شناسهٔ خبر: 75271365 - سرویس اجتماعی
نسخه قابل چاپ منبع: برنا | لینک خبر

دسترسی به خدمات سلامت روان در بحران‌ها ضروری است / راه اندازی ۱۰۳ مرکز سراج برای بهبود سلامت روان در ۲۸ استان

برنا - گروه اجتماعی؛ نشست خبری هفته ملی سلامت روان و پویش ملی سلامت دهان و دندان دانش‌آموزان امروز (شنبه ۱۹ مهرماه) با حضور علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد. برنا - گروه اجتماعی؛ نشست خبری هفته ملی سلامت روان و پویش ملی سلامت دهان و دندان دانش‌آموزان امروز (شنبه ۱۹ مهرماه) با حضور علیرضا رئیسی، معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برگزار شد.

صاحب‌خبر -

به گزارش خبرنگار برنا، علیرضا رئیسی در این نشست اظهار کرد: شعار هفته سلامت روان امسال دسترسی به خدمات سلامت روان در بحران‌هاو شرایط اضطراری نام‌گذاری شده است. امروزه تغییرات گسترده‌ای در سبک زندگی مردم جهان، به سلامت روان باید با رویکردی متفاوت از گذشته دنبال شود.

وی با اشاره به فرصت‌ها و تهدید‌های فضای دیجیتال افزود: دنیای دیجیتال می‌تواند هم فرصتی برای ارتقای سلامت روان باشد و هم تهدیدی جدی برای آن. از یک سو، این فضا امکان ارائه مشاوره‌های روانی از راه دور را حتی برای افراد ساکن در مناطق محروم و دوردست فراهم کرده است؛ به‌گونه‌ای که یک مشاور آگاه می‌تواند بدون مراجعه حضوری و صرفاً از طریق گفت‌و‌گو در فضای مجازی، نقش مؤثری در بهبود وضعیت روانی افراد ایفا کند، از سوی دیگر، همین فضا می‌تواند آسیب‌زا باشد چراکه هجوم اخبار متعدد و گاه نادرست به‌ویژه برای کودکان و نوجوانان، سبب بمباران اطلاعات غلط و ارائه راه‌حل‌های خطرناک می‌شود.

معاون بهداشت با تأکید بر لزوم مدیریت هوشمندانه فضای مجازی گفت: فضای دیجیتال ابزاری قدرتمند است که باید از آن در مسیر بهبود سلامت روان استفاده کرد، نه در جهت آسیب‌رسانی. سلامت روان تحت تأثیر عوامل گوناگونی قرار دارد؛ از مسائل اقتصادی و فرهنگی گرفته تا بحران‌هایی مانند جنگ، سیل و بلایای طبیعی که می‌توانند آثار عمیقی بر روان جامعه برجای بگذارند.

رئیسی با اشاره به وضعیت منطقه بیان کردد: جنگ یکی از عوامل اصلی بروز اختلالات روانی در منطقه است و سلامت روان مردم را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. ازاین‌رو باید به این حوزه با نگاهی جامع و میان‌بخشی توجه شود.

وی بر ضرورت تربیت و نظارت بر مشاوران و متخصصان حوزه سلامت روان تأکید کرد و گفت: در مشاوره، تجربه شخصی به‌تنهایی کافی نیست؛ مشاور باید از دانش علمی و تخصصی برخوردار باشد. گاهی برخی افراد صرفاً با تکیه بر تجربه شخصی اقدام به مشاوره می‌کنند که می‌تواند آسیب‌زا باشد. به همین دلیل، نیاز به تربیت بهتر و نظارت دقیق‌تر بر مشاوران احساس می‌شود.

رئیسی خاطرنشان کرد: سلامت روان موضوعی میان‌بخشی است و تحقق آن نیازمند همکاری سازمان‌یافته دستگاه‌های مختلف و ارتقای سواد روانی جامعه است.

معاون بهداشت با اشاره به نتایج تازه‌ترین پیمایش ملی سلامت روان گفت: طبق این بررسی، شیوع اختلالات روانی در کشور حدود ۲۵ درصد است و در این میان، اختلالات افسردگی و اضطرابی در صدر قرار دارند. این اختلالات دارای طیف وسیعی هستند و از درجات خفیف تا شدید در جامعه مشاهده می‌شوند.

وی افزود: ما تنها کشوری در منطقه هستیم که سلامت روان را در نظام شبکه خدمات بهداشتی ادغام کرده‌ایم. در حال حاضر بیش از ۳ هزار و ۲۰۰ روانشناس در شبکه بهداشت کشور فعالیت دارند و یکی از مهم‌ترین وظایف آنان، انجام غربالگری اولیه و ارجاع بیماران در صورت نیاز به دارودرمانی است.

رئیس گفت: مراکز سراج (سلامت روان و اجتماعی جامعه‌محور) از اقدامات برجسته است که حتی در نشست وزرای بهداشت منطقه نیز مورد توجه قرار گرفت. تفاوت این مراکز با سایر مراکز مشاوره در این است که علاوه بر روانشناس، روان‌پزشک و مددکار اجتماعی هم در این مراکز حضور دارند و ارتباط آنها با فرمانداری، شورای شهر و خیرین محلی موجب پیگیری مداوم وضعیت بیماران می‌شود.

