به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در اراک، موسس انجمن در نشست هم‌اندیشی انجمن داستان نویسان استان مرکزی هدف این روند را تسهیل‌گری برای نویسندگان عنوان کرد و با اشاره به روند چگونگی شکل‌گیری آن گفت: از پاییز سال گذشته پیگیر تأسیس انجمن بودم، اما به دلیل تغییر دولت و قوانین، صدور مجوز با تأخیر روبه‌رو شد. اکنون با تغییر ضوابط، فعالیت رسمی انجمن‌ها تنها در قالب دارای مجوز ممکن است و دیگر نمی‌توان بدون مجوز کار جمعی مؤثری انجام داد.
سیمین مراد خواه با اشاره به اینکه هدف از تشکیل این انجمن صرفاً برگزاری دورهمی‌های ادبی نیست، افزود: کار فراتر است و می‌خواهیم نهادی ایجاد کنیم که بتواند به‌صورت مؤثر به نویسندگان کمک کند. ما به دنبال تسهیل‌گری هستیم؛ چه برای جوانان علاقه‌مند به نویسندگی و چه برای پیشکسوتان این عرصه.
مردادخواه با اشاره به تجربه‌های شخصی خود در مسیر چاپ کتاب اظهار کرد: در گذشته، وقتی برای انتشار آثارم اقدام کردم، متوجه شدم چقدر مسیر چاپ کتاب برای نویسندگان تازه‌کار پیچیده است. خوشبختانه با همکاری انتشارات «دده» اراک به مدیریت محسن تاج‌آبادی توانستم بدون دردسر اثر را چاپ و منتشر کنم. همین تجربه باعث شد به فکر ایجاد سازوکاری بیفتم تا دیگران نیز بتوانند راحت‌تر مسیر نویسندگی و چاپ کتاب را طی کنند.
وی در ادامه با بیان اینکه برخی مخالفت‌ها مانع از پیشرفت فعالیت‌های فرهنگی می‌شود، گفت: متأسفانه گاهی همان افرادی که از چالش‌ها گلایه دارند، در برابر رفع آن‌ها مقاومت می‌کنند. اما هدف ما تقابل نیست، بلکه همکاری و هم‌افزایی است. ما می‌خواهیم پلی میان نسل جوان و نویسندگان باتجربه باشیم.
مؤسس انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی از اعضای حاضر خواست با ارائه پیشنهاد و همکاری در انتخاب هیئت‌مدیره، به تقویت این انجمن کمک کنند.
وی افزود: برای موفقیت، نیازمند هیئت‌مدیره‌ای قوی و همدل هستیم که با پشتوانه رأی اعضا انتخاب شود. تنها در این صورت می‌توانیم به‌صورت مؤثر در سطح استان فعالیت کرده و زمینه رشد و معرفی نویسندگان بومی را فراهم کنیم.
کار گروهی؛ راه برون رفت از پراکندگی فرهنگی استان مرکزی
نویسنده و شاعر و مدیر انتشارات «دده» اراک در نشست انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی با تأکید بر اهمیت کار گروهی در حوزه فرهنگ و ادبیات گفت: یکی از چالش‌های جدی در فضای فرهنگی اراک، کمبود روحیه کار جمعی است. ما باید یاد بگیریم کنار هم قرار بگیریم و برای هدف مشترک فرهنگی همکاری کنیم، نه اینکه نگاه‌مان به رقابت یا جایگزینی دیگران محدود شود.
محسن تاج آباد افزود: در سال‌های گذشته بررسی‌هایی درباره وضعیت انجمن‌های ادبی اراک انجام دادم. نتایج نشان می‌داد که بسیاری از این انجمن‌ها بدون هماهنگی و به شکل غیررسمی فعالیت می‌کنند. در حالی که اگر تعامل و هم‌افزایی میان این گروه‌ها شکل بگیرد، می‌توان ظرفیت‌های ادبی استان را به‌صورت مؤثرتری سامان داد.
وی با اشاره به مشکلات موجود در ارتباط میان هنرمندان و نهادهای فرهنگی گفت: بخشی از بی‌اعتمادی‌ها ناشی از سخت‌گیری‌های اداری است. بسیاری از علاقه‌مندان برای تشکیل انجمن یا برگزاری جلسات ادبی نگران برخوردهای اداری هستند. در حالی که چنین نشست‌هایی اگر با نیت فرهنگی و در چارچوب اخلاقی برگزار شود، نیازی به نگرانی ندارد.
