به گزارش خبرگزاری برنا از گیلان ؛به مناسبت روز جهانی تحقیقات سرطان پستان، ضروری است توجه بیشتری به اهمیت سبک زندگی در کاهش خطر این بیماری معطوف گردد. سرطان پستان یکی از شایع‌ترین سرطان‌ها در میان زنان سراسر جهان است و با وجود پیشرفت‌های درمانی، همچنان تهدیدی جدی برای سلامت زنان محسوب می‌شود. با این حال، شواهد علمی نشان می‌دهد که بخش قابل‌توجهی از موارد ابتلا، از طریق اصلاح عوامل رفتاری قابل پیشگیری است.
در میان این عوامل، فعالیت بدنی منظم یکی از مؤثرترین و علمی‌ترین راهکارهای پیشنهادی برای کاهش خطر بروز سرطان پستان به شمار می‌رود.
شواهد علمی
بر اساس جدیدترین مرورهای سیستماتیک بنیاد جهانی پژوهش سرطان (World Cancer Research Fund – WCRF, 2024)، انجام فعالیت بدنی منظم به میزان ۱۵۰ تا ۳۰۰ دقیقه در هفته (با شدت متوسط تا بالا) می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را ۲۰ تا ۳۰ درصدکاهش دهد.
مکانیسم‌های زیستی مؤثر در این زمینه عبارت‌اند از:
تنظیم سطوح هورمون‌های استروژن و پروژسترون: کاهش بافت چربی موجب کاهش تولید استروژن آزاد و به‌تبع آن، کاهش تحریک سلول‌های پستان می‌شود.
بهبود حساسیت به انسولین و کاهش التهاب مزمن سیستمیک: فعالیت بدنی منجر به ثبات قند خون و مهار مسیرهای التهابی می‌گردد.
افزایش کارایی سیستم ایمنی: تحریک سلول‌های کشنده طبیعی (NK) و بهبود پاسخ ایمنی ذاتی از طریق ورزش منظم.
کاهش استرس اکسیداتیو و تثبیت ساختار DNA: تحرک باعث افزایش آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان طبیعی در بدن می‌شود.
این یافته‌ها مؤید آن است که ورزش، علاوه بر اثرات مستقیم فیزیولوژیک، نقش مهمی در تنظیم تعادل عصبی–هورمونی و کنترل استرس ایفا می‌کند؛ عواملی که به‌طور غیرمستقیم با خطر سرطان نیز ارتباط دارند.
الگوی پیشنهادی فعالیت بدنی
۱. فعالیت‌های هوازی (۳ تا ۵ جلسه در هفته):
پیاده‌روی تند، دویدن آرام، دوچرخه‌سواری یا شنا، به مدت ۳۰ تا ۴۵ دقیقه در هر جلسه.
۲. تمرینات قدرتی (۲ جلسه در هفته):
حرکات مقاومتی جهت تقویت عضلات بزرگ بدن (نظیر اسکوات، پلانک یا تمرین با کش بدنسازی).
۳. تمرینات تمرکز و آرام‌سازی (۲ تا ۳ جلسه در هفته):
یوگا، حرکات کششی و تمرینات تنفس کنترل‌شده جهت کاهش سطح کورتیزول و استرس اکسیداتیو.
تداوم این فعالیت‌ها، حتی با شدت متوسط، اثر محافظتی قابل‌توجهی ایجاد می‌کند و به بهبود کیفیت زندگی، خواب و وضعیت روانی کمک می‌نماید.
جمع‌بندی
ورزش، به عنوان مداخله‌ای ساده، کم‌هزینه و مؤثر، نه‌تنها در پیشگیری بلکه در مرحله درمان و بازتوانی مبتلایان به سرطان پستان نیز نقشی کلیدی ایفا می‌کند. اتخاذ رویکردی فعال در قالب برنامه‌های آموزشی و اجتماعی، می‌تواند در کاهش بروز و ارتقای آگاهی عمومی پیرامون این بیماری نقش مهمی داشته باشد.
منبع:
World Cancer Research Fund & American Institute for Cancer Research (WCRF/AICR).
Breast Cancer Report – Continuous Update Project, 2024. https://www.wcrf.org/breast-cancer
یادداشت :سارا جعفری کارشناس مامایی و کارشناس ارشد فیزیولوژی ورزشی محض