به گزارش خبرنگار ایلنا از البرز، اخیرأ در روز نهم مهرماه سال جاری، بار دیگر شهرهای استان البرز، به‌ویژه کرج، با آلودگی ناشی از ریزگردها مواجه شد و شاخص کیفیت هوا در برخی مناطق از مرز خطرناک گذشت. پدیده‌ای که به گفته کارشناسان، علاوه بر منشأهای طبیعی، تحت‌تأثیر ریزگردها، فعالیت‌های صنعتی، کاهش سوخت گاز و مصرف دوباره مازوت در نیروگاه‌ها و تردد خودروهای فرسوده نیز تشدید می‌شود.
در همین حال، موضوع فرونشست زمین و خطر گسل‌های فعال در محدوده شهری کرج، به یکی از نگرانی‌های جدی مدیریت بحران استان تبدیل شده است؛ مسئله‌ای که می‌تواند با شروع فصل سرما و وارونگی دما به بحران آلودگی هوا و تهدیدی ترکیبی برای زیرساخت‌های حیاتی استان و کلانشهر کرج بدل شود.
ریزگردهای داخلی عامل اصلی آلودگی هوای البرز
محمدرضا فلاح‌نژاد مدیرکل مدیریت بحران استانداری البرز در گفت‌وگو با ایلنا درباره منشأ آلودگی اخیر هوای البرز گفت: بخشی از آلودگی مربوط به کانون‌های داخلی در جنوب غربی استان است، مناطقی مانند اشتهارد، ماهدشت و فردیس که با وزش باد از سمت جنوب شرقی به شمال شرقی، گردوغبار را وارد محدوده شهری می‌کنند. در کنار این موضوع، منشأهای فرامنطقه‌ای و خارج از کشور نیز در دوره‌هایی فعال می‌شوند که از جمله در پژوهش‌های سازمان برنامه و مرکز مطالعات تالاب‌ها به آن اشاره شده است.
وی درباره ساختار مدیریت مقابله با آلودگی هوا افزود: در قانون هوای پاک، کارگروه کاهش آلودگی در هر استان تعریف شده که ریاست آن با معاون عمرانی استانداری و دبیری‌اش با اداره‌کل محیط زیست است. در شرایط اضطرار، کمیته‌ای ویژه تشکیل می‌شود که ما نیز به‌عنوان مدیریت بحران در آن حضور داریم. وظیفه اصلی این کمیته، اجرای اقدامات فوری برای کاهش مواجهه مردم است؛ اما واقعیت این است که در زمان وقوع شرایط بحرانی، کار زیادی جز اطلاع‌رسانی و توصیه‌های عمومی از دست ما برنمی‌آید.
وی در ارتباط با سهم آلودگی صنعتی و سوخت مازوت در سال‌های اخیر، اظهار کرد: در سال‌های گذشته استفاده از مازوت در نیروگاه‌های استان ممنوع شده بود و حتی در فردیس، شورای تأمین استان هفت سال اجازه مصرف آن را نمی‌داد؛ اما به‌دلیل کاهش تولید گاز در یکی دو سال اخیر، مجدداً شاهد مصرف مازوت بودیم. اگر امسال هم این روند تکرار شود، آلودگی هوا تشدید خواهد شد لذا محیط زیست باید به‌صورت دقیق فیلترگذاری و کنترل خروجی صنایع را رصد کند تا از آلودگی صنعتی جلوگیری شود.
نظارت نباشد، سلامت مردم تهدید می‌شود
مدیرکل مدیریت بحران البرز درباره وظیفه دستگاه‌ها در مقابله با آلودگی تأکید کرد: دادستان‌ها، فرمانداری‌ها و محیط زیست باید نظارت مؤثر داشته باشند. متأسفانه گاهی معاینه فنی صوری برای خودروها صادر می‌شود یا برخی کارخانه‌ها بدون رعایت استانداردها فعالیت می‌کنند. اینها مواردی است که اگر به‌موقع برخورد نشود، سلامت مردم را مستقیماً تهدید می‌کند.
این مدیر البرزی با اشاره به ضرورت فرهنگ‌سازی افزود: در مصوبه‌های مربوط به اضطرار آلودگی هوا، بر نقش رسانه‌ها، آموزش و پرورش و صدا و سیما برای آموزش مردم تأکید شده است. خودروهای تک‌سرنشین و دارای نقص فنی نباید در این شرایط تردد کنند و دستگاه‌ها هم باید عملیات عمرانی و خاک‌برداری را در روزهای بحرانی متوقف کنند.
کرج؛ کلانشهری با بیشترین پلاک شهری بر روی گسل
فلاح‌نژاد در ادامه به موضوع گسل‌ها و فرونشست زمین در کرج اشاره کرد و به ایلنا گفت: کرج یکی از استثناهای کشور است و از معدود کلانشهرهایی است که بیشترین پلاک‌های شهری آن بر روی گسل زلزله قرار دارد.
وی افزود: این موضوع در سال‌های گذشته به دستگاه‌های اجرایی مانند شهرداری و راه و شهرسازی اعلام شده بود اما در دو سال اخیر، پیگیری‌ها متوقف شده بود. اکنون دوباره این پرونده باز و بررسی وظایف دستگاه‌ها آغاز شده است.
وی درباره وضعیت فرونشست در استان افزود: مطالعه‌ای با همکاری دانشگاه خوارزمی و سازمان مدیریت بحران در حال انجام است که نشان می‌دهد در بخش‌هایی از البرز، از جمله مهرشهر کرج، فرونشست زمین به‌دلیل خالی شدن آبخوان‌ها آغاز شده است. بخشی از منابع آبی استان به سمت تهران می‌رود و آب تصفیه‌شده به البرز برنمی‌گردد. این پدیده اگر ادامه پیدا کند، می‌تواند زیرساخت‌ها و ساختمان‌ها را در معرض خطر فرو رفتن قرار دهد.
مدیرکل مدیریت بحران استان در پایان خاطرنشان کرد: موضوع فرونشست و گسل‌ها اکنون در اولویت برنامه‌های مدیریت بحران البرز قرار گرفته و جلسات هماهنگی با دانشگاه‌ها و دستگاه‌های اجرایی برای پیشگیری و هشدار زودهنگام در حال برگزاری است.