وی با بیان اینکه حمایت از نویسندگان و شاعران نوپا باید در اولویت قرار گیرد، اظهار کرد: در انتشارات «دده» تلاش کرده‌ایم از نویسندگان تازه‌کار حمایت کنیم. بسیاری از کسانی که اولین اثر خود را منتشر می‌کنند نیاز به مشاوره دارند، اما متأسفانه برخی مؤسسات هزینه‌های سنگینی از آن‌ها دریافت می‌کنند. من معتقدم باید مرکزی برای مشاوره چاپ کتاب در اراک ایجاد شود تا نویسندگان جوان بتوانند با اعتماد و آگاهی وارد این مسیر شوند.
وی با تأکید بر نقش اعتماد و همدلی گفت: اگر هرکس در حد توان خود قدمی در مسیر رشد فرهنگی استان بردارد، می‌توانیم آینده بهتری برای ادبیات اراک رقم بزنیم. مهم این است که اهل قلم به جای رقابت، در کنار هم باشند و یکدیگر را یاری کنند.
تشکیل انجمن داستان نویسان؛ تلاشی برای ساماندهی ادبیات بومی استان مرکزی
حسین مهدوی نویسنده و عضو انجمن داستان نویسان استان مرکزی نیز در جمع اعضای انجمن گفت: اگر بتوانیم از وضعیت پراکنده فعلی عبور کنیم و به یک سازماندهی اجتماعی متکی بر افراد دغدغه‌مند، فعال و اهل اندیشه برسیم، گام مهمی در جهت ارتقای فرهنگ عمومی استان برداشته‌ایم.
وی افزود: شکل‌گیری چنین جمعی، با محوریت نویسندگان و فرهیختگان اهل قلم، می‌تواند بسیاری از ناهنجاری‌ها و نابسامانی‌های فرهنگی را کاهش دهد و زمینه بروز استعدادهای شایسته را فراهم کند.
وی خاطرنشان کرد: استان مرکزی سرزمین مفاخر است، اما نباید تنها به گذشته افتخار کنیم. امروز نیز ظرفیت‌های فراوانی در میان جوانان و فعالان فرهنگی وجود دارد که باید فرصت بروز و ظهور پیدا کنند. رسانه‌ها، انجمن‌ها و نهادهای فرهنگی نقش مهمی در ایجاد این بستر دارند.
مهدوی در ادامه به تغییرات مثبت در روند ثبت انجمن‌های ادبی اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر، اصلاحات خوبی در قوانین مربوط به ثبت انجمن‌های نویسندگی انجام شده است. طبق این ضوابط، هر انجمن باید متکی بر نویسندگانی باشد که آثار تالیفی و اصیل دارند، نه صرفاً کتاب‌های گردآوری یا بازنویسی‌شده. این روند کارشناسی سبب می‌شود فعالیت‌ها استاندارد و قابل حمایت شود.
وی اظهار کرد: تشکیل انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی نتیجه همکاری جمعی از علاقه‌مندان و نویسندگان واقعی است که بدون چشمداشت و با نیت ارتقای ادبیات بومی استان گرد هم آمده‌اند. امیدوارم این انجمن بتواند نقش مؤثری در رشد فرهنگی و ادبی استان ایفا کند.
باید باور کنیم که ظرفیت ادبی استان مرکزی دیده می‌شود
یدالله رحمتعلی، نویسنده و خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) هم در نشست انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی گفت: هنوز خودمان را آن‌طور که باید باور نکرده‌ایم، در حالی‌که آثار نویسندگان این استان در سطح کشور و حتی خارج از ایران دیده می‌شود.
وی افزود: ظرفیت فرهنگی و ادبی بسیار بالا و ارزشمندی به ویژه در میان جوانان استان وجود دارد و باید آن را جدی گرفت و از دانش پیشکسوتان و دانش آموختگان و فرهیختگان این حوزه بهره برد.
رحمتعلی با تأکید بر ضرورت هم‌افزایی اهالی قلم اظهار کرد: متأسفانه گاهی فقط از مفاخر گذشته یاد می‌کنیم، بدون آنکه راهشان را ادامه دهیم. باید از تجربه پیشکسوتان بهره بگیریم و زمینه رشد نسل جدید را فراهم کنیم.
وی با اشاره به نقش انجمن داستان‌نویسان در تقویت ارتباط میان نویسندگان گفت: این انجمن می‌تواند پایگاهی برای آموزش، تبادل تجربه و جذب نیروهای جوان باشد. باید به‌جای جلسات بی‌خروجی، به سمت تربیت نویسندگان آینده برویم.
