مجله «فارن پالیسی» آمريكا مقاله‌ای درباره وضعیت امنیتی و سیاسی در سرزمین‌های فلسطینی منتشر کرده است، که تمرکز آن بر کرانه باختری پس از توافق آتش‌بس در غزه است.
موفقیت آتش‌بس در غزه به تنهایی کافی نیست و سیاست‌های اشغالگری در کرانه باختری تهدیدی برای ثبات محسوب می‌شود و نقش تعیین‌کننده آمریکا برای جلوگیری از لغزش به سمت خشونت بیشتر ضروری است.
قطعاً جشن‌ها با اجرای آتش‌بس در غزه، بازگشت اسرای فلسطینی و ورود کمک‌های انسانی به ساکنان غیرنظامی فلسطینی آغاز خواهد شد.
اما حتی اگر این مرحله از توافق غزه به درستی اجرا شود که این موضوع به دلیل شک‌های عمیق دو طرف چندان قطعی نیست —خطرات در نقاط دیگر افزایش می‌یابد. بدون دخالت قاطع‌تر دولت ترامپ برای کند کردن سیاست‌های الحاق اسرائیل در آنجا، امیدها برای گسترش توافق غزه به هر چیزی که حتی نزدیک به صلح منطقه‌ای باشد، به آسانی از بین خواهد رفت.
پیش از اکتبر ۲۰۲۳، در کرانه باختری ۱۹۰ نقطه شهرک‌سازی وجود داشت، یعنی ۱۹۰ شهرک نوظهور بدون طی مراحل قانونی اسرائیل ساخته شده بود. بین اکتبر ۲۰۲۳ تا امروز، اسرائیل ۱۱۴ نقطه شهرک‌سازی جدید ایجاد کرده است. هر نقطه جدید، چه یک مجتمع مسکونی باشد یا یک مزرعه، مستلزم محرومیت بیشتر فلسطینی‌های کرانه باختری از زمین است.
در همین بازه زمانی، رژیم اسرائیل دست‌کم ۱۱ نقطه شهرک‌سازی غیرمجاز قبلی را به صورت قانونی اعلام کرده و حمایت کامل زیرساختی از ۶۸ سایت کشاورزی فراهم کرده است. برای انجام این اقدامات، اسرائیل حدود ۱۳۶۰۰ هکتار (۵۵ هزار دونم) از زمین‌های فلسطینیان را با اعلام بخشی از آن‌ها به عنوان «زمین‌های دولتی» مصادره کرده، بیش از ۱۰۰ دستور نظامی تصرف صادر کرده و مناطق حفاظتی اطراف شهرک‌های موجود را گسترش داده است.
شاید مهم‌ترین موضوع، احیای طرح توسعه منطقه «E1» بین اورشلیم و شهرک معالیه آدومیم باشد که در اواخر اوت امسال توسط کمیته عالی برنامه‌ریزی تصویب شده است. در یازدهم سپتامبر، بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رزیم اسرائیل این طرح را در مراسمی رسمی امضا کرد. پروژه E1 شامل ساخت ۳۴۰۰ واحد مسکونی است که موجب تقسیم کرانه باختری به دو نیم شده و ارتباط جغرافیایی شمال و جنوب کرانه را تقریباً غیرممکن می‌کند، موضوعی که مانع مهمی بر سر راه ایجاد دولت فلسطینی است.
تا به امروز همه دولت‌های آمریکا موفق شده‌اند رژیم اسرائیل را از ساخت و ساز در منطقه E1 منع کنند، اما این بار قضیه متفاوت است. وقتی در ۱۴ اوت، بتسلئل اسموتریچ وزیر دارایی رژیم اسرائیل اعلام کرد قصد دارد پروژه E1 را پیش ببرد، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت که «ثبات کرانه باختری امنیت اسرائیل را حفظ می‌کند و با هدف دولت در ایجاد صلح در منطقه همخوانی دارد». سفیر آمریکا در اسرائیل، مایک هاكابي، نیز گفت که آمریکا مخالف پروژه نیست و آن را نقض قوانین بین‌المللی نمی‌داند و تصمیمات مربوط به منطقه E1 را به دولت اسرائیل واگذار کرد.
