به گزارش خبرگزاری سلامت، دکتر محمد غلام نژاد روز یکشنبه در یک نشست خبری با هشدار نسبت به مصرف بالای دارو و انجام خدمات غیرضروری در نظام درمان کشور گفت: میانگین مصرف دارو در ایران دو برابر میانگین جهانی است و بسیاری از خدمات، از جمله آزمایش‌ها و تصویربرداری‌ها، بدون ضرورت انجام می‌شود.کد شد.
وی با تبریک هفته بیمه سلامت به تمامی دست‌اندرکاران حوزه سلامت کشور از تلاش‌ها و خدمات گسترده این مجموعه قدردانی کرد و بر نقش رسانه‌ها در تبیین فعالیت‌های نظام سلامت تأکید نمود
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران ضمن گرامیداشت هفته بیمه سلامت اظهار داشت: هفته بیمه سلامت را به تمامی همکاران و تلاشگران نظام سلامت کشور و کارکنان سازمان بیمه سلامت ایران تبریک می‌گویم. به انصاف، زحمات زیادی کشیده شده و کارهای بزرگی در این حوزه انجام شده است.
وی خاطرنشان کرد: برای هر روز از این هفته، نام‌گذاری ویژه‌ای صورت گرفته است تا ابعاد مختلف فعالیت‌ها و مأموریت‌های حوزه بیمه سلامت مورد توجه قرار گیرد.
غلام‌نژاد با اشاره به گستردگی مأموریت‌های نظام سلامت گفت: سیستم سلامت فقط تأمین هزینه‌های درمانی بیماران نیست، بلکه سهم بزرگی در ارتقای بهداشت و پیشگیری دارد.
وی افزود: چند سالی است که در سازمان بیمه سلامت، معاونتی با عنوان «پیشگیری» ایجاد شده که نشان‌دهنده توجه جدی این سازمان به امر پیشگیری است. پیشگیری فقط وظیفه یک دستگاه خاص در حوزه بهداشت نیست، بلکه سازمان بیمه سلامت نیز می‌تواند در این حوزه نقش مؤثری ایفا کند.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با تأکید بر لزوم کنترل هزینه‌ها و جلوگیری از خدمات غیرضروری تصریح کرد: یکی از وظایف بخش پیشگیری، شناسایی و کاهش خدمات غیرضروری است که توسط برخی پزشکان یا طرف‌های قرارداد ارائه می‌شود.
وی ادامه داد: این خدمات ممکن است به شکل القایی وارد سیستم سلامت شوند و باعث افزایش هزینه‌ها برای مردم و نظام سلامت شوند. بنابراین، سیستم پیشگیری می‌تواند با رصد این موارد، از تحمیل هزینه‌های اضافی جلوگیری کند.
غلام‌نژاد، با اشاره به ایجاد معاونت جدید پیشگیری در سازمان بیمه سلامت طی دو سال اخیر، بر اهمیت مدیریت هزینه‌ها و کاهش مداخلات غیرضروری در نظام سلامت تأکید کرد
وی افزود: در دو سال اخیر، معاونتی با عنوان «پیشگیری» در سطح سازمان بیمه سلامت کشور ایجاد شده که رسالت گسترده‌ای در حوزه پیشگیری از مداخلات غیرضروری بر عهده دارد.
وی افزود: این معاونت از نظام ارجاع و پزشک خانواده گرفته تا پیشگیری سطح چهار را شامل می‌شود. در پیشگیری سطح چهار، هدف اصلی جلوگیری از مداخلات غیرضروری است که بر روی بیماران انجام می‌شود.
دارو؛ مصرف دو برابر میانگین جهانی
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با ارائه آماری از تجویز دارو در کشور گفت: میزان مصرف دارو در ایران دو برابر میانگین جهانی است. در کشورهای دنیا، میانگین اقلام دارویی در هر نسخه کمتر از دو قلم است، اما در کشور ما ۴.۳ قلم و در تهران ۴.۲ قلم است.
او تأکید کرد: این آمار نگران‌کننده است و نشان می‌دهد تعداد داروهایی که در نسخه‌ها نوشته می‌شود بیش از حد معمول است. البته در این زمینه نمی‌خواهیم به دنبال مقصر باشیم، چرا که در بسیاری از موارد بیماران خودشان اصرار به دریافت خدمات یا داروهای غیرضروری دارند.
خدمات القایی و نقش فرهنگ‌سازی
غلام‌نژاد افزود: برخی از خدمات غیرضروری ناشی از نیازهای القایی بیماران است؛ برای مثال، بیمار اصرار دارد حتماً ام‌آرآی انجام دهد، در حالی که ممکن است با یک عکس ساده از قفسه سینه بیماری تشخیص داده شود و نیازی به تصویربرداری پیشرفته نباشد.