وی در تشریح مأموریت این مراکز ادامه داد: بیماران روان‌پزشکی پس از ترخیص از بیمارستان به مراکز سراج معرفی می‌شوند تا مصرف دارو، پیگیری درمان و حمایت‌های اجتماعی آنان ادامه پیدا کند. همچنین در مواردی مانند اقدام به خودکشی، اختلافات خانوادگی یا مشکلات اقتصادی، مددکاران اجتماعی این مراکز با همکاری نهاد‌های محلی و خیرین وارد عمل می‌شوند تا ریشه مشکلات رفع و خطر تکرار بحران کاهش یابد.

رئیسی با اشاره به کمبود تخت‌های روان‌پزشکی در کشور بیان کرد: حدود ۱۰ درصد از تخت‌های بیمارستانی باید به بیماران روان اختصاص یابد، اما در حال حاضر این ظرفیت کافی نیست. با این حال، فعالیت مراکز سراج توانسته بخشی از این کمبود را جبران کند.

وی افزود: نخستین مراکز سراج در چند استان کشور راه‌اندازی شد و اکنون ۱۰۳ مرکز در ۲۸ استان فعال هستند. صدمین مرکز سراج در بندر انزلی افتتاح شد و هدف‌گذاری شده است که تعداد این مراکز تا پایان برنامه به ۳۰۰ مرکز برسد.

معاون بهداشت تصریح کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد پس از شش سال فعالیت این مراکز، ۶۲ درصد از بیماران شدید روان‌پزشکی روند درمانی مؤثر داشته‌اند و ۷۰ درصد از بروز مجدد اختلالات پیشگیری شده است.

وی گفت: مشاوران و روان‌شناسانی که از وزارت بهداشت مجوز می‌گیرند، مرجع مراجعه‌کنندگان هستند، بنابراین باید در گفتار و راهنمایی‌های خود نهایت دقت را داشته باشند. تجربه شخصی در مشاوره کافی نیست؛ مشاور باید بر مبنای علم و تخصص مشاوره دهد تا بتواند به مردم کمک کند.

رئیسی با انتقاد از نمایش مصرف مواد مخدر و الکل در برخی آثار نمایشی گفت: مصرف مواد مخدر و الکل در فضای سریال‌های شبکه نمایش خانگی بیش از گذشته به تصویر کشیده می‌شود و ما نسبت به این موضوع انتقاد جدی داریم. جوانان و نوجوانان به دلیل علاقه به بازیگران این سریال‌ها، آنان را الگوی خود قرار می‌دهند و ممکن است رفتار‌های نادرست را تقلید کنند.

وی در ادامه درباره سلامت روان دانش‌آموزان اظهار کرد: آمار‌ها نشان می‌دهد میزان خودکشی در میان دانش‌آموزان تا پایان دوره متوسطه اول پایین است، اما در مقطع متوسطه دوم که دانش‌آموزان وارد فضای رقابتی و استرس‌زای کنکور می‌شوند، آمار‌ها افزایش می‌یابد که بخشی از آن مربوط به اقتضائات سنی و فشار‌های تحصیلی است.

معاون بهداشت افزود: در این راستا، دانش‌آموزان در معرض خطر به مراکز سراج ارجاع داده می‌شوند. امسال نیز برنامه سلامت روان مدارس اجرا شد و در مناطقی که مراکز سراج فعال هستند، مدارس به این مراکز متصل شدند تا حمایت روانی از دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان انجام گیرد.

رئیسی تأکید کرد: اگر می‌خواهیم در آینده جامعه‌ای سالم داشته باشیم، باید دانش‌آموزان و خانواده‌های آنان مورد توجه قرار گیرند. از طریق آموزش و ارتباط با دانش‌آموزان می‌توان خانواده‌ها را نیز در مسیر ارتقای سلامت روان مشارکت داد.

وی در خصوص هزینه‌های خدمات روان‌شناسی گفت: تمامی خدمات در مراکز سراج رایگان است. حداکثر پوشش بیمه‌ای در حوزه روان‌درمانی و دارودرمانی در مراکز دولتی ارائه می‌شود، اما این میزان کافی نیست و باید گسترش یابد تا دسترسی مردم تسهیل شود.

معاون بهداشت درباره سنجش سلامت روان کارکنان دولت و داوطلبان استخدامی توضیح داد: ارزیابی سلامت روان کار ساده‌ای نیست، اما باید در فرایند گزینش اداری لحاظ شود. پیمایش‌های ملی سلامت روان با هدف سیاست‌گذاری انجام می‌شود و نتایج آن به دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور ارسال شده است تا مبنای تصمیم‌گیری‌های آینده قرار گیرد.

رئیسی در ادامه درباره وضعیت خودکشی در کشور گفت: آمار اقدام به خودکشی در ایران پایین‌تر از میانگین جهانی است، هرچند حتی یک مورد خودکشی نیز زیاد است و باید با جدیت پیشگیری شود.

وی افزود: بالاترین آمار خودکشی در کشور با قرص برنج گزارش شده، در حالی که خرید و فروش این ماده به‌طور کامل ممنوع است.

وی خاطرنشان کرد: برای جلوگیری از دسترسی به قرص برنج، جلسات متعددی با پزشکی قانونی و وزارت جهاد کشاورزی برگزار شده است. از آن‌جا که این قرص در بخش کشاورزی تولید می‌شود، اطلاعیه‌هایی به عطاری‌های مجاز نیز ارسال شده تا از عرضه و فروش آن خودداری کنند.

در حال تکمیل