به گزارش روابط عمومی وزارت علوم، دکتر محمدنبی شهیکی تاش در اولین رویداد «جایزه تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران» که در کتابخانه ملی برگزار شد، با اشاره به ضعف ابزارهای مالی موجود در حمایت از زیست بوم نوآوری کشور و ضرورت ایجاد تناسب ساختارهای فعلی تأمین مالی با ظرفیت و چرخه عمر کسب وکارهای فناور، گفت: باید دید کدام بخش از زنجیره نوآوری کشور عملکرد مطلوبی دارد و کدام بخش نیازمند تقویت است. اگر اینکار بر اساس شاخص‌های معین ارزیابی انجام شود، می‌توان به پاسخ دقیق‌تری رسید، اما تجربه زیستی من نشان می‌دهد که مؤلفه‌ها و متغیرهای متعددی بر این ارزیابی‌ها اثر می‌گذارند. 

معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم یکی از چالش‌های زیست‌بوم نوآوری در ایران را نبود یک زنجیره‌ منسجم از ایده تا بازار عنوان کرد و گفت: پاشنه‌ آشیل این زیست‌بوم نه فقط کیفیت ایده‌ها، بلکه نبود منابع مالی بذری و ضعف در سرمایه‌گذاری مخاطره‌پذیر است. بسیاری از استارتاپ‌ها در همان مراحل اولیه، به دلیل نبود حمایت مالی و سرمایه‌گذاری هوشمند، فرصت رشد و بلوغ را از دست می‌دهند.

وی با اشاره به نظریه‌ O-Ring که نامش را از حلقه لاستیکی کوچک اما حیاتی در شاتل فضایی گرفته، گفت: بر اساس اسن نظریه «قدرت یک زنجیر به اندازه‌ی ضعیف‌ترین حلقه‌ی آن است.» و در هر نظام اقتصادی، تولیدی یا سیاست‌گذاری، کیفیت عملکرد تک‌تک اجزا به شدت به هم وابسته است. اگر حتی یکی از حلقه‌ها دچار ضعف باشد، کل زنجیره دچار اختلال خواهد شد.

دکتر شهیکی تاکید کرد: حتی اگر ایده‌های خلاقانه، نیروی انسانی مستعد، و انگیزه‌ی کارآفرینی بالا وجود داشته باشد، اما حلقه‌ تأمین مالی و سرمایه‌ی بذری، سرمایه‌گذاری جسورانه و سازوکارهای حمایتی ضعیف باشند، خروجی کل نظام نوآوری تضعیف می‌شود. به عبارتی اگر در زنجیره‌ی نوآوری، «حلقه‌ی سرمایه‌گذاری» درست کار نکند، «ایده‌های باکیفیت» هم فرصت تحقق پیدا نمی‌کنند.

وی تصریح کرد: بر این اساس اصلاح نظام تأمین مالی نوآوری و شکل‌گیری نهادهای حرفه‌ای سرمایه‌گذاری خطرپذیر، به یکی از حیاتی‌ترین پیش‌نیازهای رشد پایدار این زیست‌بوم تبدیل شده است..

معاون فناوری و نوآوری وزیر علوم در ادامه با اشاره به ضرورت طراحی بسته‌های سرمایه گذاری متناسب با چرخه عمر محصول در حوزه‌های استارت‌آپی، گفت: بررسی چرخه عمر کسب‌وکارها نشان می‌دهد، در مراحل پایین‌تر (TRLهای پایین) شرکت‌ها با مشکل جدی در تأمین منابع و جریان نقدینگی روبه‌رو هستند، در حالی که در سطوح بالاتر، مهم‌ترین چالش آن‌ها در حوزه سرمایه‌گذاری برای توسعه و استهلاک است. بنابراین، نظام تأمین مالی نوآورانه باید متناسب با چرخه عمر کسب‌وکار شکل بگیرد و این حلقه از زنجیره نوآوری، تقویت شود.

دکترشهیکی گفت: باید بتوانیم برنامه‌ریزی منسجمی برای عبور از شکاف سرمایه‌گذاری در چرخه عمر کسب‌وکارها داشته باشیم. رویداد جایزه تأمین مالی فناوری و نوآوری ایران می‌تواند نقطه آغازی برای توجه بیشتر به بخش‌های مختلف حوزه کسب‌وکار و تقویت آن‌ها باشد. 

وی ادامه داد: زنجیره توسعه نوآوری نیازمند هم‌افزایی و کار شبکه‌ای است و با توجه به اینکه فاصله محسوس با به وضعیت ایده‌آل، حلقه اتصال بخش‌های مختلف توسعه نوآوری به یک الگوی اجرایی و پیوند محیطی نیاز دارد که باید با محوریت بخش خصوصی شکل بگیرد و تقویت شود. 

دکترشهیکی تأکید کرد: ابزارهای موجود کفایت لازم را ندارند و باید ابزارهای جدیدی طراحی شود تا چرخه تأمین مالی نوآورانه تقویت شود. 

وی در ادامه افزود: وضعیت بازیگران این عرصه نیز مهم است. این بازیگران تحت تأثیر متغیرهای اقتصاد کلان و ریسک‌های سیستماتیک قرار دارند و بازدهی سرمایه‌گذاری در بخش‌های استارتاپی هنوز جذابیت لازم را در مقایسه با دارایی‌های غیرمولد ایجاد نکرده است و این موضوع نیز نیازمند توجه و برنامه‌ریزی جدی است. 

گفتنی است آئین اختتامیه اولین دوره جایزه ملی تامین مالی حوزه نوآوری و فناوری با حضور مدیران ارشد و فعالان زیست بوم نوآوری و فناوری کشور برگزار شد و با معرفی ۲۰ برگزیده در بخش‌هایی همچون صندوق‌های VC وCVC، سکوهای تامین مالی جمعی، مشاوران سرمایه گذار، بانک‌ها و پارک های علم و فناوری به کار خود پایان داد.