ضیافت شعر و غزل به میزبانی موسسه نگاردستان شیراز
در شامگاه شب گذشته و در ادامه سلسله برنامههایی که به همت اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس و به پاسداشت هفته فرهنگی هنری حافظ در حال برگزاری بود، موسسه نگاردستان شیراز، برنامههایی متنوع را در گذر حافظیه، به روی صحنه برد و شروع برنامه به رسم همیشگی اجراها با پخش قرآن کریم و سرود ملی آغاز شد. سپس مجری ریحانهسادات زرقانی، برنامه را با خوشآمدگویی به حاضرین ادامه داد و پس از آن، رها سقاییان، این خوشآمدگویی را با غزلخوانی همراه نمود.
در ادامه، سارا مومن و میترا دهقانی به ترتیب به غزلخوانی و تفال پرداختند. پخش نماهنگی از کلاسهای آموزشی موسسه نگاردستان شیراز با توضیحات مربی فعال و دلسوز این موسسه، فاطمه هاشمی، بخش دیگری از برنامههایی بود که پیشکش نگاه حاضران در گذر حافظیه شد. همچنین، استاد احمد عزیزی با غزلی از حافظ شیرازی به آوازخوانی و تعدادی از ادبآموزان با زیرصدای سنتور، به اجرا پرداختند.
در دقایق بعدی، اجرای دو قطعه با مضمون ملی و با صدای جمشید زندگانی، شور و حال ویژهای به برنامه و حاضران بخشید. غلامعلی صابری، چهره فرهنگی و مجری توانمند شهر راز، نیز ضمن قدردانی از اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس بابت برپایی چنین برنامههای فرهنگی، پیرامون معجزه واژه و کلام در شعر حافظ، مطالبی را بیان کرد.
حافظ آینهای برای خودشناسی؛ در محضر دکتر حسین علیان
فراز انتهایی برنامه توسط دکتر علیان ادامه یافت و او در سخنان خود با نگاهی ژرف و تحلیلی، حافظشناسی را همسنگ با خودشناسی دانست و تأکید کرد: برای ما فارسیزبانان، حافظشناسی در حقیقت خودشناسی است، زیرا حافظ نزدیکترین و آشناترین فرد به مبدأ و مرکز فرهنگی ماست. هرگاه حافظ را به راستی شناخته باشیم، در واقع راز و رمز فرهنگ خود را بازشناختهایم.
وی با اشاره به دشواری شناخت ژرفای وجود حافظ، افزود: ما حافظ را همانگونه دوست داریم که خود را دوست داریم، بیآنکه خویشتن را شناخته باشیم. شناخت حافظ به دشواری شناخت خویشتن است، اما دوست داشتن هر دو به یک اندازه آسان است.
این استاد و پژوهشگر در ادامه، با تحلیل روند تاریخی حافظپژوهی، به تحولات نسخهشناسی دیوان حافظ و نقد ادبی آثار او پرداخت و گفت: پس از دورههای مختلف تصحیح و ویرایش دیوان حافظ، امروز در مرحلهای تازه قرار داریم؛ دورهای که میتوان آن را دوره نقد ادبی بر مبانی علمی و محکم نامید. کتابهایی همچون ذهن و زبان حافظ، آغازی بر این مسیر تازهاند؛ مسیری که به بررسی هنریترین و فکریترین ساختهای شعر حافظ میپردازد.
اهمیت نقد آگاهانه و پژوهش روشمند
علیان با اشاره به آثار ارزشمند پیشین در حوزه حافظپژوهی از جمله تاریخ عصر حافظ، مقام حافظ، از کوچه رندان، در کوی دوست و تماشاگه راز، اظهار داشت: هرچند این آثار راهگشا و مغتنماند، اما پژوهشهایی چون ذهن و زبان حافظ به لایههای عمیقتر هنر و زبان او نظر دارند؛ به همان جایی که حافظ را حافظ کرده است، یعنی به روح و جوهر شعر او.
وی در پایان سخنرانی خود، اهمیت نقد آگاهانه و پژوهش روشمند را یادآور شد و گفت: یاید نخستین گامهای نقد ادبی آثار حافظ را بر پایه مبانی علمی استوار برداریم. هر اثر پژوهشی، خواه کاملاً موفق یا نه، فتح بابی است برای رسیدن به شناختی دقیقتر از زبان و ذهن حافظ. ما موظفیم هم نقاط قوت را برجسته کنیم و هم لغزشها را یادآور شویم تا بنای شناخت حافظ از بنیاد درست بنا شود.