این باشگاه با ایجاد ساختاری منسجم از آموزش، پژوهش، رقابت و خلاقیت، توانسته بستری فراهم کند تا نخبگان جوان از سراسر کشور، استعدادهای خود را در قالب المپیادهای علمی به نمایش بگذارند و در مسیر رشد فردی و ملی گام بردارند. این باشگاه سال‌‌هاست پایگاه افتخارآفرینی ایران در المپیادهای جهانی است وثمره این تلاش‌ها در سال‌جاری، ۱۱ مدال طلا، ۱۹ نقره و ۱۰برنز دررشته‌های نجوم،زیست‌شناسی،هوش مصنوعی، اقتصاد و ریاضی بوده است. برای آشنایی بیشتر با مسیر رشد این باشگاه، دستاوردهای آن و چالش‌های پیش‌رو با سیدرضا حسینی، رئیس باشگاه دانش‌پژوهان جوان وزارت آموزش‌وپرورش به گفت‌وگو پرداخته‌ایم، مدیری که تلاش دارد با نگاهی آینده‌نگر رویای شکوفایی علمی نسل جدید ایران را به واقعیت تبدیل کند.
مأموریت اصلی باشگاه را در مسیر شناسایی و پرورش استعدادهای برتر کشور چه می‌دانید؟
مأموریت اصلی باشگاه در این خصوص ایجاد یک منظومه منسجم برای کشف، پرورش، حمایت و هدایت نخبگان از دوران نوجوانی،افتخارآفرینی درعرصه بین‌المللی واثرگذاری درآینده‌کشوراست.شناسایی‌استعدادهای‌برترازطریق‌المپیادها و ارزیابی‌های تخصصی، رشد و توانمندسازی نخبگان با اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی هدفمند، برگزاری کارگاه‌ها و اردوهای علمی و مهارتی و ایجاد بسترهای رشد فردی و جمعی از مهم‌ترین محورهای فعالیت باشگاه به‌شمار می‌رود. همچنین، هدایت و حمایت از نخبگان برای ورود به عرصه‌های پژوهش، فناوری و کارآفرینی باهمکاری دانشگاه‌ها، مراکز علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان ونیزترویج فرهنگ نخبگانی و الگوسازی ازچهره‌های علمی و اخلاقی کشور به‌منظور تقویت روحیه خودباوری، مسئولیت‌پذیری و خدمت به جامعه در میان جوانان، از دیگر اهداف باشگاه است.
نخبه‌ها چگونه انتخاب و شناسایی می‌شوند؟
در حال حاضر، دانش‌آموزان سراسر کشور با شرکت در المپیادهای چهارده‌گانه باشگاه می‌توانند توانایی‌های علمی خود را محک بزنند. در صورت موفقیت در مرحله نخست آزمون‌ها که نقش یک غربالگری اولیه را دارد، داوطلبان به مراحل بعدی راه می‌یابند و در نهایت، منتخبین نهایی موفق به کسب مدال‌های طلا، نقره و برنز می‌شوند. شایان ذکر است که اعضای تیم‌های ملی جمهوری اسلامی ایران برای شرکت درمسابقات جهانی، ازمیان دانش‌پژوهان دارنده مدال طلای هررشته و پس از گذراندن چند ماه آموزش و ارزیابی تخصصی انتخاب می‌شوند.
