سردار علیرضا افشار در سال ۱۳۳۰ در مشهد متولد شد. او دیپلم خود را از مدرسه علوی مشهد دریافت کرد و فارغ التحصیل دانشکده مهندسی مکانیک دانشگاه صنعتی شریف است.
وی پیش از پیروزی انقلاب اسلامی به دلیل فعالیت‌های سیاسی توسط نیرو‌های ساواک دستگیر شده، و ۴ ماه زندانی بود، او از دانشجویان پیرو خط امام (س) بوده و در تسخیر سفارت آمریکا در تهران حضور داشته است.
سردار افشار از سال ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۱ در شورای مرکزی جهاد سازندگی عضویت داشته است، او همچنین مسئولیت جانشینی و ریاست ستاد مرکزی و نیز سخنگویی سپاه پاسداران را در سال‌های دفاع مقدس به عهده داشته و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۶ به عنوان فرمانده نیروی مقاومت بسیج فعالیت می‌کرد.
وی در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۹ نیز رئیس دانشگاه امام حسین علیه السلام بود؛ همچنین معاون فرهنگی و تبلیغات دفاعی ستاد کل نیرو‌های مسلح، رئیس بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، معاون سیاسی و معاونت اجتماعی وزارت کشور را در کارنامه خود داشت.