محمد احمدیان ۲۰ مهر، در نشست خبری «سلامت زنان» با شعار زنان، پشتوانه تاب آوری فردی، خانوادگی و اجتماعی که در دانشگاه علوم پزشکی مشهد برگزار شد، با اشاره به هفته سلامت بانوان ایرانی، از ۲۴ تا ۳۰ مهرماه، اظهار کرد: این موضوع فرصتی ملی برای جلب توجه بانوان به سلامتی خود و ترغیب آنان به مشارکت در برنامه‌های بهداشتی است. این مناسبت همچنین تلنگر و یادآوری برای مسئولان و مجریان برنامه‌های سلامت است تا برای بهبود و ارتقای این برنامه‌ها تلاش بیشتری کنند.
وی با تشریح گروه‌های هدف و برنامه‌های مراقبتی افزود: بانوان ۱۸ سال به بالا که وارد عرصه‌های تحصیلی دانشگاهی یا شغلی شدند (حدود ۳۴-۳۵ درصد)، از گروه‌های هدف اصلی دانشگاه علوم پزشکی و معاونت بهداشت هستند. این افراد در قالب سه برنامه مراقبت جوانان، مراقبت میانسالان و مراقبت سالمندان مورد پایش قرار می‌گیرند.
احمدیان با بیان اینکه ریشه بسیاری از بیماری‌ها در عدم رعایت اصول صحیح زندگی است، ادامه داد: از اهداف این برنامه‌ها می‌توان به غربالگری سلامت برای تشخیص وضعیت سلامتی و شناسایی به‌موقع مشکلات و آموزش سبک زندگی سالم اشاره کرد.
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد در خصوص وضعیت سلامت بانوان در گروه‌های سنی مختلف، اظهار کرد: برنامه‌های مراقبتی سن‌محوری برای گروه‌های سنی مختلف در نظر گرفته شده است. برای گروه سنی زنان جوان (۱۸ تا ۳۰ سال)، فاکتورهایی مانند قد، وزن، بیماری‌های واگیر و غیرواگیر، الگوی تغذیه و سلامت روان بررسی می‌شود. عمده‌ترین پایش در این رنج سنی، الگوی سبک زندگی است.
وی ادامه داد: با این حال، تنها بین ۱۸ تا ۲۰ درصد از جوانان (این گروه سنی) با تمایل خود برای مراقبت به پایگاه‌های سلامت مراجعه می‌کنند. مابقی عمدتاً از طریق غربالگری سلامت دانشجویان در بدو ورود به دانشگاه شناسایی می‌شوند.
احمدیان در ادامه آماری از جوانان تحت بررسی در سال ۱۴۰۳ ارائه داد و گفت: حدود ۳۷ درصد زنان جوان ۱۸ تا ۳۰ سال استان، دارای اختلال وزنی و چاقی هستند. بالغ بر ۳۶ درصد آنان دارای فعالیت فیزیکی مناسب نبوده و ۷۹ درصد آنان الگوی تغذیه نامناسبی دارند. منظور از الگوی نامناسب، لزوماً کم‌خوری یا پرخوری نیست، بلکه عدم آگاهی خورد و خوراک و تغذیه است. ۱۱ تا ۱۱.۵ درصد این جوانان در غربالگری اولیه، اختلال روان داشتند و ۸ تا ۹ درصد استعمال دخانیات در این جوانان گزارش شده است.
وی افزود: شناسایی این مشکلات در سن جوانی، که پایه‌گذار سلامت در سال‌های آینده بوده، بسیار حیاتی است. کلید اصلی، مراجعه داوطلبانه به پایگاه‌ها و کلینیک‌های سلامت است. همان‌طور که از ماشین خود مراقبت می‌کنیم، چرا باید از نعمت سلامتی که ارزشی بسیار بالاتر دارد، غافل بمانیم؟ هدف از غربالگری، شناسایی بیماری‌های پنهان است؛ غربالگری نباید در زمانی که علامت بیماری نمایان می‌شود، انجام شود.
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با اشاره به گروه سنی زنان میانسالان (۳۰ تا ۵۹ سال)، بیان کرد: مشکلات سلامت در این گروه تخصصی‌تر بررسی می‌شود و علاوه بر غربالگری روتین، غربالگری سرطان‌های شایع نیز صورت می‌گیرد. وزارت بهداشت، غربالگری رایگان سه سرطان پستان، دهانه رحم و روده بزرگ را برای زنان با این رده رسنی انجام می‌دهد اما متأسفانه پوشش و اقبال به این مراقبت‌ها به ۳۰ درصد نمی‌رسد.
وی ادامه داد: برای مقایسه، بیش از ۹۰ درصد از خانم‌های تحت پوشش در دوران بارداری (حدود ۷۵ تا ۷۶ هزار نفر) برای مراقبت به مراکز و پایگاه‌های بهداشت مراجعه می‌کنند که نشان‌دهنده احساس نیاز آنان در این مقطع است. براساس داده‌های به‌دست‌آمده از ۳۰ درصد مراجعه‌کننده زنان میانسال به مراکز بهداشت و سلامت ۱۱ تا ۱۲ درصد آنان دارای کلسترول بالا، حدود ۱۷ درصد قند خون بالا، حدود ۳۰ درصد فشار خون بالا، ۴۶ تا ۴۷ درصد آنان فعالیت بدنی نامطلوب و ۲۰ درصد غربالگری آنان در حوزه اختلالات روان مثبت بود.