باشگاه دانش‌پژوهان جوان در سال‌های اخیر، افتخارات زیادی در المپیادهای علمی جهانی کسب کرده، به نظرتان مهم‌ترین موفقیت‌ها و مدال‌هایی که در این مسیر به‌دست آمده کدام است؟
باشگاه دانش‌پژوهان جوان در سال‌های اخیر توانسته با پرورش استعدادهای برتر کشور، جایگاه علمی ایران را در عرصه‌های بین‌المللی تثبیت و تقویت کند. کسب جایگاه سوم در رتبه‌بندی مدالی المپیادهای علمی ۲۰۲۴ بعد از کشورهای آمریکا و چین، کسب مقام اول جهان در المپیاد نجوم و اخترفیزیک در دو سال پیاپی (۲۰۲۴ و ۲۰۲۵)، برگزاری المپیاد بین‌المللی ترکیبات با حضور بیش از ۶۰ کشور جهان توسط نخبگان ایرانی، برگزاری المپیاد جهانی دانش‌آموزی علوم و فناوری نانو با حضور ۲۰کشور جهان، حضور در المپیاد جهانی هوش مصنوعی ۲۰۲۴ برای اولین‌بار و کسب مدال برنز تیمی، رتبه چهارم المپیاد زیست‌شناسی ۲۰۲۴ و رتبه سوم ۲۰۲۵ از جمله مواردی هستند که دانش‌پژوهان جوان ایرانی به آن دست یافتند. همه این دستاوردها در درجه اول، مرهون لطف و عنایت پروردگار متعال و در درجه دوم، ثمره تلاش خستگی‌ناپذیر دانش‌آموزان نخبه و راهنمایی‌های ارزشمند مربیان فرهیخته آنان است.
کدام‌یک از این دستاوردها برای شما یا مجموعه، نقطه‌‌عطف و ماندگارتر بوده است؟
این‌که بتوان با یک تیم جوان و جمعی از مدال‌آوران و نخبگان کارهای بزرگ و مؤثر انجام داد، بسیار لذت‌بخش است. فراهم‌شدن فضایی که در آن نخبگان جوان کشور بتوانند نقش‌آفرینی و اثرگذاری واقعی داشته باشند، ارزشمند و امیدبخش است. با همت و تلاش همین جوانان توانستیم در عرصه‌های بین‌المللی به دستاوردهای درخشانی برسیم که در نوع خود بی‌سابقه بوده است. کسب مقام برتر در جشنواره شهید رجایی به‌عنوان دستگاه تحول‌آفرین در کشور نیز نتیجه همین تلاش‌ها و همدلی‌هاست.
آیا می‌توانید نمونه‌ای از دانش‌آموزانی را که از باشگاه به چهره‌های علمی برجسته تبدیل شده‌اند، نام ببرید؟
خوشبختانه در طول سال‌های فعالیت باشگاه دانش‌پژوهان جوان، تعداد قابل‌توجهی از دانش‌آموزان عضو این مجموعه توانسته‌اند در ادامه مسیر علمی خود به چهره‌های برجسته ملی و بین‌المللی تبدیل شوند.بسیاری ازمدال‌آوران المپیادهاعلمی امروز در مراکز پژوهشی و آکادمیک معتبر جهان فعالیت دارند وبرخی نیز با بازگشت به کشور،نقش مؤثری درپیشرفت فناوری، آموزش و پرورش نخبگان نسل جدید ایفا می‌کنند. به‌عنوان نمونه دکترمریم میرزاخانی برنده مدال فیلدز و عضو سابق تیم المپیاد ریاضی ایران، دکتر سیدعلی مدنی‌‌زاده وزیراموراقتصادی و دارایی وعضو سابق تیم ملی المپیاد ریاضی ودیگراساتید به نام دانشگاه‌هایی همچون شریف و تهران ازجمله افرادی هستند که مسیر درخشان علمی خود را از باشگاه دانش‌پژوهان جوان آغاز کرده‌اند.
با چه چالش‌هایی در مسیر شناسایی، آموزش و اعزام نخبگان به مسابقات جهانی روبه‌رو هستید؟
در سال‌جاری با توجه به حمله رژیم غاصب و کودک‌کش صهیونیستی، برای دریافت روادید کشورها و همچنین تأمین هزینه‌های ارزی دچار مشکل شدیم که با تلاش و پیگیری همکاران و همچنین همراهی وزیر محترم آموزش‌وپرورش و وزیر محترم امور خارجه توانستیم موضوع را مدیریت کنیم و دانش‌پژوهان را به مسابقات جهانی اعزام کنیم.
