اظهارات تازه رافائل گروسی علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی، جایگاه واقعی و تنزل یافته مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در نقش یک جاده صاف‌کن و کارگزار غربی و عبری برای فشار بر ایران و نه یک فرد در رأس نهاد تخصصی جهانی در حوزه اتمی را بار دیگر اثبات کرد. در شرایطی که بسیاری رویکرد جانبدارانه گروسی در آستانه جنگ ۱۲روزه و به ویژه صدور قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس را به عنوان چراغ سبزی در آغاز تجاوز آمریکا و رژیم صهیونیستی به خاک کشورمان تعبیر می‌کنند، حال آقای مدیر کل دوباره در همان مسیر پادویی برای دشمنان ظاهر شده و اظهاراتی بر زبان رانده که تحلیل آن خالی از لطف نیست.
رافائل گروسی در گفت‌وگو با روزنامه سوئیسی «لو تمپس» علناً از علاقه خود برای رسیدن به دبیر کلی سازمان ملل سخن رانده و در ادامه مواضع مبهم، دوپهلو و خط اتهام‌زنی خود درباره ایران می‌گوید: اگرچه ترامپ از «نابودی» تأسیسات هسته‌ای صحبت می‌کند، اما دانش فنی آن‌ها از بین نرفته است. سانتریفیوژها نیز قابل بازسازی هستند. ایران هنوز حدود ۴۰۰ کیلوگرم (اورانیوم) غنی شده تا ۶۰ درصد را در اختیار دارد که کمی کمتر از سطح درجه تسلیحاتی است. اگر این روند ادامه یابد، ایران مواد کافی برای تقریباً ۱۰ بمب هسته‌ای را خواهد داشت! برای همین باید بازرسی‌ها از سر گرفته شوند. اگر دیپلماسی شکست بخورد، من از توسل دوباره به زور می‌ترسم!
خط‌دهی برای اعمال فشار بر ایران
این نوع موضع‌گیری فردی که در مقام ریاست بر یک نهاد فنی باید بر اساس داده‌های واقعی اظهار نظر کرده نه بر اساس حدسیات، مکمل نقشه دشمن باشد بسیار پرسش‌برانگیز است. بر این اساس روزنامه قدس در گفت‌وگو با چهار تن از کارشناسان و صاحب‌نظران، پشت پرده اظهارات تازه گروسی و علت اتخاذ چنین رویکردی از سوی وی را به بحث گذاشته است.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در تشریح این وضعیت معتقد است: مدیرکل آژانس مدتی است از مسیر حرفه‌ای و بی‌طرفانه خود خارج شده و به عنوان ابزاری در اختیار ابرقدرت‌ها قرار گرفته است. ابراهیم عزیزی با بیان اینکه این رفتار و عملکرد نشانه افول و سرسپردگی آژانس بوده و آسیب‌های زیادی به اعتماد کشورها و اعتبار این نهاد وارد کرده است، اظهار کرد: یکی از علت‌های اصلی جنگ ۱۲روزه همین گزارش‌های مغرضانه و بی پایه و اساس بود.
گروسی اما به جای اصلاح روند برای بازگرداندن اعتبار آژانس بر ادامه مسیر غلط اصرار می‌کند. این در حالی است که جمهوری اسلامی بارها اعلام کرده بر مسیر حفظ منافع ملی ملت ایران به خصوص صنعت هسته‌ای ایستاده است و گزارش‌های غلط و دروغین مانع مسیر ایران نخواهد شد و منافع ملت همان است که دنبال می‌شود.نماینده مردم شیراز در مجلس، تصریح کرد: اظهارات گروسی در حالی است زمانی که اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ما حمله کرد، متأسفانه آژانس آن را محکوم نکرد.
اکنون پرسش این است که اهداف این صحبت‌ها چیست و چه مسائل پنهانی در پس آن نهفته است؟ پاسخ این است که گروسی تنها منافع آمریکا را مد نظر دارد و پایبند به اصول حرفه‌ای خود نیست.
صحبت‌های کنونی او هم نوعی خط‌دهی برای اعمال فشار بر ایران در پرونده هسته‌ای است؛ موضوعی که ترامپ از طریق سیاست فشار حداکثری مد نظر دارد و آژانس مکمل این پازل است.
زورآزمایی ایران و غرب
احمد بخشایش اردستانی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در تحلیل تحولات اخیر، عنوان کرد: رئیس آژانس علاقه‌مند است بازرسی‌های خود را از ایران انجام دهد. این مصاحبه هم نشان می‌دهد غرب تلاش می‌کند فشار را افزایش دهد تا توافقی که در مصر میان گروسی و ایران انجام شده، اجرایی شود. جمهوری اسلامی ولی اعلام کرده اگر مکانیسم اسنپ‌بک فعال شود، تجدیدنظر خواهد کرد و این اظهارات تازه که بر زبان گروسی به عنوان نماینده آمریکا جاری شده ادامه مسیر زورآزمایی میان ایران و غرب است.
