به گزارش ایرنا، سیستان و بلوچستان دارای شرایط اقلیمی خاص و برخی چالش‌های زیست محیطی مانند خشکسالی و کمبود منابع آبی است به همین دلیل شاید بسیاری از افراد تصور نمی‌کنند که در این خطه محصولی با کیفیت مانند پسته تولید می‌شود.
این استان در سال‌های اخیر به یکی از قطب‌های نوظهور تولید پسته کشور تبدیل شده است؛ به گفته فعالان بخش کشاورزی، کیفیت پسته تولیدی در این استان نه‌تنها از نظر بازار داخلی بلکه در بازار جهانی نیز مورد توجه قرار گرفته است.
کارشناسان بر این باورند این تحول ناشی از مجموعه‌ای از عوامل طبیعی، مدیریتی و فناوری است که در این منطقه برای کاشت پسته به‌کار گرفته شده است؛ برخلاف بسیاری از مناطق کشاورزی دیگر که به‌دلیل مشکلات کم‌آبی یا آفات مختلف با کاهش کیفیت محصولات خود روبه‌رو هستند، پسته تولیدی باغ های این استان به‌دلیل استفاده محدود از سموم شیمیایی و شرایط خاص اقلیمی به‌عنوان محصولی ارگانیک و سالم شناخته می‌شود.
سطح زیر کشت پسته در این استان حدود ۱۳ هزار و ۲۰۰ هکتار است که از این میزان ۱۱ هزار و ۲۰۰ هکتار آن بارور است؛ به گفته مسوولان بخش باقی‌مانده یعنی حدود ۲ هزار هکتار نیز با بهبود شرایط مدیریتی و استفاده از فناوری‌های نوین به مرحله باروری خواهد رسید.
کیفیت مرغوب پسته سیستان و بلوچستان
آنچه پسته سیستان و بلوچستان را از سایر مناطق متمایز می‌کند کیفیت بالای آن است چرا که شرایط خاص اقلیمی این استان از جمله تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های معتدل باعث شده پسته‌های این منطقه از نظر طعم، اندازه و رنگ ویژگی‌هایی برجسته و متمایز داشته باشند.
علاوه بر این، استفاده کم از سموم شیمیایی در فرآیند تولید این محصول باعث شده است که پسته‌های این استان به‌عنوان محصولی ارگانیک و سالم شناخته شوند و تقاضای داخلی برای آن افزایش یابد.
از طرفی در سال‌های اخیر نیز گام‌های بزرگی در زمینه مدیریت منابع آبی، استفاده از فناوری‌های نوین کشاورزی و بهبود فرآیندهای تولید در زمینه پسته در این استان برداشته شده است.
استفاده از آبیاری تحت فشار در یک سوم باغ‌های پسته سیستان و بلوچستان
استفاده از سیستم‌های آبیاری تحت فشار در بیش از چهار هزار و ۵۰۰ هکتار از باغ‌های پسته استان که حدود یک سوم کل آنها را شامل می‌شود یکی از مهمترین اقدامات برای مقابله با بحران کم‌آبی است؛ این سیستم‌ها با کاهش مصرف و بهبود توزیع آب در اراضی کشاورزی علاوه بر افزایش بهره‌وری به حفظ منابع آبی کمک کرده‌اند.
برگزاری دوره‌های آموزشی برای کشاورزان و باغداران به‌منظور ارتقای سطح دانش آنها در زمینه مدیریت باغ‌های پسته، آبیاری بهینه و استفاده از روش‌های نوین کشاورزی نقش مهمی در توسعه این بخش داشته است بطوریکه این آموزش‌ها به باغداران کمک کرده تا به شیوه‌ای علمی‌تر و بهینه‌تر به تولید پسته بپردازند و در نهایت به افزایش کیفیت محصول و کاهش هزینه‌های تولید منجر شود.
مسوولان مربوطه و کشاورزان سیستان و بلوچستان در تلاشند تا به‌منظور افزایش تولید پسته و ارتقای کیفیت آن اقداماتی در راستای مقابله با چالش‌های موجود انجام دهند؛ کم‌آبی یکی از بزرگترین چالش‌های این استان است که در صورت عدم مدیریت صحیح می‌تواند به کاهش تولید پسته منجر شود به همین دلیل راهکارهایی برای استفاده بهینه از منابع آبی با هدف تولید پایدار پسته در دستور کار قرار دارد.
ضرورت توسعه کارگاه‌های فرآوری پسته سیستان و بلوچستان
علاوه بر این در زمینه فرآوری پسته نیز اقداماتی صورت گرفته به‌طوریکه این استان دارای چهار کارگاه فرآوری با ظرفیت بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ تُن است؛ فرآوری پسته یکی از بخش‌های مهم در زنجیره تولید این محصول است که می‌تواند ارزش افزوده قابل توجهی را برای کشاورزان و تولیدکنندگان استان به‌همراه داشته باشد.
با توجه به اینکه در فرآیندهای فرآوری، پسته‌ها خشک و بسته‌بندی و برخی از آنها طعم‌دار می‌شوند، ایجاد و توسعه کارگاه‌های فرآوری سبب افزایش سهم این استان از بازارهای صادراتی پسته خواهد شد.
همچنین به‌دلیل برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته در بخش آموزش کشاورزی در سیستان و بلوچستان، باغداران با جدیدترین روش‌های کشاورزی آشنا شده‌اند که این امر سبب افزایش سطح زیر کشت پسته در سال‌جاری شده است.
پسته سیستان و بلوچستان، پنهان در پشت برندهای غیربومی
پسته سیستان و بلوچستان یکی از مرغوب‌ترین پسته‌های ایران است با این حال شواهد و گزارش های موجود نشان می‌دهد که بسیاری از فعالان تجاری از سایر استان‌ها، پسته این منطقه را به‌صورت عمده خریداری کرده و در بازارهای داخلی و بین‌المللی با برندهای خود به فروش می‌رسانند.