در مسیر پیش‌رو چه نیازهایی برای توسعه و اثرگذاری بیشتر احساس می‌کنید؟
با توجه به چشم‌انداز باشگاه، اهدافی را دنبال می‌کنیم که امیدواریم بتوانیم با تلاش مستمر نخبگان جوان وهمراهی سایر نهادهای مرتبط به آن دست پیدا کنیم. ارتقای زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی، ایجاد شبکه تعاملی با نخبگان و مراکز علمی بین‌المللی و گسترش دسترسی استعدادها درسراسرکشور به محتوای غنی آموزشی ازجمله مواردی است که مورد توجه قرار گرفته است.
آیا برنامه‌ای برای گسترش همکاری با دانشگاه‌ها، مراکز علمی بین‌المللی یا نهادهای خصوصی دارید؟
یکی از محورهای اصلی برنامه باشگاه، توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه با دانشگاه‌ها و نهادهای داخلی و بین‌المللی است. در همین راستا، چند طرح مشترک با سازمان‌های بین‌المللی نظیر آیسسکو و اکو در دست طراحی و اجرا داریم که در چارچوب دیپلماسی آموزشی تعریف شده‌اند.درحال‌حاضرنیزدانش‌پژوهان مادرزمینه مشاوره وآموزش دروس تخصصی المپیادبا کشورهای مختلف نظیر هند، عربستان، کرواسی، آذربایجان و...همکاری دارند.همچنین، باتوجه به برنامه‌های معاونت رشد و توانمندسازی نخبگان، همکاری با بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان را به‌عنوان یکی از مؤثرترین مسیرها برای تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و افزایش بهره‌وری ملی دنبال می‌کنیم.
به‌عنوان مدیری که سال‌ها در کنار نخبگان کشور بوده‌اید، چه آرزویی برای آینده علمی ایران دارید؟
به جمله‌ای از رهبرمعظم‌انقلاب اشاره می‌کنم که فرمودند: «کاری کنید که در دنیا دیگران محتاج دانش شما باشند؛ مجبور باشند زبان شما را بیاموزند تا به دانش شما دست پیدا کنند.»همان‌گونه که درگذشته نیز چنین بوده وبزرگانی چون ابوعلی‌سینا، ملاصدرا و خیام پرچمدار علم و اندیشه در جهان بوده‌اند، امروز نیز وظیفه نخبگان جامعه است که با تلاش، خلاقیت و همت خود کاری کنند تا ایران اسلامی، کشوری قوی، سربلند و تأثیرگذار در عرصه جهانی باشد و ان‌شاءالله به‌زودی چنین خواهد شد.
مأموریت اصلی باشگاه را در مسیر شناسایی و پرورش استعدادهای برتر کشور چه می‌دانید؟
مأموریت اصلی باشگاه در این خصوص ایجاد یک منظومه منسجم برای کشف، پرورش، حمایت و هدایت نخبگان از دوران نوجوانی،افتخارآفرینی درعرصه بین‌المللی واثرگذاری درآینده‌کشوراست.شناسایی‌استعدادهای‌برترازطریق‌المپیادها و ارزیابی‌های تخصصی، رشد و توانمندسازی نخبگان با اجرای برنامه‌های آموزشی و پژوهشی هدفمند، برگزاری کارگاه‌ها و اردوهای علمی و مهارتی و ایجاد بسترهای رشد فردی و جمعی از مهم‌ترین محورهای فعالیت باشگاه به‌شمار می‌رود. همچنین، هدایت و حمایت از نخبگان برای ورود به عرصه‌های پژوهش، فناوری و کارآفرینی باهمکاری دانشگاه‌ها، مراکز علمی و شرکت‌های دانش‌بنیان ونیزترویج فرهنگ نخبگانی و الگوسازی ازچهره‌های علمی و اخلاقی کشور به‌منظور تقویت روحیه خودباوری، مسئولیت‌پذیری و خدمت به جامعه در میان جوانان، از دیگر اهداف باشگاه است.