رحمتعلی در پایان تأکید کرد: اگر از منیت‌ها فاصله بگیریم و کنار هم بمانیم، استان مرکزی می‌تواند به یکی از کانون‌های فعال ادبی کشور تبدیل شود. من نیز به‌عنوان نماینده خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در استان، آماده‌ام از فعالیت‌های فرهنگی و ادبی حمایت کنم. چنانچه تاکنون این همراهی و حمایت وجود داشته است.
لزوم ایجاد انتشارات توانمند در اراک برای حمایت از نویسندگان بومی
فریده شمس، از اعضای انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی و مدیر آکادمی فرهنگی هنری «نامیرا» اراک در این نشست با انتقاد از ضعف زیرساخت‌های نشر در استان گفت: نویسندگان اراکی برای چاپ آثار خود با مشکلات زیادی مواجه هستند. بسیاری از آن‌ها پس از سال‌ها تلاش، ناچارند برای چاپ کتاب به شهرهایی مانند تهران، قم یا اصفهان مراجعه کنند، در حالی که استان مرکزی از نظر ظرفیت فرهنگی و انسانی کمتر از این شهرها نیست.
وی افزود: نبود ناشران توانمند و کم‌توجهی مدیران فرهنگی باعث شده نویسندگان استان برای انتشار آثارشان سرگردان باشند. اگر مسئولان بومی استان در حوزه فرهنگ سرمایه‌گذاری کنند، می‌توان چند انتشارات قوی در اراک ایجاد کرد تا نویسندگان ناچار به مهاجرت فرهنگی نباشند.
شمس با اشاره به تجربه شخصی خود در زمینه مدیریت فرهنگی گفت: در مجموعه فرهنگی «نامیرا» تلاش کرده‌ام جوانان را به سمت فعالیت‌های هنری و فرهنگی جذب کنم. بسیاری از این جوانان اگر در چنین محیط‌هایی حضور نداشتند، ممکن بود وقت خود را در مسیرهای نادرست صرف کنند. هدف ما صرفاً فرهنگی است و هیچ‌گونه منفعت مالی در میان نیست.
وی در پایان تأکید کرد: امیدوارم انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی بتواند علاوه بر برگزاری نشست‌ها، زمینه همکاری مؤثر میان نویسندگان، ناشران و نهادهای فرهنگی را فراهم کند تا ادبیات استان به جایگاه واقعی خود برسد.
انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی، نهادی رسمی و شناسنامه‌دار است
مرتضی سورانه، از اعضای هیئت مؤسس انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی نیز در این نشست با اشاره به روند شکل‌گیری انجمن گفت: هیئت مؤسس وظیفه داشت بر اساس یک اساسنامه مشخص، زمینه تشکیل رسمی انجمن را فراهم کند. این اساسنامه شامل آدرس، اسامی اعضای مؤسس، اهداف و موضوع فعالیت انجمن است و پس از تنظیم و تأیید، به اداره ثبت شرکت‌ها ارسال شد. خوشبختانه انجمن به ثبت رسمی رسیده، شماره ثبت دریافت کرده و در روزنامه رسمی نیز منتشر شده است.
وی افزود: اکنون انجمن ما دارای هویت حقوقی و شناسنامه مشخص است و فعالیت‌هایش کاملاً قانونی و شفاف است. به تعبیر دوستان، دیگر فعالیت‌های ما نه غیررسمی است و نه تهدیدآمیز؛ بلکه در قالب یک نهاد فرهنگی معتبر دنبال می‌شود.
سورانه با اشاره به گستره فعالیت‌های انجمن گفت: در اساسنامه حدود ۲۵ تا ۳۰ محور فعالیت برای انجمن تعریف شده است. لازم است اعضا این موارد را به‌دقت مطالعه و درباره آن‌ها گفت‌وگو کنند تا مسیر اجرای اهداف انجمن دقیق‌تر مشخص شود.
وی در ادامه افزود: میان انجمن و مؤسسه تفاوت مفهومی وجود دارد. انجمن از قدرت و استقلال بیشتری برخوردار است، زیرا اعضا به‌صورت جمعی در تصمیم‌گیری‌ها مشارکت دارند. مهم آن است که بدانیم چه می‌خواهیم و با همدلی برای تحقق آرمان‌های ادبی و فرهنگی استان تلاش کنیم.
لزوم ایجاد فضای حمایتی برای نویسندگان جوان در استان مرکزی
محمدعلمدار، نویسنده و شاعر نیز در نشست انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی گفت: اگر قرار است نویسنده‌ای فعالیت کند، باید مسیر مشخص و قانونی داشته باشد. نمی‌توان بدون مجوز یا بدون همکاری با نهادهای مرتبط پیش رفت. اما متأسفانه بسیاری از نویسندگان ما کتاب دارند، ولی برای چاپ و انتشار با موانع و بی‌توجهی روبه‌رو می‌شوند.
