰ تا ۴۵ دقیقه کمتر از نسل والدین خود می‌خوابند که استفاده بیش از حد از صفحه نمایشگرها پیش از خواب، عامل اصلی این کم‌خوابی مزمن محسوب می‌شود.
این کمبود خواب مداوم، ترشح هورمون «ملاتونین» (که مسئولیت تنظیم بازسازی سلولی و عملکرد آنتی‌اکسیدانی را بر عهده دارد) کاهش می‌دهد. این اختلال، در نهایت خطر آسیب DNA و تشکیل جهش‌های سلولی منجر به تومور را افزایش می‌دهد.
فشارهای روانی زندگی مدرن
استرس مزمن با افزایش سطح هورمون «کورتیزول» همراه است که این امر به تضعیف سیستم ایمنی بدن و تشدید التهاب درونی می‌انجامد. مطالعات نشان می‌دهد افرادی با سطح استرس بالا، دو برابر بیشتر از کسانی که توانایی مدیریت استرس‌های روزمره را دارند، در معرض خطر مرگ ناشی از سرطان قرار دارند.
خوددرمانی؛ تهدیدی پنهان
افزایش عادت به مصرف داروهای بدون نسخه، خطر دیگری است که این نسل را تهدید می‌کند. استفاده مکرر از مسکن‌هایی مانند «استامینوفن» یا «پاراستامول» با آسیب کبدی و افزایش احتمال ابتلا به سرطان کبد در درازمدت مرتبط دانسته شده است.
چشم‌انداز آینده و راهکارهای پیشگیرانه
پیش‌بینی می‌شود تعداد مبتلایان به سرطان در سراسر جهان از ۲۰ میلیون نفر در سال ۲۰۲۲ میلادی به حدود ۳۵ میلیون نفر در سال ۲۰۵۰ میلادی برسد که افزایشی ۷۷ درصدی را نشان می‌دهد. در این میان، رشد قابل توجه تومورهای دستگاه گوارش و بیماری‌های مرتبط با زنان در گروه‌های سنی جوان‌تر، نگرانی‌های بیشتری را برانگیخته است.
با این وجود، کارشناسان حوزه سلامت و فناوری‌های پزشکی تأکید دارند که «پیشگیری» هنوز امکان‌پذیر است. اتخاذ عادات سالم و متعادل، تأمین خواب کافی و پرهیز از غذاهای فرآوریشده و الکل، می‌تواند سهم عمده‌ای در کاهش خطر ابتلا به این بیماری‌ها داشته و فرصت زندگی طولانی‌تر و سالم‌تر را برای نسل هزاره فراهم کند.∎