نخبه‌ها چگونه انتخاب و شناسایی می‌شوند؟
در حال حاضر، دانش‌آموزان سراسر کشور با شرکت در المپیادهای چهارده‌گانه باشگاه می‌توانند توانایی‌های علمی خود را محک بزنند. در صورت موفقیت در مرحله نخست آزمون‌ها که نقش یک غربالگری اولیه را دارد، داوطلبان به مراحل بعدی راه می‌یابند و در نهایت، منتخبین نهایی موفق به کسب مدال‌های طلا، نقره و برنز می‌شوند. شایان ذکر است که اعضای تیم‌های ملی جمهوری اسلامی ایران برای شرکت درمسابقات جهانی، ازمیان دانش‌پژوهان دارنده مدال طلای هررشته و پس از گذراندن چند ماه آموزش و ارزیابی تخصصی انتخاب می‌شوند.
باشگاه دانش‌پژوهان جوان در سال‌های اخیر، افتخارات زیادی در المپیادهای علمی جهانی کسب کرده، به نظرتان مهم‌ترین موفقیت‌ها و مدال‌هایی که در این مسیر به‌دست آمده کدام است؟
باشگاه دانش‌پژوهان جوان در سال‌های اخیر توانسته با پرورش استعدادهای برتر کشور، جایگاه علمی ایران را در عرصه‌های بین‌المللی تثبیت و تقویت کند. کسب جایگاه سوم در رتبه‌بندی مدالی المپیادهای علمی ۲۰۲۴ بعد از کشورهای آمریکا و چین، کسب مقام اول جهان در المپیاد نجوم و اخترفیزیک در دو سال پیاپی (۲۰۲۴ و ۲۰۲۵)، برگزاری المپیاد بین‌المللی ترکیبات با حضور بیش از ۶۰ کشور جهان توسط نخبگان ایرانی، برگزاری المپیاد جهانی دانش‌آموزی علوم و فناوری نانو با حضور ۲۰کشور جهان، حضور در المپیاد جهانی هوش مصنوعی ۲۰۲۴ برای اولین‌بار و کسب مدال برنز تیمی، رتبه چهارم المپیاد زیست‌شناسی ۲۰۲۴ و رتبه سوم ۲۰۲۵ از جمله مواردی هستند که دانش‌پژوهان جوان ایرانی به آن دست یافتند. همه این دستاوردها در درجه اول، مرهون لطف و عنایت پروردگار متعال و در درجه دوم، ثمره تلاش خستگی‌ناپذیر دانش‌آموزان نخبه و راهنمایی‌های ارزشمند مربیان فرهیخته آنان است.
کدام‌یک از این دستاوردها برای شما یا مجموعه، نقطه‌‌عطف و ماندگارتر بوده است؟
این‌که بتوان با یک تیم جوان و جمعی از مدال‌آوران و نخبگان کارهای بزرگ و مؤثر انجام داد، بسیار لذت‌بخش است. فراهم‌شدن فضایی که در آن نخبگان جوان کشور بتوانند نقش‌آفرینی و اثرگذاری واقعی داشته باشند، ارزشمند و امیدبخش است. با همت و تلاش همین جوانان توانستیم در عرصه‌های بین‌المللی به دستاوردهای درخشانی برسیم که در نوع خود بی‌سابقه بوده است. کسب مقام برتر در جشنواره شهید رجایی به‌عنوان دستگاه تحول‌آفرین در کشور نیز نتیجه همین تلاش‌ها و همدلی‌هاست.
آیا می‌توانید نمونه‌ای از دانش‌آموزانی را که از باشگاه به چهره‌های علمی برجسته تبدیل شده‌اند، نام ببرید؟
خوشبختانه در طول سال‌های فعالیت باشگاه دانش‌پژوهان جوان، تعداد قابل‌توجهی از دانش‌آموزان عضو این مجموعه توانسته‌اند در ادامه مسیر علمی خود به چهره‌های برجسته ملی و بین‌المللی تبدیل شوند.بسیاری ازمدال‌آوران المپیادهاعلمی امروز در مراکز پژوهشی و آکادمیک معتبر جهان فعالیت دارند وبرخی نیز با بازگشت به کشور،نقش مؤثری درپیشرفت فناوری، آموزش و پرورش نخبگان نسل جدید ایفا می‌کنند. به‌عنوان نمونه دکترمریم میرزاخانی برنده مدال فیلدز و عضو سابق تیم المپیاد ریاضی ایران، دکتر سیدعلی مدنی‌‌زاده وزیراموراقتصادی و دارایی وعضو سابق تیم ملی المپیاد ریاضی ودیگراساتید به نام دانشگاه‌هایی همچون شریف و تهران ازجمله افرادی هستند که مسیر درخشان علمی خود را از باشگاه دانش‌پژوهان جوان آغاز کرده‌اند.
