«علیرضا تقوی‌نیا» کارشناس مسائل بین‌الملل، در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی خبرگزاری آنا، با اشاره به ردیابی آنلاین نفتکشهای ایرانی و تغییر نحوه عمل‌کرد تهران در مسیر صادرات نفت، گفت: ایران برای نخستین‌بار در هفت‌ونیم سال اخیر پرچم جمهوری اسلامی را روی نفتکشهای خود نصب کرده و مسیر و مقصد محموله‌ها را به‌صورت آشکار اعلام می‌کند. این اقدام را می‌توان بخشی از «قدرت‌نمایی» تهران در برابر تهدید‌های احتمالی آمریکا توصیف کرد.
ناگفته نماند که سامانه‌های ردیابی آنلاین نشان می‌دهند ایران برای اولین‌بار طی بیش از هفت سال گذشته پرچم جمهوری اسلامی را روی نفتکش‌هایش نصب کرده است؛ البته وبسایت «تانکرترکرز» امروز جمعه اعلام کرد که در مقایسه با چند روز گذشته بیشتر نفتکشهای حامل نفت ایران، بار دیگر پخش عمومی موقعیت خود را متوقف کرده‌اند.
در همین ارتباط، تقوی‌نیا گفت: نکته مهم این است که نفتکش‌ها سیگنال‌های خود را خاموش نمی‌کنند و مسیر و مقصد را — از جمله چین — علناً اعلام می‌کنند. این رویکرد شاید به این معنی باشد که تهران قصد ندارد رویکرد پنهان‌فروشی را ادامه دهد و ترجیح داده است رفتار خود را شفاف کند.
این کارشناس مسائل بین‌الملل با اشاره به سابقه خروج آمریکا از برجام و افزایش فروش غیررسمی نفت از سوی تهران، گفت: پس از خروج آمریکا از برجام، ایران به فروش غیررسمی نفت روی آورد تا تحریم‌ها را دور بزند، اما اکنون به‌نظر می‌رسد احساس می‌کند آمریکا قصد توقیف نفتکش‌هایش در دریا را دارد؛ بنابراین ایران دست پیش گرفته و اعلام کرده آماده واکنش است.
وی از هشدارهـای فرماندهان نظامی کشور — از جمله فرمانده ستاد کل نیرو‌های مسلح و فرمانده نیروی دریایی سپاه — به‌عنوان شاهدی بر «جِدی بودن» نگرانی تهران نام برد.
او در ادامه تصریح کرد: ایران عملاً می‌گوید: پرچم می‌زنم، سیگنال فریب نمی‌فرستم و اگر جرئت دارید نفتکش‌هایم را توقیف کنید. این پیام آشکارِ آمادگی برای درگیری در دریاست. تهران این اقدام را به‌عنوان ابزاری برای پیشگیری از تعرض می‌بیند؛ تا با نشان دادن عزم و آمادگی نظامی، طرف مقابل از آغاز تقابل دریایی بازداشته شود.
پیمان راهبردی با چین و تضمین‌های پکن
این کارشناس بین‌الملل درباره رابطه ایران و چین نیز گفت: ایران و چین دارای پیمان راهبردی شده‌اند؛ چین پول خرید نفت ایران را — طبق گزارش وال‌استریت‌ژورنال — به یوان و از طریق کانال‌های ویژه پرداخت می‌کند و حتی برخی کانال‌های پرداخت بیمه شده‌اند؛ بنابراین ایران دیگر درباره وصول پول نفتش نگرانی سابق را ندارد. این همکاری‌ها موجب شده پکن و تهران «در مقابل یک‌جانبه‌گرایی آمریکا» هم‌گام شوند و خرید نفت ایران ادامه یابد.
بازتاب نظامی و جلوه‌های قدرت‌نمایی در خلیج فارس
تقوی‌نیا در بخش دیگری از سخنانش به توانایی‌های نظامی ایران در خلیج فارس پرداخت و گفت: ایران از منظر جغرافیایی و نظامی در خلیج فارس مزیت دارد؛ عمق کم خلیج فارس، وجود جزایر ایرانی و استقرار سامانه‌های موشکی و قایق‌های تندرو این امکان را به ایران می‌دهد که در صورت تعرض، مقابله مؤثر انجام دهد.
او به شمار بالای قایق‌های تندرو، موشک‌های کروز و بالستیک، مین‌های دریایی، قایق‌های انتحاری بدون سرنشین و زیردریایی‌های کوچک اشاره کرد و تأکید کرد این مجموعه‌ها می‌توانند «پیام بازدارندگی» تولید کنند.
وی گفت: ما می‌توانیم جریان نفت خلیج فارس را مختل کنیم. نیروی هوایی آمریکا قوی است، اما نیروی هوایی به‌تنهایی تعیین‌کننده میدان نبرد در دریا نیست. اگر آمریکا تصمیم به مقابله بگیرد، هزینه‌ها و پیامد‌های استراتژیک بزرگی خواهد داشت. تجربه‌های گذشته — از جمله توقیف نفتکش‌ها و واکنش متقابل طرفین — نشان داده است که طرفین پیش از ورود به درگیری مستقیم به‌دقت محاسبات انجام می‌دهند.
احتمال گسترش میدان درگیری به حوزه‌های دیگر
تقوی‌نیا ضمن اشاره به نقش بازیگران منطقه‌ای مانند یمن بیان کرد: در صورتی که تنش‌ها گسترش یابد، میدان درگیری محدود به خلیج فارس نخواهد ماند؛ برادران یمنی می‌توانند در دریای سرخ و غرب اقیانوس هند نیز علیه کشتی‌های آمریکایی عملیاتی انجام دهند.
او این وضعیت را به‌عنوان بخشی از سناریوی جنگ دریایی گسترده‌ای که می‌تواند برای طرف مقابل هزینه‌زا باشد توصیف کرد.
جمع‌بندی
این کارشناس بین‌الملل در جمع‌بندی گفت: رفتار جدید ایران — نصب پرچم روی نفتکش‌ها و اعلام مسیر‌ها —حتی اگر مقطعی باشد؛ ترکیبی از پیام سیاسی و نظامی است: ما نمی‌خواهیم پنهان‌کاری کنیم، آماده‌ایم و اگر بخواهند نفت ما را توقیف کنند، واکنش نشان می‌دهیم.
او افزود این رویکرد در کنار همکاری‌های چین و روسیه، فضای توازن جدیدی را در برابر سیاست‌های یک‌جانبه غرب ایجاد کرده است.
انتهای پیام/