احمدیان در ادامه ضمن تشریح گروه سنی زنان سالمندان (۶۰ سال به بالا)، خاطرنشان کرد: براساس بررسی‌های صورت گرفته، ۵۷ درصدی زنان سالمند ۶۰ سال به بالا خراسان رضوی دارای فشار خون بالا هستند. در این گروه، تمامی برنامه‌های مراقبتی به‌طور کامل اجرا شده و حتی اختلالات عصبی-تعادلی و آلزایمر نیز پایش می‌شود. با این حال، میزان مراجعه همچنان حدود ۳۰ درصد است و طبیعتاً این آمار عمدتاً شامل سالمندانی می‌شود که بیمار بوده یا احساس نیاز می‌کنند.
مدیر جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه ریشه بسیاری از مشکلات در حوزه بیماری‌های غیرواگیردار است، اظهار کرد: با وجود بستر رایگان مراقبتی در تمامی خانه‌های بهداشت و پایگاه‌های سلامت شهری و روستایی، عزم و رغبت کافی برای مراجعه و اصلاح سبک زندگی وجود ندارد. ریشه بسیاری از مشکلات در حوزه بیماری‌های غیرواگیر، در سبک زندگی غلط است که نیازمند مداخله، پیشگیری و پیگیری جدی است.
پوشش مراکز بهداشت و سلامت در شهر مشهد حداکثر ۶۰ درصد است
مهدی قلیان، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد در بخش دیگری از این نشست با اشاره به کمبود آگاهی از خدمات سلامت در مراکز تحت پوشش در کلان‌شهر مشهد، اظهار کرد: ضرورت دارد که افراد خدمات سلامت و مراکز تحت پوشش خود را شناسایی کرده و مادران خانواده به عنوان سفیران سلامت، از این اطلاعات آگاهی کامل داشته باشند.
وی در خصوص وضعیت مراکز سلامت و چالش‌های آن، بیان کرد: پوشش مراکز سلامت در شهر مشهد حدود ۳۰ تا ۴۵ درصد و در برخی مناطق حداکثر ۶۰ درصد است. این در حالی است که انتظار می‌رود از این مراکز به عنوان پایگاهی برای پیشگیری از بروز بیماری‌های واگیر و غیرواگیر استفاده شود. در صورت تحقق این امر، این مراکز می‌توانند از بسیاری مشکلات اقتصادی آینده برای خانواده‌ها جلوگیری کنند.
قلیان یادآور شد: برای مثال اگر یک بیمار مبتلا به فشارخون با رده سنی بالای ۳۰ سال به موقع تشخیص و درمان شود، می‌توان از بروز نارسایی کلیه و نیاز او به دیالیز در آینده جلوگیری کرد، اما متاسفانه گاهی اوقات فرد زمانی به مرکز سلامت مراجعه می‌کند که به نارسایی کلیه مبتلا شده و درمی‌یابد که علت اصلی، فشار خون کنترل نشده بوده است.
وی افزود: هر فرد ایرانی موظف است مرکز خدمات جامع سلامت خود را بشناسد و تحت پوشش نزدیک‌ترین مرکز منزل مسکونی خود قرار گیرد. این مراکز، سرمایه‌گذاری ارزشمند دولت برای حفظ سلامت مردم است.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد با تاکید بر نقش کلیدی واکسیناسیون، خاطرنشان کرد: ضروری است که کمپین‌های واکسیناسیون بررسی شود. در گذشته، بیماری‌هایی مانند فلج اطفال شیوع زیادی داشت اما با معجزه واکسن این بیماری‌ها کنترل شد. همچنین به لطف واکسیناسیون، امروزه شاهد اپیدمی سرخک در کشور نیستیم.
وی ادامه داد: در پاندمی کووید-۱۹، تا تیرماه ۱۴۰۰ روزانه بیش از ۲۰۰ نفر بر اثر این بیماری جان خود را از دست می‌دادند اما با تزریق گسترده واکسن در مهرماه همان سال، آمار مرگ و میر تا آبان ماه ۱۴۰۰ به تعدادی اندک و ناچیز کاهش یافت.
قلیان در بخش دیگر سخنانش با بیان اینکه نقش مادران در مقابله با اطلاعات نادرست بسیار موثر است، بیان کرد: نقش مادران خانواده در این زمینه به عنوان سفیر سلامت پررنگ می‌شود. مادران می‌توانند با شناسایی و جلوگیری از انتشار اطلاعات کذب در فضای مجازی، مانع از کاهش پوشش واکسیناسیون و محروم ماندن فرزندان از این خدمات حیاتی شوند.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد، بیان کرد: برخی افراد صرفاً برای دریافت گواهی واکسن جهت ثبت نام فرزندشان به پزشک مراجعه می‌کنند. درحالی که اجازه تزریق واکسن به فرزندشان را نمی‌دهند. درصورتی که این کودک به بیماری مبتلا نشود، به لطف پوشش ۸۵ درصدی واکسیناسیون در جامعه و ایمنی جمعی ایجاد شده است. رفتار این افراد، نوعی خیانت در حق جامعه محسوب می‌شود.
قلیان یادآور شد: بزرگان و علمای دین در مشهد بارها بر رعایت توصیه‌های بهداشتی، در زمان کرونا و درحال حاضر تاکید کردند. ایشان به صورت علنی و در رسانه‌ها اقدام به تزریق واکسن کرونا کردند. این اقدام پیام مهم اثرگذاری واکسن و قابل اعتمادبودن آن را در پی داشت.
انتهای پیام