گجت‌نیوز: چرا تقریباً تمام کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی خاکستری رنگ هستند؟ استتار در دریا و آسمان، دلیل اصلی استفاده از رنگ خاکستری در تجهیزات نظامی است. اما آیا این تنها دلیل استتار کشتی‌های نظامی و هواپیماهای جنگی است؟

رنگ خاکستری به‌دلیل کاهش دید در پهنه وسیع دریا و آسمان، به‌عنوان رنگ غالب برای کشتی‌ها و هواپیماهای نظامی انتخاب شده است. رنگ‌های روشن‌تر مانند سفید در مقابل افق تیره‌تر برجسته می‌شوند و رنگ سیاه نیز کنتراست شدیدی ایجاد می‌کند. در حالی که رنگ خاکستری با پوشش ابر و امواج دریا ترکیب می‌شود و شناسایی را دشوارتر می‌کند. نیروی دریایی آمریکا از این رنگ به‌عنوان «خاکستری مه آلود» یاد می‌کند. این سایه به‌طور خاص برای محو کردن خطوط کشتی در برابر دریا و آسمان انتخاب شده است.

استتار خاکستری در کشتی‌های نظامی

برای کشتی‌های نظامی، خاکستری شدن به‌معنای پنهان شدن از دید دشمن در افق، به ویژه در هوای نامساعد است. نیروی دریایی آمریکا، یکی از بزرگ‌ترین نیروهای دریایی جهان، از سایه‌ای از خاکستری استفاده می‌کند که «خاکستری مه آلود» نامیده می‌شود. این رنگ به‌گونه‌ای انتخاب شده است که خطوط کشتی را در پس‌زمینه دریا و آسمان محو کند. در قسمت‌های بالایی کشتی مانند دکل‌ها، از رنگ‌های روشن‌تر و در قسمت‌های پایینی نزدیک به خط آب، از رنگ‌های تیره‌تر خاکستری استفاده می‌شود.

استتار خاکستری در هواپیماهای نظامی

هواپیماها نیز از استتار خاکستری بهره می‌برند. در جنگ جهانی دوم، استتار دو رنگ سبز و قهوه‌ای که توسط بریتانیا استفاده می‌شد، در ارتفاعات بالا بی‌اثر بود و هواپیماها در برابر آسمان روشن‌تر برجسته می‌شدند. تغییر به «خاکستری باز» و «خاکستری دریایی» باعث کاهش دید هواپیماها در طول ماموریت‌ها شد. در دهه ۱۹۴۰، جنگنده‌هایی مانند اسپیت‌فایر و هواپیماهای شناسایی مانند موسکیتو از رنگ خاکستری به‌عنوان رنگ اصلی خود استفاده می‌کردند.

از رنگ‌های روشن تا استتار خیره کننده و در نهایت خاکستری

غالب شدن رنگ خاکستری فوری نبود. هواپیماهای اولیه در جنگ جهانی اول گاهی اوقات رنگ‌های روشن یا نشانه‌های متمایز برای روحیه و ارعاب داشتند. مشهورترین نمونه، فوکر قرمز بارون سرخ بود، اما جنگنده‌های رنگ روشن توجه دشمن را به خود جلب می‌کردند که اغلب منجر به سرنوشت مرگبار می‌شد. با تشدید نبردهای هوایی، کشورها استتار مناسب با محیط خود را اتخاذ کردند.

آلمان از الگوهای زیتونی و لوزی‌شکل استفاده کرد، فرانسه رنگ‌های آبی-خاکستری را آزمایش کرد و بریتانیا به سبز و قهوه‌ای تکیه کرد. تا جنگ جهانی دوم، اکثر نیروهای هوایی متوجه شدند که ماموریت‌های در ارتفاع بالا نیاز به رنگ‌های مات دارند. استتار دو رنگ به‌طرز خطرناکی قابل مشاهده شد و منجر به طرح‌های کلی خاکستری شد.

رنگ‌های خاکستری دریایی و خاکستری متوسط برای هواپیماهای شناسایی و رهگیرهایی که بالای پوشش ابر عمل می‌کردند بسیار موثر بودند. نیروهای دریایی نیز مسیر مشابهی را طی کردند. در اوایل قرن بیستم، کشتی‌ها استتارهای جسورانه‌ای از جمله رنگ‌آمیزی خیره کننده را آزمایش کردند. این روش که در جنگ جهانی اول توسعه یافت، از اشکال هندسی و رنگ‌های متضاد برای مبهم کردن خطوط کلی کشتی و گیج کردن مسافت‌یاب‌ها استفاده می‌کرد. اگرچه در آن زمان موثر بود، پیشرفت در رادار و هدف‌گیری نوری، رنگ‌آمیزی خیره‌کننده را منسوخ کرد.

رنگ خاکستری به‌دلیل پنهان کردن کشتی‌ها در شرایط نوری مختلف و سهولت نگهداری، به رنگ پیش‌فرض تبدیل شد. این رنگ ارزان و در مناطق مختلف موثر بود. بر خلاف طرح‌های استتار تخصصی که انعطاف‌پذیری استقرار را محدود می‌کرد، رنگ خاکستری به نیروها اجازه می‌داد بدون نیاز به رنگ‌آمیزی مجدد، در سراسر جهان فعالیت کنند.

خاکستری در عصر فناوری مدرن

ارتش‌های مدرن هنوز به رنگ خاکستری متکی هستند، اما دلایل امروزی فراتر از پنهان‌کاری بصری است. اکثر هواپیماهای جنگی و کشتی‌های جنگی با مواد جاذب رادار پوشانده شده‌اند که شناسایی توسط سیستم‌های الکترونیکی را کاهش می‌دهد. این پوشش‌ها معمولا خاکستری به‌نظر می‌رسند و ذرات آهن یا کربن در آنها تعبیه شده است تا انرژی الکترومغناطیسی را جذب کنند. در حالی که این فناوری‌ها با رادار و تصویربرداری حرارتی مقابله می‌کنند، استتار بصری همچنان اهمیت دارد. هواپیماها و کشتی‌ها هنوز توسط چشم انسان در برخوردهای نزدیک مشاهده می‌شوند و رنگ خاکستری تشخیص را در آن لحظات به تأخیر می‌اندازد.

برخی از نیروها استتار دیجیتال را روی هواپیماها مانند Su-57 روسیه آزمایش کرده‌اند یا الگوهای خیره‌کننده را روی کشتی‌ها برای اهداف تشریفاتی یا آزمایشی احیا کرده‌اند. با این حال، اثربخشی رنگ خاکستری در تعادل آن نهفته است. این رنگ به‌خوبی در آسمان و دریا ترکیب می‌شود بدون این‌که به یک زمین خاص محدود شود. گزینه‌های دیگری مانند قهوه‌ای صحرایی یا سبز جنگلی هنوز در نقش‌های محدود، به‌ویژه برای نیروهای زمینی یا هلیکوپترها استفاده می‌شوند. اما برای ناوگان‌های دریایی و هواپیماهای جنگی، خاکستری همچنان بهترین گزینه است. حداقل تا زمانی که فناوری استتار فعال که می‌تواند آینده جنگ را تغییر دهد، به واقعیت تبدیل شود.