شناسهٔ خبر: 75492285 - سرویس استانی
نسخه قابل چاپ منبع: ایرنا | لینک خبر

برداشت‌ بی‌رویه آب زیرزمینی، زنگ خطر فرونشست در گیلان

رشت– ایرنا– معاون زمین‌شناسی اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گیلان با اشاره به گسترش پدیده فرونشست در بسیاری از نقاط کشور، گفت: اگرچه تاکنون نشانه‌ای از بروز این پدیده در استان مشاهده نشده است اما روند برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی و حفر چاه‌های غیرمجاز، زنگ خطری جدی برای آینده محسوب می‌شود.

صاحب‌خبر -

محمدعلی شکری روز شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا در هشداری جدی نسبت به برداشت بی رویه آب های زیرزمینی، اظهار داشت: این روند زنگ خطری جدی برای منابع آب و محیط‌زیست گیلان است و باید با حساسیت و برنامه‌ریزی دقیق با آن برخورد شود.

وی اضافه کرد: پدیده فرونشست شامل نشست و حرکت رو به پایین سطح زمین است که می‌تواند در اثر عوامل طبیعی مانند تراکم نهشته‌ها، انحلال، آب‌شدگی یخ‌ها و یا فعالیت‌های انسانی نظیر معدنکاری، حفر چاه‌ها و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی رخ دهد؛ این پدیده ممکن است به صورت ناگهانی یا تدریجی بروز کند.

شکری افزود: کشاورزی غیراصولی، حفر چاه‌های متعدد و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی از مهم‌ترین عوامل تشدیدکننده فرونشست در کشور است؛ تخلیه بیش از حد آب از لایه‌های آبخوان، باعث کاهش فشار آب منفذی، فشرده شدن لایه‌های زمین و در نهایت نشست زمین می‌شود.

معاون زمین‌شناسی اداره کل زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی گیلان تصریح کرد: بر اساس آمارها، نرخ فرونشست در ایران به‌مراتب بیش از میانگین جهانی است؛ به‌گونه‌ای که در برخی نواحی استان کرمان تا ۴۰ سانتی‌متر، در جنوب البرز و تهران بیش از ۳۰ سانتی‌متر و در برخی مناطق اصفهان بیش از ۱۵ سانتی‌متر در سال گزارش شده است؛ این ارقام ایران را از نظر نرخ و وسعت مناطق درگیر فرونشست در بین سه کشور نخست جهان قرار داده است.

شکری با اشاره به پیامدهای گسترده این پدیده، افزود: فرونشست زمین پیامدهای اجتماعی، زیست‌محیطی و اقتصادی فراوانی دارد و بر کیفیت زندگی مردم تأثیر مستقیم می‌گذارد؛ این پدیده موجب آسیب به زیرساخت‌ها، ساختمان‌های شهری و روستایی و کاهش ظرفیت ذخیره‌سازی آب در آبخوان‌ها می‌شود که در بلندمدت می‌تواند منابع آبی کشور را با بحران مواجه کند.

وی ادامه داد: کاهش آثار زیان‌بار فرونشست نیازمند برنامه‌ریزی دقیق در سه مرحله پیش‌بینی، تشخیص و پایش است؛ این امر باید بر پایه مدیریت صحیح منابع آب، کاهش برداشت از سفره‌های زیرزمینی و استفاده از روش‌های نوین آبیاری در بخش کشاورزی انجام شود.

به گفته شکری، استفاده از داده‌های ژئوفیزیکی، اطلاعات چاه‌های موجود، مطالعات زمین‌شناسی مهندسی و ژئوتکنیکی و روش‌های پیشرفته سنجش از دور مانند رادارهای SAR و InSAR از ابزارهای کلیدی برای پایش و مکان‌یابی مناطق مستعد فرونشست است.