این روند ضمن اینکه باعث می‌شود کشاورزان سیستان و بلوچستان از سود واقعی خود بهره‌مند نشوند بلکه سبب بی اطلاعی بسیاری از مصرف‌کنندگان از اصالت این محصول شده و برندهای دیگر را به‌عنوان تولیدکننده اصلی پسته سیستان و بلوچستان می‌شناسند.
به گفته باغداران و کارشناسان، برای رفع این معضل باید سرمایه گذاری در زمینه ایجاد مراکز فرآوری پسته افزایش یابد و سرمایه‌گذاران برای فعالیت در این بخش تشویق شوند، همچنین برندسازی نیز برای شناخته شدن هرچه بیشتر این محصول در کشور و دنیا ضروری است.
لزوم برندسازی برای پسته سیستان و بلوچستان
به گفته کارشناس باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان، تمرکز بر برندسازی و ارتقای کیفیت محصول می‌تواند سهم استان را در بازارهای داخلی و جهانی افزایش دهد و به معرفی پسته سیستان و بلوچستان به‌عنوان یک برند معتبر و شناخته‌شده در کشور و حتی دنیا منجر شود.
سمیه نارویی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با توجه به کیفیت بالای پسته سیستان و بلوچستان، سازمان جهاد کشاورزی در کنار نگاه بلند مسوولان استانی در این حوزه آمادگی دارد برای حمایت از سرمایه‌گذاری برای افزایش تعداد کارگاه‌های فرآوری پسته و در نتیجه ایجاد برند اختصاصی اقدامات لازم را انجام دهد.
وی تصریح کرد: برندینگ محصولاتی چون پسته که در بازارهای جهانی رقابت می‌کنند نیازمند سرمایه‌گذاری در بازاریابی و تبلیغات است که با ایجاد کارگاه‌های فرآوری صنعتی و مکانیزه و استفاده از روش‌های نوین در بسته‌بندی می‌توان به‌طور موثری کیفیت پسته سیستان و بلوچستان را در سطح جهانی معرفی کرد و سهم استان را در بازار جهانی افزایش داد.
کارشناس باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان تاکید کرد: این گونه اقدامات می‌تواند گامی موثر در جهت تقویت اقتصاد استان و کشور باشد و با ایجاد برندهایی معتبر به توسعه پایدار کشاورزی کمک کند.
برداشت ۱۱ هزار تُن پسته در سیستان و بلوچستان
شهرستان هایی مانند زاهدان، خاش، تفتان و میرجاوه از مهمترین مناطق کشت پسته سیستان و بلوچستان به‌شمار می آیند و به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی این استان، از ابتدای شهریور امسال تاکنون حدود ۱۱ هزار تُن از این محصول برداشت و به بازار عرضه شده است.
علیرضا دهمرده با اشاره به کیفیت بالای پسته تولیدی استان، سیستان و بلوچستان را به‌عنوان قطب نوظهور تولید پسته کشور معرفی کرد و از برنامه‌های توسعه‌ای این محصول راهبردی خبر داد.
وی با اشاره به برگزاری دوره‌های آموزشی برای باغداران و تجهیز کارگاه‌های فرآوری پسته سیستان و بلوچستان با ظرفیت فعلی ۲ هزار و ۵۰۰ تن، گفت: ظرفیت این کارگاه ها قابل توسعه تا ۱۱ هزار تُن است.
وی با بیان اینکه برداشت پسته از شهریور آغاز می‌شود و تا مهر ادامه دارد، اضافه کرد: بادامی، احمدآقایی، اکبری، اوحدی، کله قوچی و فندوقی، عمده ارقام پسته تولیدی استان هستند.
افزایش ۲ هزار هکتاری باغ‌های پسته در سیستان و بلوچستان
مدیر باغبانی سازمان جهاد کشاورزی سیستان و بلوچستان نیز از افزایش ۲ هزار هکتاری سطح زیر کشت باغ‌های پسته استان در سال جاری خبر داد و گفت: سطح زیر کشت پسته استان به ۱۳ هزار و ۲۰۰ هکتار افزایش یافته است.
سعید نارویی در گفت و گو با ایرنا افزود: شهرستان زاهدان بیشترین سطح زیر کشت پسته استان را با پنج هزار و ۳۶ هکتار به خود اختصاص داده و یکی از مناطق اصلی تولید این محصول به‌شمار می‌آید.
وی ادامه داد: شهرستان خاش نیز دارای چهار هزار و ۱۶۴ هکتار، شهرستان تفتان سه هزار و ۶۳۱ هکتار و میرجاوه ۳۶۴ هکتار باغ پسته هستند.
کارشناسان کشاورزی تاکید دارند سیستان و بلوچستان با توجه به ظرفیت‌های بالای تولید و فرآوری، وجود شرایط طبیعی و آب و هوایی و بهره‌گیری از فناوری‌های نوین می‌تواند به‌عنوان یکی از پیشروترین تولیدکنندگان پسته شناخته شود هر چند سرمایه گذاری برای توسعه مراکز فرآوری و صنایع تبدیلی و ایجاد برندینگ پسته در این خطه ضروری است.
به گزارش ایرنا، سالانه بیش از چهار میلیون و ۹۰۰ هزار تُن انواع محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلاتی در سیستان و بلوچستان تولید می‌شود.
در دل این استان پهناور حدود ۱۷۰ هزار بهره‌بردار فعال در بخش‌های کشاورزی، دامداری و صیادی با وجود شرایط دشوار توانسته‌اند بستری پویا و زنده از تولید و معیشت را حفظ و تقویت کنند.