وی ادامه داد: در برخی موارد، بیماران درخواست انجام نوار عصب و عضله به‌صورت همزمان دارند، در حالی که ممکن است فقط یکی از آن‌ها کافی باشد. اینجا نقش فرهنگ‌سازی و آگاهی‌بخشی رسانه‌ها بسیار مهم است تا مردم بدانند همیشه نیازی به انجام خدمات گران‌قیمت یا پیچیده نیست.
آزمایش‌های اضافی و بار مالی بر سیستم سلامت
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با اشاره به آمار بالای تجویز آزمایش‌ها گفت: در حال حاضر، میانگین تعداد آزمایش‌های تجویزی در کشور ۱۳.۵ قلم و در تهران ۱۶.۴ قلم است که برای پزشکان عمومی عدد بالایی محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: بسیاری از آزمایش‌ها بدون ضرورت انجام می‌شود و هم برای بیمار و هم برای نظام سلامت بار مالی ایجاد می‌کند. برای مثال، در مواردی آزمایش‌هایی مانند ویتامین D، ویتامین B۱۲ یا فولات به‌صورت غیرضروری درخواست می‌شوند، در حالی که می‌توان این موارد را به شکل کلی و در قالب برنامه‌های پیشگیرانه مدیریت کرد.
غلام‌نژاد در ادامه گفت: در حوزه تصویربرداری نیز اقلام تجویزی در ایران بیش از استانداردهای جهانی است. در کشورهای دیگر، انجام ام‌آرآی یا دریافت دارو از داروخانه به این سادگی نیست، اما در کشور ما گاهی بدون تجویز پزشک، افراد از داروخانه آنتی‌بیوتیک تهیه می‌کنند.
او تأکید کرد: آنتی‌بیوتیک برای عفونت‌های باکتریایی است، نه ویروسی، و این نوع مصرف خودسرانه به منابع مالی و سلامت جامعه آسیب می‌زند
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران اظهار داشت: اگر بخواهیم منابع بیمه سلامت و نظام درمان پایدار بماند و تاب‌آوری مالی داشته باشیم، باید هزینه‌ها را مدیریت کنیم. این موضوع نیازمند همکاری پزشکان و ارائه‌دهندگان خدمات درمانی است.
غلام‌نژاد از اجرای سامانه‌های هوشمند در سازمان بیمه سلامت خبر داد و گفت: در سامانه‌های ما سیستم‌های تشویقی و کنترلی برای پزشکان طراحی شده است. به‌صورت ماهانه عملکرد پزشکان با هم‌رده‌هایشان مقایسه می‌شود تا مشخص شود چه کسانی تجویزهای منطقی‌تری دارند.
او افزود: در این سامانه‌ها گایدلاین‌هایی تعریف شده که در صورت تجویز اشتباه یا همزمان داروهای دارای عارضه، به پزشک هشدار می‌دهد. حتی برخی داروها در صورت ناسازگاری، به‌صورت خودکار از نسخه حذف می‌شوند.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران گفت: اگر بتوانیم خدمات ارائه‌شده را مدیریت کنیم، منابع مالی نظام سلامت نیز به‌درستی مدیریت خواهد شد. در غیر این صورت، هرچقدر منابع مالی بیشتری وارد سیستم شود، باز هم با هدررفت و کمبود منابع مواجه خواهیم بود، چرا که سیستم سلامت باید پاسخگو و هوشمند عمل کند.
۹۰ درصد نسخه‌ها در تهران به صورت الکترونیک نوشته می‌شود غیرضروری تقویت شده است
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران، با اشاره به اجرای نظام‌های نظارتی و هوشمندسازی فرآیندهای نسخه‌نویسی و خدمات درمانی گفت: در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد نسخه‌ها در استان تهران به صورت الکترونیک ثبت می‌شود و این اقدام نقش مهمی در کنترل هزینه‌ها، جلوگیری از تخلفات و بهبود خدمات سلامت داشته است.
غلام‌نژاد با تأکید بر اهمیت نظارت در نظام سلامت گفت: نظارت برای مچ‌گیری نیست، بلکه نظارت برای دستگیری است؛ یعنی کمک به سیستم‌هایی که ممکن است به صورت غیرعلمی یا ناصحیح عمل کنند.
او افزود: هدف ما اصلاح روندها و هدایت پزشکان و مراکز درمانی به سمت رعایت راهنماهای بالینی است تا خدمات غیرضروری به بیماران تحمیل نشود.
