به گزارش خبرگزاری ایمنا، مسمومیت با گاز مونوکسید کربن یکی از خطرناک‌ترین انواع مسمومیت‌ها است که به دلیل بی‌رنگ و بی‌بو بودن این گاز، اغلب بدون هشدار اتفاق می‌افتد؛ این گاز به‌عنوان «قاتل خاموش» شناخته می‌شود و سالانه جان افراد بسیاری را در سراسر جهان می‌گیرد.
گاز مونوکسید کربن چیست؟
مونوکسید کربن (CO) گازی بی‌رنگ، بی‌بو و بی‌مزه است که در اثر سوختن ناقص سوخت‌های کربنی مانند گاز شهری، زغال سنگ، چوب، نفت سفید و بنزین تولید می‌شود. این گاز به‌راحتی با هموگلوبین خون ترکیب و مانع از انتقال اکسیژن به بافت‌های بدن می‌شود.
علائم گازگرفتگی و مسمومیت با گاز مونوکسید کربن
علائم این مسمومیت بسته به شدت تماس با گاز، به سه دسته تقسیم می‌شوند:
علائم خفیف
- سردرد و سنگینی سر
- سرگیجه و خستگی غیرعادی
- حالت تهوع یا استفراغ
- خواب‌آلودگی و بی‌حالی
علائم متوسط
- درد قفسه سینه و تپش قلب
- ضعف عضلانی و ناتوانی در ایستادن
- گیجی شدید و اختلال در تصمیم‌گیری
- تنگی نفس و احساس فشار در سینه
علائم شدید و خطرناک
- از دست دادن تعادل و زمین خوردن
- تشنج
- بیهوشی
- مرگ در صورت عدم رسیدگی فوری
باید توجه داشت که علائم اولیه ممکن است با آنفلوانزا یا سرماخوردگی اشتباه گرفته شوند، اما تب وجود ندارد.
رخداد بیشترین گازگرفتگی‌ها در آذربایجان غربی و کردستان
اورژانس کشور اعلام کرد: در مهر سال ۱۴۰۳، ۱۶۴ نفر از هموطنان دچار مسمومیت با گاز منواکسید کربن شده بودند که از این تعداد، ۱۳۷ نفر به مراکز درمانی اعزام شدند، ۲۴ نفر در محل درمان شدند و ۳ نفر جان خود را از دست دادند، اما در مدت مشابه سال ۱۴۰۴، تعداد مسمومان به ۲۲۱ نفر افزایش یافت که ۱۶۹ نفر به مراکز درمانی منتقل شدند، ۴۱ نفر در محل درمان شدند و ۱۱ نفر فوت کردند.
از نظر جغرافیایی، بیشترین تعداد مسمومیت‌ها مربوط به استان‌های آذربایجان غربی با ۳۹ نفر، کردستان ۲۵ نفر و آذربایجان شرقی با ۱۸ نفر بوده است، در بین فوتی‌ها نیز استان فارس با چهار نفر، قزوین با دو نفر و اصفهان با دو نفر بیشترین آمار را به خود اختصاص داده‌اند.
اقدامات فوری در صورت مسمومیت
اگر احتمال می‌دهید فردی دچار گازگرفتگی شده است:
- او را به فضای باز منتقل کنید.
- در صورت بیهوشی، با اورژانس تماس بگیرید.
- از تنفس مصنوعی یا CPR در صورت نیاز استفاده کنید.
- اکسیژن خالص از طریق ماسک یا دستگاه‌های پزشکی تجویز شود.
- در موارد شدید، درمان در اتاق فشار بالا (هایپرباریک) توصیه می‌شود.
پیشگیری از مسمومیت با گاز CO
برای جلوگیری از این مسمومیت خطرناک، اقدامات زیر را جدی بگیرید:
- نصب سنسور هشدار مونوکسید کربن در خانه
- بررسی سالانه وسایل گرمایشی توسط متخصص
- استفاده از بخاری و آب‌گرم‌کن استاندارد با دودکش مناسب
- استفاده نکردن از وسایل سوختی در فضای بسته (مانند روشن کردن موتور خودرو در پارکینگ بسته)
- تهویه مناسب در فضاهای دارای وسایل سوختی