با تمام این تحولات، در بحبوحه جنگ در غزه، حمله رژیم اسرائیل به حزب‌الله در لبنان و حملات اسرائیلی و آمریکایی به برنامه هسته‌ای ایران، وضعیت امنیتی کرانه باختری به شدت وخیم شده است.
ارتش رژیم اسرائیل تنها در سال ۲۰۲۵ حدود ۷۵۰۰ عملیات تهاجمی انجام داده است. از سال ۲۰۲۳ بیش از ۲۰ هزار فلسطینی بازداشت شده و ۹۹۹ نفر کشته شده‌اند، ۹۶۷ نفر توسط نیروهای اسرائیلی و بیش از ۲۰ نفر توسط شهرک‌نشینان اسرائیلی. برآوردهای سازمان ملل حاکی از بیش از ۳ هزار مورد خشونت از سوی شهرک‌نشینان است.
در حالی که توجه‌ها به آتش‌بس شکننده و مطلوب در غزه و آزادی اسرا معطوف شده، کرانه باختری در حال جوش و خروش است. رهبران اسرائیلی و فلسطینی این احتمال را که جنگ غزه به پایان برسد، پذیرفته‌اند اما گروه‌های تندرو، از جمله وزرایی در دولت اسرائیل، با توافق غزه مخالف هستند و خواستار غرامت، که احتمالاً به شکل افزایش فعالیت‌های شهرک‌سازی باشد، برای ماندن در ائتلاف‌اند.
هنوز برای جلوگیری از سقوط به سمت جنگ در کرانه باختری دیر نشده، اما این امر نیازمند رهبری محکم‌تر و هوشمندانه‌تر نسبت به آنچه در غزه شاهد بودیم، است. باید رژیم اسرائیل مجبور شود خشونت شهرک‌نشینان را محدود کرده و قانون و نظم را در جامعه شهرک‌ها اعمال کند. همچنین باید مصادره زمین‌ها و اقدامات پسینی قانونی که کرانه باختری را بیش از پیش به اسرائیل متصل می‌کند، متوقف شود و پروژه E1 اجرا نشود.
شاید بزرگ‌ترین تردید در مورد توانایی دولت ترامپ در انجام این مأموریت باشد. دولت وی هیچ اظهار نظری یا اقدامی که نشان دهد سیاست‌های اسرائیل در اینجا باعث نگرانی است، انجام نداده است. ترامپ تحریم‌های دولت بایدن علیه شهرک‌نشینان را لغو کرده و هیچ اظهارنظر مهمی درباره افزایش فعالیت‌های شهرک‌سازی نکرده است. سوابق سفیر آمریکا در اسرائیل نیز که از الحاق حمایت کرده، وضعیت را بهتر نکرده است. اگر رئیس‌جمهور واقعاً به صلح جدی است، نمی‌تواند اجازه دهد که فقط غزه اولویت داشته باشد. این به معنای تأکید مجدد بر سیاست‌های ضد شهرک‌سازی و منطقه E1 و ترسیم چشم‌انداز سیاسی برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها با همان عزم و اراده‌ای است که در غزه نشان داد. یکبار انجام دادن این کار کافی نیست.
مسیر رسیدن به راهی بهتر برای فلسطینی‌ها همواره دشوار بوده و در آینده نیز آسان نخواهد بود. بدون رهبری مستمر آمریکا و آمادگی برای فشار بر رهبران اسرائیل و فلسطین برای اتخاذ تصمیمات سخت، صلح حاصل نخواهد شد. بدون اراده آمریکایی، ما ممکن است در چرخه‌ای از تکرار خشونت، ترور و درگیری بی‌پایان گرفتار شویم.