وی افزود: در دوران کرونا، مواردی وجود داشت که برخی پزشکان روزانه تا ۱۰۰ سرم برای بیماران تجویز می‌کردند که نمونه‌ای از تجویز غیرمنطقی و غیرضروری است. این موارد از طریق سیستم‌های نظارتی شناسایی و مدیریت می‌شود.
راهنماهای بالینی و محدودسازی تجویزهای غیرمنطقی
غلام‌نژاد گفت: در حال حاضر راهنماهای بالینی (گایدلاین‌ها) در سیستم نسخه‌نویسی سازمان بیمه سلامت بارگذاری شده است تا پزشک نتواند فراتر از آن دارو یا خدمات تجویز کند.
وی افزود: وقتی در یک ماه مصرف استاندارد آسپرین ۸۰، حدود ۳۰ عدد است، نباید پزشک برای همان دوره ۱۰۰ عدد تجویز کند. این موارد توسط سامانه‌های ما کنترل می‌شود و در صورت تخلف، هشدار صادر می‌شود.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران با اشاره به سوءاستفاده‌های احتمالی از منابع دارویی گفت: در برخی موارد مشاهده شده که داروهای خاص و گران‌قیمت با فرکانس غیرمجاز تجویز شده‌اند و بار مالی سنگینی بر سیستم سلامت تحمیل کرده‌اند.
او تصریح کرد: ما با هدف «دستگیری نه مجازات»، این موارد را شناسایی و اصلاح کرده‌ایم، اما در عین حال، کسانی که به‌صورت باندی و شبکه‌ای از این شرایط سوءاستفاده می‌کنند، به مراجع نظارتی و قضایی معرفی شده‌اند.
غلام‌نژاد افزود: متأسفانه برخی از این سوءاستفاده‌ها شامل داروهایی است که در کشورهای همسایه به فروش می‌رسد و این موضوع نشان‌دهنده لزوم نظارت دقیق‌تر و هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط است.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران از پیشرفت چشمگیر در اجرای نسخه‌نویسی الکترونیک خبر داد و گفت: بیش از ۹۰ درصد نسخه‌ها در تهران به‌صورت الکترونیک نوشته می‌شود.
او تأکید کرد:برخی پزشکان که با بیمه سلامت یا سایر بیمه‌ها قرارداد ندارند، هنوز نسخه الکترونیک صادر نمی‌کنند که باعث زحمت بیماران می‌شود. این موضوع از طریق دانشگاه‌ها و دستگاه‌های نظارتی قابل پیگیری و برخورد قانونی است.
غلام‌نژاد در ادامه اظهار کرد: سلامت یک مقوله وسیع است و فقط وزارت بهداشت یا بیمه سلامت در آن نقش ندارند. سازمان‌های بیمه‌گر دیگر مانند تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح نیز در این حوزه فعال‌اند و بخشی از مسئولیت سلامت جامعه را بر عهده دارند.
او افزود: نباید همه مسئولیت‌ها را فقط بر دوش وزارت بهداشت یا بیمه سلامت دانست، بلکه همکاری بین همه نهادها برای ارتقای نظام سلامت ضروری است.
مدیرکل بیمه سلامت استان تهران درباره پرداختی‌های سال ۱۴۰۳ گفت: مجموع پرداختی‌های سازمان بیمه سلامت استان تهران در سال جاری ۱۱ هزار میلیارد تومان بوده است. از این میزان، ۷۲۰۰ میلیارد تومان به مراکز دانشگاهی از جمله دانشگاه‌های علوم پزشکی تهران، شهید بهشتی، ایران و بهزیستی پرداخت شده است.
وی افزود: به بخش غیر دانشگاهی شامل داروخانه‌ها، پزشکان، درمانگاه‌ها و بیمارستان‌های خصوصی نیز ۳۴۸۰ میلیارد تومان پرداخت شده است.
غلام‌نژاد خاطرنشان کرد: در بخش غیر دانشگاهی، تمامی مطالبات سال ۱۴۰۳ تسویه شده است و در بخش دانشگاهی تنها بخش کوچکی از مطالبات دارویی مربوط به ماه‌های پایانی سال باقی مانده است.
تسویه پرداخت‌های حوزه‌های مختلف درمان
وی افزود: پرداخت هزینه‌های دیالیز مراکز مستقل تا خردادماه، پرداخت مطالبات پزشکان تا خرداد، و داروخانه‌ها تا اردیبهشت و بخشی از خرداد انجام شده است.
غلام‌نژاد گفت: در مجموع، پرداختی‌های مربوط به اسناد سال ۱۴۰۴ نیز تا این لحظه ۶۸۳ میلیارد تومان بوده است.