وحید (ابوالفضل) توکلی کارگردان سینمای مستند که «نامههای شنیدنی» را درباره زندهیاد سعید مظفری ساخته است در گفتگو با خبرنگار مهر با یادآوری روند شکلگیری دوبله ایران با حضور صداهایی ماندگار و خاص گفت: در آن دوره، دوبله مانند ساختمانی بود که رنگین کمانی از صداها به ماهیت آن شکل داد و این صداهای ماندگار در ذهن مردم باقی ماند. این دوبلورها بودند که بازیگران شاخص سینمای ایران را به یاد تماشاگر میآوردند و بازیگرها با دوبلورها در خاطر ما ماندگار شدهاند.
این کارگردان و مستندساز به اکران گسترده فیلمهای سینمایی خارجی در سینماهای ایران اشاره کرد و افزود: نمایش فیلمهای روز جهان در سینماها، فرصتی برای درخشش هنرمندان بزرگی فراهم کرد که بیجایگزین و اصیل هستند. نمونه این دوبلورها سعید مظفری بود که روی نقشهای کلینت ایستوود و برد پیت صحبت کرد و این آثار برای همیشه ماندگار شد.
توکلی در پاسخ به این پرسش که چرا چنین نسلی در دوبله ایران تکرار نمیشود، ادامه داد: شاید به این دلیل است که بخشی از تلاشها دیده نمیشود. اکران فیلمهای خارجی در سینماها شبیه سالهای پیش از پیروزی انقلاب اسلامی نیست، از طرفی صداگذاری سر صحنه در فیلمها استفاده میشود و دوبله رونق سابق را ندارد.
این کارگردان درباره افول جریان دوبله گفت: مسئله مهم وضعیت معیشت دوبلورها است که دغدغه آقای مظفری هم بود. وقتی یک فعالیت، از نظر اقتصادی سودآور نیست، افول میکند. استعدادهای درخشان کم کار شده و کشف استعداد کمتر رخ میدهد. جوانها کمتر اشتیاقی به ورود به این حرفه دارند، پس، درخشش و دیده شدن، مثل سابق وجود ندارد.
وی تاکید کرد: علاوه بر سختی کار دوبله، دستمزدهای حداقلی برای دوبلورها یکی از موضوعاتی است که میتواند مانع حضور استعدادها در این صنف شود و رغبت به این حرفه را کاهش دهد.
این کارگردان درباره تأثیر پلتفرمها در رونق حرفه دوبله با اکران فیلمهای خارجی گفت: هر چند این مسئله تاثیر مثبتی داشته است، اما میزان انعکاس و جذب مخاطب به اندازه اکران فیلم روی پرده سینما نیست.
توکلی افزود: سینما فرصت گفتگو بین بخشهای مختلف جامعه را ایجاد میکرد و اقبال مردم را به دنبال داشت، اما اکران فیلم در پلتفرمها فرصت گفتگو ندارد. شوربختانه گرایش به ارزانتر شدن عرضه فیلم در پلتفرم در کیفیت کار دوبله تأثیر گذاشته است و صدای دوبلورهای ماهر معمولا در پلتفرمها شنیده نمیشود.
این تهیه کننده معتقد است که کاهش کیفیت دوبله تاثیر مستقیم در دیده شدن یک فیلم دارد و اگر مردم در فیلم و سریال دوبله خوبی را از همان دقایق اول تجربه نکنند، فیلم را نمیبینند و کانال تلویزیون را عوض میکنند.
کارگردان «نامههای شنیدنی» درباره ویژگی های این مستند گفت: این فیلم، پرترهای از فعالیت سعید مظفری است و عنوان آن تمثیلی از فعالیت این چهره به یادماندنی سینما و دوبله ایران است.
به گفته توکلی، تولید این مستند به دلیل شرایط کاری سعید مظفری با سختیهای متعددی همراه بوده و بارها متوقف شد تا جایی که علاوه بر زیان مالی روحیه تیم تضعیف شد اما به دلیل اخلاق حرفهای و نجابت و در عین حال کارنامه درخشان فعالیت هنری مظفری تولید آن به پایان رسید.
وی در پایان اظهار کرد: سعید مظفری به حدی نجیب و دوست داشتنی بود که بین همکاران چهرهای محبوب و معقول شمرده میشد و به حدی دلسوز بود که اگر جایی کسی گرفتاری داشت تا حد توان برای کمک به او میشتافت. روحیهای که قابل ستایش است.
سعید مظفری متولد ۱۳۲۱ بود و به واسطه صدای جوان و جذابش در یادها میماند. از جمله کارهایش میتوان به گویندگی به جای کلینت ایستوود در فیلمهای «خوب، بد، زشت» و «به خاطر یک مشت دلار»، دمین توماس در نقش زید در فیلم «محمد رسولالله» و ریوزو شوهر شخصیت اصلی داستان (اوشین) در سریال «سالهای دور از خانه» و همچنین صدای ریک گرایمز در سریال «مردگان متحرک» و راگنار لودبروک در سریال «وایکینگها» اشاره کرد.
او گوینده اصلی نقشهای رایان اونیل بود و به جای پیرس برازنان، متیو مککانهی، برد پیت و جکی چان صحبت کرد.