با چه چالش‌هایی در مسیر شناسایی، آموزش و اعزام نخبگان به مسابقات جهانی روبه‌رو هستید؟
در سال‌جاری با توجه به حمله رژیم غاصب و کودک‌کش صهیونیستی، برای دریافت روادید کشورها و همچنین تأمین هزینه‌های ارزی دچار مشکل شدیم که با تلاش و پیگیری همکاران و همچنین همراهی وزیر محترم آموزش‌وپرورش و وزیر محترم امور خارجه توانستیم موضوع را مدیریت کنیم و دانش‌پژوهان را به مسابقات جهانی اعزام کنیم.
در مسیر پیش‌رو چه نیازهایی برای توسعه و اثرگذاری بیشتر احساس می‌کنید؟
با توجه به چشم‌انداز باشگاه، اهدافی را دنبال می‌کنیم که امیدواریم بتوانیم با تلاش مستمر نخبگان جوان وهمراهی سایر نهادهای مرتبط به آن دست پیدا کنیم. ارتقای زیرساخت‌های آموزشی و پژوهشی، ایجاد شبکه تعاملی با نخبگان و مراکز علمی بین‌المللی و گسترش دسترسی استعدادها درسراسرکشور به محتوای غنی آموزشی ازجمله مواردی است که مورد توجه قرار گرفته است.
آیا برنامه‌ای برای گسترش همکاری با دانشگاه‌ها، مراکز علمی بین‌المللی یا نهادهای خصوصی دارید؟
یکی از محورهای اصلی برنامه باشگاه، توسعه همکاری‌های علمی و فناورانه با دانشگاه‌ها و نهادهای داخلی و بین‌المللی است. در همین راستا، چند طرح مشترک با سازمان‌های بین‌المللی نظیر آیسسکو و اکو در دست طراحی و اجرا داریم که در چارچوب دیپلماسی آموزشی تعریف شده‌اند.درحال‌حاضرنیزدانش‌پژوهان مادرزمینه مشاوره وآموزش دروس تخصصی المپیادبا کشورهای مختلف نظیر هند، عربستان، کرواسی، آذربایجان و...همکاری دارند.همچنین، باتوجه به برنامه‌های معاونت رشد و توانمندسازی نخبگان، همکاری با بخش خصوصی و شرکت‌های دانش‌بنیان را به‌عنوان یکی از مؤثرترین مسیرها برای تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی و افزایش بهره‌وری ملی دنبال می‌کنیم.
به‌عنوان مدیری که سال‌ها در کنار نخبگان کشور بوده‌اید، چه آرزویی برای آینده علمی ایران دارید؟
به جمله‌ای از رهبرمعظم‌انقلاب اشاره می‌کنم که فرمودند: «کاری کنید که در دنیا دیگران محتاج دانش شما باشند؛ مجبور باشند زبان شما را بیاموزند تا به دانش شما دست پیدا کنند.»همان‌گونه که درگذشته نیز چنین بوده وبزرگانی چون ابوعلی‌سینا، ملاصدرا و خیام پرچمدار علم و اندیشه در جهان بوده‌اند، امروز نیز وظیفه نخبگان جامعه است که با تلاش، خلاقیت و همت خود کاری کنند تا ایران اسلامی، کشوری قوی، سربلند و تأثیرگذار در عرصه جهانی باشد و ان‌شاءالله به‌زودی چنین خواهد شد.