وی افزود: نه اداره ارشاد و نه دیگر سازمان‌های فرهنگی، حمایت مؤثری از نویسندگان نمی‌کنند. بسیاری از کتاب‌ها با عشق و تلاش شخصی منتشر می‌شود، بدون پشتیبانی رسمی. ما باید قدر این تلاش‌ها را بدانیم و فضای حمایتی واقعی برای نویسندگان فراهم کنیم.
علمدار با اشاره به ضعف در جذب نسل جوان به عرصه ادبیات گفت: جوانی که تازه قدم در راه نویسندگی می‌گذارد، باید انگیزه پیدا کند. باید برای او جاذبه ایجاد کنیم تا بنویسد، بخواند و رشد کند. وقتی هیچ امیدی به چاپ و دیده شدن نیست، طبیعی است که انگیزه‌ای هم باقی نمی‌ماند.
وی ادامه داد: یکی از مشکلات بزرگ ما نبود ناشران فعال در استان است. رمان‌ها و آثار خوب گاهی به چاپ نمی‌رسند چون مخاطب‌سازی نکرده‌ایم. نویسنده اگر بداند اثری از او منتشر می‌شود و خوانده خواهد شد، با دلگرمی بیشتری کار می‌کند.
علمدار در پایان تأکید کرد: رسالت انجمن باید ایجاد فضای همدلی و حمایت از نویسندگان جوان باشد. ما باید به‌جای گلایه، با همکاری و پیگیری، مسیر رشد ادبی استان را هموار کنیم. اگر همه در کنار هم باشیم، قطعاً می‌توانیم جریان ادبی مؤثری در اراک و استان مرکزی ایجاد کنیم.
انجمن داستان نویسان پلی میان نسل جوان و جامعه ادبی
حسین معافی، مدرس دانشگاه و فعال فرهنگی – اجتماعی در نشست انجمن داستان‌نویسان استان مرکزی گفت: پیش از هر چیز، باید از تلاش دوستانی که برای راه‌اندازی و برگزاری این نشست‌ها زحمت می‌کشند، قدردانی کنم. نخستین گام در مسیر رشد ادبی استان، شناخت و معرفی نویسندگان و داستان‌نویسان مطرح است. ما باید آن‌ها را در فضای مجازی و در همین نشست‌ها به جامعه ادبی معرفی کنیم تا الگویی برای نسل جوان باشند.
وی افزود: گام دوم، جذب استعدادهای جوان است. در شهر ما جوانان بااستعدادی وجود دارند که شاید ناشناخته مانده‌اند. اگر فرصت حضور در این جلسات را پیدا کنند، استعدادشان شکوفا می‌شود. باید فکر کنیم از چه راه‌هایی می‌توان این نسل را به انجمن جذب کرد.
معافی که استاد دانشگاه فرهنگیان است، گفت: در کلاس‌های ادبیات با دانشجویان زیادی در ارتباط هستم و می‌توانم به عنوان عضو کوچک انجمن، پل ارتباطی میان دانشجویان و انجمن داستان‌نویسان باشم. این جوانان علاقه‌مندند دیده شوند. وقتی اثری از خودشان را در جمع می‌خوانند و مورد تشویق قرار می‌گیرند، انگیزه‌شان چند برابر می‌شود.
وی با اشاره به تجربه شخصی خود افزود: سال‌ها پیش کتابم را با هزینه شخصی منتشر کردم، بدون آنکه هدفم سود مالی باشد. اما همین مسیر باعث شد دعوت‌نامه‌ها و فرصت‌های ارزشمندی برایم فراهم شود. اگر جوانان هم با همین عشق و باور وارد این فضا شوند، قطعاً به موفقیت می‌رسند.
معافی ادامه داد: حتی اگر انجمن صد عضو داشته باشد، کافی است بیست نفر از اعضا به‌صورت جدی و مداوم فعالیت کنند تا جریان مؤثری شکل بگیرد. هدف ما باید تشویق و توانمندسازی نسل جوان باشد، نه صرفاً برگزاری نشست‌ها.
وی در پایان گفت: انجمن می‌تواند با بهره‌گیری از ابزارهای نوین، از جمله فناوری‌های آموزشی و هوش مصنوعی، کارگاه‌ها و دوره‌های کاربردی برای نویسندگان برگزار کند. هرجا لازم باشد، بنده هم در حوزه آموزش و فضای مجازی در خدمت انجمن خواهم بود. امیدوارم این حرکت به احیای فرهنگ و ادب اصیل در استان مرکزی منجر شود.
∎