وی با بیان اینکه کشورهای غربی پس از فعال شدن اسنپ‌بک فشار روی ایران را زیاد کردند تا معیشت را گران کرده و فاصله میان مردم و دولت را افزایش داده و آن‌ها را از نظام جدا کنند، با استناد به سخنان رهبر معظم انقلاب افزود: به آمریکا باید گفت به همین خیال باشد که بحث هسته‌ای ما نابود شده است، چون این ظرفیت ذهنی و مواضع بومی از بین رفتنی نیست و ایران هیچ گاه از این ظرفیت بومی دست نخواهد کشید. این عضو کمیسیون امنیت ملی درباره رویکرد کنونی تهران مقابل دسیسه‌های دشمن تصریح کرد: در شرایطی که تحریم‌ها به دلیل دودستگی جامعه جهانی شامل اروپا، چین، روسیه و کشورهای عدم تعهد به شکل یکپارچه اجرا نمی‌شود، ایران باید مقاومت کند تا غربی‌ها متوجه شوند فعال کردن اسنپ‌بک تأثیری روی ایران ندارد. وقتی غرب ناامید شود، به سمت مذاکره بازخواهد گشت. وی تأکید کرد: ایران در مسیر دفاع از منافع ملی، با مقاومت و هوشمندی، همواره روی پای خود ایستاده و تلاش‌های غربی‌ها برای فشار و اجبار، تأثیری بر اراده ملت ایران نخواهد داشت.
آژانس ابزار ابرقدرت‌ها
امیرعلی ابوالفتح، کارشناس ارشد مسائل آمریکا نیز با اشاره به پشت پرده سخنان اخیر و خط اتهام‌زنی رافائل گروسی درباره ایران، گفت: جمهوری اسلامی باید آمادگی کامل داشته باشد و فرض را بر این بگذارد که هر سناریو تهدیدی محتمل است.
وی تصریح کرد: نباید فراموش کرد آژانس بر مبنای منافع قدرت‌های بزرگ رفتار می‌کند. در شرایطی که تهران در اقدامی واکنشی فعلاً برنامه‌ای برای از سرگیری همکاری با این نهاد نداشته و ورود بازرسان را نمی‌پذیرد، از آنجا که مدیر کل پیش‌تر به عنوان مهره اسرائیل و آمریکا عمل کرده و عاملی برای حمله به کشورمان بوده است، اکنون هم این دست اظهارات او در همین مسیر جاده صاف‌کنی برای اتهام‌زنی به کشورمان تعبیر می‌شود. این سخنان بار دیگر نشان می‌دهد نگاه کارشناسی ایران به تعامل با آژانس، مبتنی بر هوشمندی، آمادگی و حفظ منافع ملی است و تهران با آگاهی کامل نسبت به رویکردهای سیاسی و فشارهای بین‌المللی، مسیر همکاری مشروط خود را ادامه می‌دهد.
ضرورت برخورد محکم با اقدام‌های یک‌جانبه آژانس
مسعود براتی، کارشناس مسائل هسته‌ای هم درباره وضعیت تعامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اظهار کرد: در قضیه آژانس، نکته مهم توافق قاهره است. تلاش آقای عراقچی برای تدبیر بحث اسنپ‌بک به طور کامل اتفاق نیفتاد، اما کشورهای اروپایی مکانیسم‌های خود را به کار گرفتند و بحث‌ها را به زعم خودشان برگرداندند. این به معنای از بین رفتن توافق قاهره است. وی تصریح کرد: حال در نحوه تعامل با آژانس، قانون مجلس و مصوبات شورای عالی امنیت ملی کاملاً گویاست و جمع‌بندی آن‌ها این است که به دلیل رفتارهای سیاسی و مغرضانه این نهاد بین‌المللی که تاکنون تغییری نکرده است همکاری نباید صورت بگیرد.
این کارشناس مسائل هسته‌ای تأکید کرد: من شخصاً مدافع خروج ایران از ان‌پی‌تی بودم و معتقدم بهترین زمان برای این کار بود، نه برای حرکت به سمت سلاح هسته‌ای، بلکه برای پایان دادن به مناسبات پرضرر و بی‌فایده. اکنون حداقل این است که همکاری‌ها با آژانس ادامه پیدا نکند. آژانس نشان داده کاملاً ابزاری در خدمت غرب است و هیچ روحیه فنی و بی‌طرفانه‌ای ندارد. براتی با اشاره به جایگاه حقوق هسته‌ای ایران گفت: رفتار گروسی به عنوان دبیر کل آژانس کاملاً سیاسی و ابزاری بوده و در نگاه ایرانی‌ها، اعتبار آژانس و شخص گروسی از بین رفته است. طبیعی است ایران با این نهاد مواجهه‌ای فعال‌تر و صریح‌تر داشته باشد و این اقدام کاملاً منطقی و قابل دفاع است. غرب باید بداند ایران نسبت به حقوق هسته‌ای خود محکم و مستحکم است و هر زمانی که مناسباتی برای کشور فایده‌ای نداشته باشد، آن را متوقف خواهد کرد؛ مانند وضعیت فعلی با آژانس تا زمانی که اعتماد ایران جلب نشده است.
خبرنگار: سید حسین حسینی